Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/9200 Esas 2022/5906 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Kadastro Tespitine İtiraz

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup hükmün davacı/birleşen dosya davalısı ... vekili tarafından Düzce İli Merkez ... Köyü 125 ada 3 parsel yönünden temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı ..., Düzce İli Merkez İlçesi ... ... Köyünde yapılan kadastro tespiti esnasında 105 ada 5 parsel, 110 ada 9 parsel, 117 ada 8 parsel, 118 ada 5 parsel, 118 ada 6 parsel, 121 ada 14 parsel, 125 ada 3 parsel, 141 ada 3 parsel numaralı taşınmazların kadastro tespitinden önce açılmış ecrimisil davaları olduğundan malik hanesi boş bırakılarak askıya çıkartıldığını, tüm bu gayrimenkullerin tutanak içeriğinde davacı ve davalıların murisi ...'den geldiğini, malik hanesi boş olarak belirtilen bu taşınmazların malik hanesinin ... veya mirasçıları adına tapuya tespit ve tescilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen dosya davacısı ..., kadastro tespit komisyonunun Düzce İli Merkez İlçesi ... Köyü 125 ada 3 parseldeki taşınmazı kendi adına tespit ve tescil etmeleri gerekirken davalı adına tescil ettiklerini, halbuki dava konusu taşınmazı 17.01.1992 tarihinde davalının babası olan ...'den sağlığında 5.000.00 Tl bedelle gayrimenkul satış senedi ile satın aldığını, satın aldığı bu yerde davalının hiçbir ... olmadığını beyan ederek Düzce İli Merkez ... Köyü 125 ada 3 parselin tamamının adına tapuya tescil edilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Tüm dosya safahati incelendiğinde, 2006/29 Esas sayılı dosyada davacının ..., davalıların ise ... ve arkadaşları olduğu; davacının talebinin Düzce İli ... Köyünde kain 105 ada 5, 110 ada 9, 117 ada 8, 118 ada 5, 118 ada 6, 121 ada 14, 125 ada 3 ve 141 ada 3 parsel sayılı taşınmazların kadastro tespitleri sırasında boş bırakılan malik hanelerinin davacı ve bir kısım davalılar murisi ...'in adı yazılmak suretiyle doldurulmasına yönelik olduğu; 2012/1 Esas sayılı dosyanın da yargılamayı yapan Mahkemenin 2006/29 Esas sayılı dosyasından 125 ada 3 parsel sayılı taşınmaza ilişkin davanın tefrik edilmesi ile oluştuğu; Düzce 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2002/529 Esas sayılı dosyasında davacı ...'ın Düzce İli ... Köyünde kain 110 ada 9, 117 ada 8, 118 ada 5, 118 ada 6, 121 ada 14, 141 ada 3 ve 125 ada 3 parsel sayılı taşınmazlara vaki müdahalenin men'i ve ecrimisil talebi ile davalılar ..., ... ve ... aleyhine açtığı davada verilen görevsizlik kararı ile dosyanın görevli mahkemeye gönderildiği ve 2013/5 Esas sırasına kaydedildiği; 2013/5 Esas sayılı dosyanın Mahkemenin 2012/1 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verildiği, 2012/106 Esas sayılı dosyada bu kez davacının ..., davalıların ise ... ve arkadaşları olduğu; davacının talebinin ise 125 ada 3 parsel sayılı taşınmazın kendi adına tesciline yönelik olduğu; anılan 2012/106 Esas sayılı dosyanın da 2012/1 Esas sayılı dosya ile birleştirilmesine karar verildiği; bu aşamada Mahkemece, ortak dava konusu olan 125 ada 3 parsel sayılı taşınmaz yönünden yargılama yapılarak hüküm kurulduğu anlaşılmıştır.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, 2012/1 Eas sayılı dosyadaki davanın kısmen kabulü ile dava konusu Düzce İli ... Köyü ... Mevkiinde kain 125 ada 3 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile anılan taşınmazın ... oğlu ... adına tapu siciline kayıt ve tesciline, birleşen 2012/106 Esas sayılı dosya konusu davanın reddine karar verilmiş olup hüküm, davacı/birleşen dosya davalısı ... vekili tarafından Düzce İli Merkez ... Köyü 125 ada 3 parsel yönünden temyiz edilmiştir.
Dava konusu taşınmazlar yönünden açılan müdahalenin men'i ve ecrimisil davası devam ederken bölgede kadastro çalışması yapılması neticesinde dava konusu taşınmazlar hakkında kadastro tutanağı düzenlendiği gerekçesiyle dava dosyaları Kadastro Mahkemesine devredilmiş olup verilen karar usul ve yasaya aykırı olduğu gibi, yapılan araştırma ve inceleme de hüküm kurmaya elverişli bulunmamaktadır. Şöyle ki, çekişmeli 125 ada 3 parsel sayılı taşınmazın sınırında orman parseli bulunması nedeniyle, yasal hasım konumunda bulunan Hazine ve Orman İdaresinin davada taraf olarak yer alması gerektiği Mahkemece gözden kaçırılmış ve yöntemince taraf teşkili sağlanmadan hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Taraf teşkilinin sağlanması kamu düzenine ilişkin dava şartlarından olduğundan, mahkemelerce yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilmesi zorunlu olduğu gibi, bu koşul yerine getirilmeden davanın esası hakkında hüküm kurulması da hukuken mümkün bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli 125 ada 3 parsel sayılı taşınmazın sınırında orman parseli bulunması nedeniyle Orman İdaresine, Hazineye ve ilgili kamu tüzel kişilerine (belediye, köy, karayolları vb.) dava dilekçesi ve duruşma gününü bildirir davetiye tebliğ edilip husumet yaygınlaştırılarak yöntemince taraf teşkili sağlanmalı, bu şekilde taraf teşkilinin sağlanmasından sonra Hazine ile Orman İdaresi ve ilgili kamu tüzel kişilerinden savunma ve delilleri sorulup, bildirdikleri takdirde delilleri toplanmalı, ayrıca çekişmeli taşınmazlara ilişkin en eski tarihli ve genel mahkemedeki davanın açılış tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin stereoskopik çift ... fotoğrafları, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, bilinen en eski tarihli uydu fotoğrafları, amenajman planları ile 1/25000 ve 1/5000 ölçekli memleket haritaları ilgili kurumlardan getirtilerek dosyasına konulmalı, komşu taşınmazların tamamının varsa kadastro tutanakları ve dayanakları ile davalı iseler dava dosyaları getirtilmeli, müdahilin dayandığı tapu kaydı tesisinden itibaren tüm tedavülleri ile getirtilmeli; bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, aynı yöntemle belirlenecek taraf tanıkları ve tüm tespit bilirkişileri ile 1 fen bilirkişisi, 1 jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi, 1 orman mühendisi ve 3 kişilik ziraatçi bilirkişi kurulunun katılımıyla keşif yapılmalı ve yapılacak keşif sırasında öncelikle, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 20. maddesi hükmü uyarınca tarafların dayandığı tapu kayıtlarının haritası mevcut ise, yerel bilirkişi yardımı ve uzman teknik bilirkişi eliyle yöntemince yerine uygulanmalı, uygulama yapılırken haritası bulunan kayıtların kapsamlarının öncelikle haritasına göre belirlenmesi gerektiği gözetilmeli, tapu kaydının haritasının bulunmaması yahut uygulama kabiliyetinin olmaması halinde kayıtlardaki sınırların tespiti bakımından mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarına başvurulmalı; kayıtlarda yazılı hudutlar yerel bilirkişilere zeminde göstertilmeli, kayıtlarda yazılı olup yerel bilirkişilerce zeminde gösterilemeyen hudutların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, yerel bilirkişi ve tanıkların kayıtların uygulanması hususundaki beyanları, komşu parsel tutanakları ve dayanakları kayıtlarla denetlenmeli; teknik bilirkişiden, tapu kayıtlarının sınır denetiminin yapıldığı ve kayıt kapsamının kesin olarak gösterildiği keşfi izlemeye imkan veren, ayrıntılı ve gerekçeli rapor ve kroki alınmalı ve bu yolla tapu kaydının çekişmeli taşınmazları kapsayıp kapsamadığı duraksamasız belirlenmeli; taşınmazların tümünün ya da bir kısmının tapu kaydının kapsamı dışında kalması halinde, yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim tarafından, hangi tarihten beri, ne şekilde kullanıldığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı; ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazların önceki ve şimdiki tarımsal niteliklerini bildiren, varsa imar-ihyanın tamamlanma tarihi ile zilyetliğin sürdürülüş şeklini ve süresini somut verilere ve bilimsel esaslara dayalı olarak belirten, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısı, eğimi, bitki desenini irdeleyen, taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş ve sınırları işaretlenen fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye ... fotoğrafları, memleket haritaları ve uydu fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılarak, çekişmeli taşınmazların önceki ve şimdiki nitelikleri, taşınmazların ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadıkları ve kullanımların hangi tarihten itibaren ne şekilde olduğu, varsa imar-ihyalarının tamamlanıp tamamlanmadığı, tamamlanmışsa hangi tarihte tamamlandığı, taşınmazların kullanımlarına ara verilip verilmediği hususlarında ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli; orman mühendisi bilirkişiden, çekişmeli taşınmazların orman sayılan yerlerden olup olmadıklarını ve orman yasaları karşısındaki durumlarını açıklayan somut verilere ve bilimsel esaslara dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisine, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir rapor ve kroki düzenlettirilmeli, bundan sonra tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, yöntemince taraf teşkili sağlanmadan, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilmiş olması isabetsiz olup, davacı/birleşen dosyada davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şu aşamada incelenmesine yer olmadığına, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 20.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.