Danıştay 10. Daire 2020/3093 Esas 2021/1533 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/3093
Karar No : 2021/1533

DAVACI : … Derneği
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- … / …
VEKİLİ: Huk. Müş. …
2- … Bakanlığı / ANKARA
VEKİLİ: I. Huk. Müş. Yr. V. …

DAVANIN KONUSU :
1. Davacı derneğin kamuya yararlı dernek statüsünün kaldırılmasına ilişkin Bakanlar Kurulunun 04/04/2011 tarih ve 2011/1797 sayılı kararının ve
2. Bu kararın dayanağı olduğu ileri sürülen, 31/03/2005 tarih ve 25772 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesi, 1. fıkrası, (d) ve (e) bendinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu Yönetmelik'in 49. maddesi, 1. fıkrası, (d) ve (e) bentleri ile Yönetmelik'in dayanağı olan Dernekler Kanunu'nun 27. maddesine aykırı olarak, bir derneğin kamuya yararlı dernek sayılabilmesi için aranan şartlara yeni şartlar eklendiği, ayrıca eklenen bu şartların Kanun'un amacına da aykırı olduğu, Kanun'da yer alan dernek tanımında; derneklerin, kazanç paylaşma dışında kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere oluşturulan tüzel kişiliğe sahip kişi toplulukları olduğunun belirtildiği, idarece Yönetmelik'e eklenen şartların ise maddi olanaklara ilişkin olduğu ve Kanun'da belirtilen tanım ile örtüşmediği, derneğin çalışmalarının gönüllü çalışmalar olduğu, faaliyetlerinde maliyet hesabı yapmadığı, işleme dayanak alınan Yönetmelik'in 49. maddesi, 1. fıkrası, (c) bendi yönünden ise kendilerinin derneğin amacı dışında faaliyette bulunmadığı, idarenin amacının siyasi olduğu, dava konusu işlemlerin iptali gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVALILARIN SAVUNMALARI : Davalı idareler tarafından, Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesi, 1. fıkrası, (d) ve (e) bentlerinin, dayanağı Kanun maddesini tamamlayıcı ve düzenleyici nitelikte olduğu, Yönetmelik maddelerinde Kanun'a aykırılık olmadığı, dava konusu Bakanlar Kurulu Kararının İçişleri Bakanlığı'nca yapılan teftiş ve denetimler ile Maliye Bakanlığından alınan görüş doğrultusunda tesis edildiği, yapılan teftiş ve denetimlerde; davacı derneğin Yönetmelik'in (d) ve (e) bentlerindeki mali şartları sağlamadığı, ayrıca Yönetmelik'in (c) bendine aykırı şekilde, halkı sokak eylemlerine yönlendirerek amacı dışında faaliyette bulunduğunun tespit edildiği, dava konusu Bakanlar Kurulu kararının ve dayanağı Yönetmelik hükümlerinin hukuka uygun olduğu, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararı uyarınca davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : Dava; davacı derneğin kamuya yararlı olarak dernek statüsünün kaldırılmasına ilişkin 4.4.2011 tarih ve 2011/1797 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının ve bu kararın dayanağı olduğu ileri sürülen Dernekler Yönetmeliğinin 49.maddesinin 1.fıkrasının (d) ve (e) bendinin iptali istemiyle açılmıştır.
31.03.2005 tarih ve 25772 sayılı Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Dernekler Yönetmeliğinin, "Kamu Yararı İçin Aranacak Şartlar" başlıklı ve kamu yararına çalışan derneklerden sayılmak için derneklerin taşıması gereken şartları düzenleyen 49.maddesinin (c) bendinde "Amacı ve gerçekleştirdiği faaliyetlerin, üyelerinin dışında yerel veya ulusal düzeyde toplumun ihtiyaç ve sorunlarına yönelik çözümler üretecek ve toplumsal gelişmeye katkı sağlayacak nitelikte olması", (d) bendinde; " Yıl içinde elde ettiği gelirin en az yarısının bu amaçla harcanması", (e) bendinde ise; " Sahip olduğu mal varlığının ve yıllık gelirinin tüzüğünde belirtilen amacı gerçekleştirecek düzeyde olması gerekeceği kuralı yer almıştır.
Yukarıda yer verilen kanun hükümlerine göre; dernekler kamu yararına dernek sayılmasından sonra belirtilen koşullar yönünden en az 2 yılda bir denetlenmekte ve bu denetimler sonunda bu niteliklerini kaybettikleri saptanırsa, haklarında alınan kamu yararına çalışan derneklerden sayılma kararı kaldırılmaktadır.
Dava dosyası incelendiğinde; davacı derneğe 12.04.1961 tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile kamuya yararlı dernek statüsü verildiği, Mülkiye Müfettişleri ve İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçileri tarafından yapılan denetim sonucu düzenlenen … günlü, … sayılı Teftiş Raporunda; Derneğin kamuya yararlı dernek için gerekli koşulları taşıyıp taşımadığı yönünden değerlendirilmesi sonucunda, Dernekler Yönetmeliğinin 49. maddesinin 1. fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan koşulları taşıdığı, ancak Yönetmeliğin 49. maddesinin 1-(c), (d) ve (e) bentlerindeki koşulları taşımadığı, bu nedenle kamuya yararlı dernek statüsünün kaldırılması gerektiği yönünde öneride bulunulduğu, ancak daha sonra İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçileri tarafından yapılan denetimin sonunda düzenlenen … tarih ve … sayılı Denetim Raporunda ise; söz konusu Derneğin Yönetmeliğin 49.maddesinin 1-(c) ve (d) bentlerinde belirtilen koşulları taşımadığının saptandığından bahisle kamuya yararlı dernek statüsünün kaldırılmasının istenilmiş olduğu, bu rapor üzerine Maliye Bakanlığının görüşü alınarak davacı Derneğin, Yönetmeliğin 49/1-(c), (d) ve (e) bentlerindeki koşulları taşımadığı belirtilerek dava konusu Bakanlar Kurulu kararıyla kamuya yararlı dernek statüsünün kaldırıldığı anlaşılmıştır.
Davacı derneğin tüzüğünde yazılı olan amaçları ve faaliyet alanları dışında faaliyet gösterdiği yolunda davacı Dernek hakkında açılmış bir kapatma davası bulunmadığından sadece idari denetim raporuna dayanılarak davacı Derneğin amacı dışında faaliyette bulunduğu sonucuna ulaşılıp Yönetmeliğin 49/c bendi uyarınca idari işlemle tasarrufta bulunulmasında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, Yönetmeliğin 49/1-(e) bendinde yazılan koşulları taşıyıp taşımadığı yönünden işleme esas alınan iki rapor arasında çelişki bulunmakta olup dava konusu işlemden önce hazırlanan 22.09.2010 tarihli son denetim raporunda Derneğin Yönetmeliğin 49/1-e bendi yönünden koşulları taşıdığının ortaya konulmuş olması karşısında, belirtilen bentteki koşulları taşımadığı yönünden hukuken kabul edilebilir nitelikte geçerli bir tespit bulunmadığından dava konusu işlemde bu yönüyle de açıkca hukuka aykırılık bulunmaktadır.
Yine Yönetmeliğin 49/1-(d) bendinde yer verilen "yıl içinde elde ettiği gelirin en az yarısının bu amaçla harcanması "hükmü muğlak, yeterli açıklık içermeyen bir ifade olup, gelirin en az yarısının harcanması zorunluluğu getirilen amaçların neler olduğu, dernek faaliyetlerini sürdürülmesi için gerekli masraflardan olan bina, büro harcamaları, personel giderleri, yakıt, elektrik ve bunun gibi faaliyet amacını gerçekleştirmek için zorunlu olan giderlerin bu kapsamda sayılıp sayılmayacağı Yönetmelikte açıkca belirtilmediği gibi, bu düzenlemenin yasal çerçevesinin de bulunmaması nedeniyle Yönetmeliğin (d) bendinde ve bu düzenlemeye dayalı olarak tesis olunan işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Yönetmeliğinin 49. maddesinin 1. fıkrasının iptali istenen (d) bendinde ve davacı Derneğin kamuya yararlı dernek statüsünün kaldırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından iptali, Yönetmeliğin (c) ve (e) bentlerinde üst düzenlemelere aykırılık bulunmadığından bu kısım yönünden davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince; Daire'mizin 06/10/2015 tarih ve E:2011/9329, K:2015/4056 sayılı iptal kararının Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 14/11/2018 tarih ve E:2016/2081, K:2018/4674 sayılı kararı ile bozulması üzerine, bozma kararına uyularak, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Davacı derneğe 12/04/1961 tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile kamuya yararlı dernek statüsü verilmiştir.
2006 yılında dernek, Dernekler Kanunu'nun 27. maddesi kapsamında, İçişleri Bakanlığı mülkiye müfettişleri ve dernekler denetçileri tarafından denetlenmeye başlanmış, yapılan denetim sonucu düzenlenen … tarih ve … sayılı teftiş raporunda, derneğin kamuya yararlı dernek için gerekli koşulları taşıyıp taşımadığı yönünden değerlendirilmesi sonucunda, Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesi, 1. fıkrası, (a) ve (b) bentlerinde yer alan koşulları taşıdığı; ancak Yönetmelik'in 49. maddesi, 1. fıkrası, (c), (d) ve (e) bentlerindeki koşulları taşımadığı, bu nedenle kamuya yararlı dernek statüsünün kaldırılması gerektiği kanaatine varılmıştır. Daha sonra İçişleri Bakanlığı dernek denetçileri tarafından yapılan denetim sonucunda düzenlenen 22/09/2010 tarih ve 30/3 sayılı denetim raporunda ise anılan derneğin, Yönetmelik'in 49. maddesi, 1. fıkrası, (c) ve (d) bentlerinde belirtilen koşulları taşımaması nedeniyle kamuya yararlı dernek statüsünün kaldırılması gerektiği kanaatine varılmıştır.
Maliye Bakanlığı'nın da görüşü alınarak davacı derneğin Yönetmelik'in 49. maddesi, 1. fıkrası, (c), (d) ve (e) bentlerindeki koşulları taşımadığından bahisle Bakanlar Kurulunun dava konusu 04/04/2011 tarih ve 2011/1797 sayılı kararı ile kamuya yararlı dernek statüsü kaldırılmıştır.
Bunun üzerine davacı tarafından, kamuya yararlı dernek statüsünün kaldırılmasına ilişkin 04/04/2011 tarih ve 2011/1797 sayılı Bakanlar Kurulu kararının ve bu kararın dayanağı olduğu ileri sürülen Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesi, 1. fıkrası, (d) ve (e) bendinin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 38. maddesinde, İdari Dava Dairelerinden ilk derece mahkemesi olarak verilen kararların İdari Dava Daireleri Kurulunca temyizen inceleneceği; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 46. maddesi, 1. fıkrasında, Danıştay dava daireleri kararlarına karşı Danıştay'da temyiz yoluna başvurulabileceği, 49. maddesi, 6. fıkrasında ise Danıştay'ın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde de bu maddenin 4. fıkrası hariç diğer fıkralarının kıyasen uygulanacağı belirtilmiş, böylece Danıştay dava dairelerine, ilk derece mahkemesi olarak verdikleri kararların temyizen bozulması hâlinde ısrar imkânı tanınmamıştır.
5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 2. maddesinde, dernek; kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, en az yedi gerçek veya tüzel kişinin, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kişi toplulukları olarak tanımlanmıştır.
Aynı Kanun'un işlem tarihinde yürürlükte olan 27. maddesinde, kamu yararına çalışan derneklerin, ilgili bakanlıkların ve Maliye Bakanlığının görüşü üzerine, İçişleri Bakanlığının teklifi ve Bakanlar Kurulu kararıyla tespit edileceği, bir derneğin kamu yararına çalışan derneklerden sayılabilmesi için, en az bir yıldan beri faaliyette bulunması ve derneğin amacı ve bu amacı gerçekleştirmek üzere giriştiği faaliyetlerin topluma yararlı sonuçlar verecek nitelikte ve ölçüde olmasının şart olduğu; kamu yararına çalışan dernek statüsünün kazanılması, kaybedilmesi ve gerekli belgeler ile diğer esas ve usullerin yönetmelikte düzenleneceği; kamu yararına çalıştıklarına karar verilen derneklerin, denetimler sonunda bu niteliklerini kaybettikleri tespit edilirse, birinci fıkrada öngörülen usûlle haklarında alınan kamu yararına çalışan derneklerden sayılma kararının kaldırılacağı kuralına yer verilmiştir.
5253 sayılı Kanun'un 27. maddesi ile kamu yararına çalışan dernek statüsünün kazanılması, kaybedilmesi ve gerekli belgeler ile diğer esas ve usûller hakkında verilen düzenleme yapma yetkisi çerçevesinde çıkartılan ve 31/03/2005 tarih ve 25772 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Dernekler Yönetmeliği'nin "Kamu yararı için aranacak şartlar" başlıklı 49. maddesinde; "Kamu yararına çalışan derneklerden sayılmak için derneğin;
a) En az bir yıldan beri faaliyette bulunması,
b) Son bir yıl içindeki, (2005 yılı için belirlenen tutar olan 50.000.-YTL'sını geçen) alım ve satım işlemlerinin rekabet koşullarına uygun yapılması,
c) Amacı ve gerçekleştirdiği faaliyetlerin, üyelerinin dışında yerel veya ulusal düzeyde toplumun ihtiyaç ve sorunlarına yönelik çözümler üretecek ve toplumsal gelişmeye katkı sağlayacak nitelikte olması,
d) Yıl içinde elde ettiği gelirin en az yarısının bu amaçla harcanması,
e) Sahip olduğu mal varlığının ve yıllık gelirinin tüzüğünde belirtilen amacı gerçekleştirecek düzeyde olması gerekir.
Bu durum, Bakanlık dernekler denetçileri tarafından düzenlenen rapor ile tespit ettirilebilir. Bu nitelikleri taşımadığı tespit edilen dernekler, kamu yararı kararı için, bu tespitin yapıldığı tarihten itibaren üç yıl geçmeden önce yeniden başvuramaz.",
"Kamu Yararına Çalışan Dernek Statüsünün Kaybedilmesi" başlıklı 52. maddesinde ise; "Kamu yararına çalışan derneklerin, denetimler sonunda bu niteliklerini kaybettiği anlaşılırsa; Maliye Bakanlığının ve varsa ilgili bakanlıkların görüşü alınarak, Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulu kararıyla haklarında alınan kamu yararına çalışan derneklerden sayılma kararı iptal edilir. Sonuç, Bakanlıkça ilgili valiliğe bildirilir ve valilik tarafından da ilgili derneğe bilgi verilir." düzenlemeleri yer almaktadır.
Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesi, 1. fıkrası, (d) ve (e) bendinin incelenmesi:
Uyuşmazlık konusu Yönetmelik'te, kamu yararına çalışan dernek sayılma, kamu yararına çalışma için aranan şartlar, başvuru ve istenen belgeler ile başvurunun değerlendirilmesi ve kamu yararına çalışan dernek statüsünün kaybedilmesi hâlleri öngörülmektedir.
Derneklere verilen kamu yararı statüsüyle, idarenin bu kuruluşlarla olan ilişkisinin sınırları çizilmiş ve ilişkinin içeriği şekillendirilmiş olmaktadır. Bu statü ile sivil toplum kuruluşlarına saygınlık ve imtiyaz sağlayan bazı uygulamalar yanında vergi istisnası gibi kolaylıklar da sağlanmaktadır. Bu nedenle, kamu yararı statüsüne ilişkin esasların ayrıntılı olarak belirlenmesi zorunluluğu doğmaktadır.
Yönetmelik'in dava konusu edilen düzenlemeleri ile Kanun'un 27. maddesinde öngörülen derneğin amacı ve bu amacı gerçekleştirmek üzere giriştiği faaliyetlerin topluma yararlı sonuçlar verecek nitelikte ve ölçüde olması şartının; kamuya yararlı dernekler tarafından yerine getirilip getirilmediğinin tespitine, başka bir deyişle, yasanın uygulanmasına yönelik kriterler içeren kurallar belirlenmiştir.
Bu itibarla, kamu yararına çalışan dernek statüsünün verilmesi için derneğin amacını gerçekleştirmeye yetecek mal varlığı ve yıllık gelir aranması ve bu gelirin en az yarısının kamu yararı amacını gerçekleştirmek için harcanması yolunda getirilen düzenlemeler Kanun'a uygun olduğundan Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesi, 1. fıkrası, (d) ve (e) bendinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Dava konusu Bakanlar Kurulu kararının incelenmesi:
Dava konusu Bakanlar Kurulu kararının Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesi, 1. fıkrası, (d) ve (e) bendine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilmesi;
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararında, Yönetmelik'teki dava konusu düzenlemelerin hukuka uygun olduğu kanaatine varılmasının ardından, Bakanlar Kurulu kararının Yönetmelik'in 49. maddesi, 1. fıkrası, (d) ve (e) bentlerine uygun olup olmadığı yönünden Dairece bir inceleme yapılması gerektiği ifade edilmiş; ancak devamında Yönetmelik'in 49. maddesi, 1. fıkrası, (c) bendi bakımından inceleme yapılarak Bakanlar Kurulu kararının hukuka uygun olup olmadığı yönünden bir kanaate varılmıştır.
Bir derneğin, kamu yararına çalışan dernek statüsü kazanabilmesi şartlarının Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesi, 1. fıkrasında sayıldığı, derneğin bu şartlardan birini kaybetmesinin ise kamu yararına çalışan dernek statüsünün kaybedilmesine neden olacağı, İdari Dava Daireleri Kurulu kararında da Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesi, 1. fıkrası, (c) bendi yönünden işin esasına girilerek Bakanlar Kurulu kararına yönelik inceleme yapıldığı dikkate alındığında, Bakanlar Kurulu kararının Yönetmelik'in 49. maddesi, 1. fıkrası, (d) ve (b) bendi yönünden hukuki incelemesinin yapılması gerekli görülmemiştir.
Dava konusu Bakanlar Kurulu kararının Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesi, 1. fıkrası, (c) bendine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilmesi;
Uyuşmazlıkta, davacı dernek hakkında düzenlenen … tarih ve … sayılı teftiş raporunda; dernek şubeleri ve üyelerince gerçekleştirilen yetişkinlere ve öğrencilere yönelik okuma-yazma ve destek kursları, panel ve seminerler gibi bazı faaliyetlerin derneğin tüzüğünde belirtilen amaçları gerçekleştirmeye yönelik olduğu tespit edilmiş ise de dernek tüzüğünde belirtilen çalışma alanları ve kollarının kurulmadığı, faaliyetlerin halkı sokak eylemlerine yöneltmek şeklinde yoğunlaştığı kanaatinin hâsıl olduğu, derneğin internet sitesinde "… Derneği" logosunun yer aldığı, bu bağlamda, derneğin toplumsal ve siyasi her konuda muhalif olduğu, yapılan muhalefetin siyasi otoritenin bütün temel icraatlarını kapsadığı, derneğin tamamen siyasi ve günlük politika ile ilgili olduğu, dernek şube ve üyelerinin sürekli meydanlarda izinli-izinsiz gösteri ve eylem yaptığı, siyasi otoriteyi yıpratıcı propaganda yaptığı belirtilmiştir.
… tarih ve … sayılı denetim raporunda da; dernek beyannamesinde belirtilen hususlarla dernek iş ve işlemleri arasında genel anlamda uygunluk bulunduğu tespit edilmiş ise de derneğin "…'ye Kul Köle Olmayacağız, … Programı ile Yerel Seçimlere, Emperyalizme Karşı Mücadele Kesintisiz Sürüyor, Kardeşliğin Ülkesini Kuracağız, Gericiliğe ve Faşizme Karşı … Var, Hak Mücadeleleri" başlıkları altında özetlenebilecek konularda imza kampanyaları, propaganda çalışmaları, panel ve seminerler, basın açıklamaları, mitingler yaptığı; dolayısıyla, dernekçe yapılan faaliyetlerin büyük bir kısmının siyasi ve güncel politik meselelerle ilgili olduğu, dernek üyelerinin gösteri ve çeşitli eylemlerle siyasi otoriteyi yıpratıcı propaganda yaptığı, herhangi bir siyasi partinin temsilcisiymiş gibi hareket ettiği, oysa tüzüklerinde böyle bir amacın belirtilmediği, amaç dışı faaliyette bulundukları hususlarının belirlendiği, bu nedenle, derneğin tüzüğünde yazılı amaçların üyelerinin dışında ulusal düzeyde toplumun ihtiyaç ve sorunlarına yönelik çözümler üretecek nitelikte faaliyette bulunmayı gerekli görmesine rağmen, dernekçe gerçekleştirilen olumlu faaliyetlerin yanı sıra tüzüğünde yer alan amaçlarla çelişen olumsuz faaliyetlerinin üyelerinin dışında ulusal düzeyde toplumun ihtiyaç ve sorunlarına yönelik çözümler üretecek nitelikte ve toplumsal gelişmeye katkı sağlayacak düzeyde olması şartını ihlal edici nitelikte olduğu değerlendirilmiş ve durumun Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesi, 1. fıkrası, (c) bendine uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Bir derneğe "kamuya yararlı dernek statüsü" tanınması, bir imtiyaz, başka bir deyişle ayrıcalık tanınması niteliğindedir. Ancak bu imtiyaz veya ayrıcalığın tanınması belirli şartlara bağlanmış; bu şartlar da Kanun'un öngördüğü üzere Yönetmelik kuralları ile belirlenmiştir. Yönetmelik'te kamuya yararlı dernek statüsünün tanınması için öngörülen şartlarının kaybedildiğinin yapılan denetimler sonucu tespit edilmesi hâlinde kaldırılacağı da ayrıca düzenlenmiştir.
Olayda; idarece, dava konusu Bakanlar Kurulu kararına sebep olarak gösterilen tespitler … ve … tarihli denetim raporları ile gerçekleştirilmiştir.
Bu denetim raporları ile eklerindeki belgeler bütün olarak incelendiğinde somut ve objektif nitelik taşıdığı ve davacı derneğe tanınmış olan kamuya yararlı dernek statüsü ayrıcalığının sonlandırılması için yeterli mahiyette olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, dava konusu Bakanlar Kurulu kararında hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 31/03/2005 tarih ve 25772 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesi, 1. fıkrası, (d) ve (e) bendinin iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE oy birliğiyle,
2. Davacı derneğin kamuya yararlı dernek statüsünün kaldırılmasına ilişkin Bakanlar Kurulunun 04/04/2011 tarih ve 2011/1797 sayılı kararının iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE oy çokluğuyla,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL dava yargılama giderinin ve toplam … TL karar düzeltme yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, yine aşağıda ayrıntısı gösterilen toplam … TL temyiz yargılama giderlerinin davacıdan alınarak davalı idarelere ayrı ayrı verilmesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için belirlenen … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra taraflara iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 01/04/2021 tarihinde karar verildi.

(X) KARŞI OY:
Dava, davacı derneğin kamuya yararlı dernek statüsünün kaldırılmasına ilişkin Bakanlar Kurulunun 04/04/2011 tarih ve 2011/1797 sayılı kararının ve bu kararın dayanağı olduğu ileri sürülen, 31/03/2005 tarih ve 25772 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesinin 1. fıkrasının (d) ve (e) bendinin iptali istemiyle açılmıştır.
Danıştay Onuncu Dairesinin 06/10/2015 tarih ve E:2011/9329, K:2015/4056 sayılı kararı ile Bakanlar Kurulunun 04/04/2011 tarih ve 2011/1797 sayılı kararının ve Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesinin 1. fıkrasının (d) ve (e) bendinin iptaline karar verilmiştir.
Bu kararın davalı idarelerce temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 14/11/2018 tarih ve E:2016/2081, K:2018/4674 sayılı kararı ile Onuncu Daire tarafından verilen iptal kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bu bozma kararında, Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesinin 1. fıkrasının (d) ve (e) bendinin hukuka uygun olduğu ifade edilmiş, dava konusu Bakanlar Kurulu kararı Yönetmelik'in 49. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca irdelenmiş; ancak Bakanlar Kurulu kararının Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesinin 1. fıkrasının (d) ve (e) bendine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilmesinin Dairece yapılması gerektiği ifade edilmiştir.
Bu durumda, dava konusu Bakanlar Kurulu kararının Dernekler Yönetmeliği'nin 49. maddesinin 1. fıkrasının (d) ve (e) bendine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, Daire'ce bu yönde bir inceleme yapılmadığından Daire kararının, böyle bir inceleme yapılmasına gerek görülmeyerek Bakanlar Kurulu kararının iptali istemi yönünden davanın reddine ilişkin kısmına katılmıyorum.