10. Hukuk Dairesi 2014/10512 E. , 2015/12400 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, Çığrı Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifine teslim edilen süt nedeniyle tevkifat listelerinde ..., M. Emin Özcan ve Mehmet Özcan isimlerinin kendisinin yaptığı süt teslimatlarına ilişkin olduğunu iddia ederek, bu listelerde yapılan tevkifatların davacıya aidiyetinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ...tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı ... ve ...Kanununun geçici 7. maddesi delaletiyle mülga 2926 sayılı Kanunun 2., 3., 9. ve 10. maddeleridir.
2926 sayılı Kanunun 2. maddesinde, Kanunla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan ... kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdiyle bağlı olmaksızın, 3. maddenin (b) bendinde tanımlanan tarımsal faaliyette bulunanların Tarım Bağ-Kur sigortalısı sayılacakları belirtilmiştir.
Anılan Kanunun 3. maddesinin (b) bendinde "Tarımsal faaliyette bulunanlar: kendi mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde, kamuya mahsus mahallerde ekim dikim, bakım, üretim, yetiştirme ve ıslah yollarıyla veya doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle bitki, orman, hayvan ve su ürünlerinin üretimini, avlanmasını, avcılar ve yetiştiriciler tarafından muhafazasını, taşınmasını sağlayanlar veya bu ürünlerden sair bir şekilde faydalanmak suretiyle kendi adına ve hesabına faaliyette bulunanlar" olarak tanımlanmış, 5. maddesinde, sigortalı olmanın zorunlu olduğu, sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemeyeceği ve kaçınılamayacağı, 6. maddesinde ise, diğer sosyal güvenlik kuruluşları kapsamına tabi bir işte çalışanların, çalışmaya başladıkları tarihten bir günönce, sigortalılıklarının sona ereceği hüküm altına alınmıştır. Ayrıca aynı Kanunun 9. maddesi Kuruma re"sen tescil yükümlülüğü yüklemiştir.
Anılan Kanunun 10. maddesine göre ise, kayıt ve tescil işlemlerinde valilik, kaymakamlık, özel idare, belediye, muhtarlık ve nüfus idareleri kayıtları ile, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifleri ve birliklerinin ...Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir.
... sigortalılığının yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Kanunda, bildirimsiz kalan sigortalılar için 506 sayılı Kanunun 79. ve 5510 sayılı Kanunun 86. maddesinde öngörülen "hizmet tespiti" davasına koşut bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Anılan düzenlemede, kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takiben başlayacağının hükme bağlanmış olması karşısında, kayıt ve tescil, yada tescil yerine geçen iradi prim ödemesi veya prim tevkifatı öncesine isabet eden tarımsal faaliyet ve buna dayalı "... sigortalılığının tespiti" söz konusu olamayacaktır.
Davaya konu olayda, yapılan yargılama sonunda, davadışı kooperatife teslim edilen ürün bedellerinden yapılan kesintilerin davacı adına olduğunun kabulü ile yazılı şekilde hüküm verilmiş ise de;
Anılan aidiyete dair verilen hüküm eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Bu tür aidiyet ve tespit davalarında gerçeğin tam olarak saptanması için, tanık sözlerinden ayrı olarak işin kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde etraflıca araştırılması gereği bulunmaktadır.
Dosya arasından mahkemece davacı adında Başmakçı İlçesinde 6 kişinin daha varlığı tespit edilmiş ve bu kişilerin davacı ile aynı yaşlarda olduğu ve bir kısmının da yerleşim yerlerinin köy olduğu anlaşılmakla, öncelikle Kurumdan bu kişilerin 2926 Sigortalılıkları olup olmadığı sorulmalı, var ise tescil kayıtları ve sigortalılık dosyaları getirtilmeli, bu kişiler veya mirasçıları da ilgileri nedeniyle dinlenilmeli, ve davacının çiftçilik veya hayvancılık yaptığına dair çalışmalarını bilebilecek şekilde köy muhtarları veya ihtiyar heyetinin de bilgilerine başvurulduktan sonra aidiyet hususunda bir karar verilmelidir.
Yukarıda belirtilen, hukuki ve fiili durumlar ışığında, Mahkemece, eksik inceleme sonucu hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma sebebidir.
O hâlde, davalı Kurum avukatının bu yönlerini amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 22.06.2015 gününde oybirliği ile karar verildi.