MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 07.11.2019 Perşembe günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacı vekili Avukat ... ile temyiz edilen davalı ... ve vekili Avukat ... ve davalı ... vekili Avukat ... geldiler, duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilahare Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
-KARAR-
Dava, vekâlet görevinin kötüye kullanılması hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil, olmadığı takdirde bedel isteğine ilişkindir.
Davacı, kamu kurumundaki işlerini takip için davalı babası Mehmet’i vekil tayin ettiğini, davalının bu vekaleti kullanarak rızası dışında kötü niyetli olarak maliki olduğu ... ve ... parsel sayılı taşınmazlarını el ve iş birliği içerisinde olduğu diğer davalı ...’a satış suretiyle devrettiğini, kendisine bir bedel ödenmediğini, vekalet görevinin kötüye kullanıldığını ileri sürerek, tapu iptali ve tescile, aksi halde bedele karar verilmesini istemiştir.
Davalı ..., yüklü miktarda borcu olduğunu, dava konusu taşınmazların diğer davalıya kendisine 250.000,00-TL borç vermesi karşılığında teminat olarak devredildiğini, ancak bugüne kadar kararlaştırılan bedelin ödenmediğini belirtip davayı kabul etmiştir.
Davalı ..., bedeli karşılığında devrin yapıldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; çekişme konusu ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar davacı adına kayıtlı iken davacının ... Noterliğinin ... tarih ve ... yevmiye numaralı (içeriğinde satış yetkisi de bulunan) vekaletnamesi ile vekil olarak tayin edilen davalı babası ... tarafından 27.02.2014 tarihli satış işlemi ile ... parsel, 28.02.2014 tarihli satış işlemi ile de ... parsel sayılı taşınmaz diğer davalı ...’a toplamda 12.000,00-TL bedel ile devredildiği, ... Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından davalı ...
... hakkında “karşılıksız senedi kullanmak, icraya vermek ve emniyeti suistimal” suçlarından dolayı başlatılan soruşturma sonucunda kovuşturma yapılmasına yer olmadığına karar verildiği, soruşturma kapsamında dinlenen bir takım tanık beyanlarının yargılama aşamasında davalı tanığı olarak dinlenen ...’ın kendilerine davalı ...’in diğer davalı ...’dan para almadığı yönünde beyanda bulunduklarını söylemeleri üzerine ... hakkında “Yalan Tanıklık” suçlaması ile soruşturma başlatıldığı ve hakkında ... Asliye Ceza Mahkemesine dava açıldığı, yapılan yargılama sonucunda bahse konu suçtan 1 yıl 8 ay hapis cezasına mahkum edildiği ve hükmün 17.10.2019 tarihinde kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, Borçlar Kanununun temsil ve vekalet aktini düzenleyen hükümlerine göre, vekalet sözleşmesi büyük ölçüde tarafların karşılıklı güvenine dayanır. Vekilin borçlarının çoğu bu güven unsurundan, onun vekil edenin yararına ve iradesine uygun davranış yükümlülüğünden doğar.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununda (TBK) sadakat ve özen borcu, vekilin vekil edene karşı en önde gelen borcu kabul edilmiş ve 506. maddesinde (818 sayılı Borçlar Kanununun 390.) maddesinde aynen; "Vekil, vekâlet borcunu bizzat ifa etmekle yükümlüdür. Ancak vekile yetki verildiği veya durumun zorunlu ya da teamülün mümkün kıldığı hâllerde vekil, işi başkasına yaptırabilir.
Vekil üstlendiği iş ve hizmetleri, vekâlet verenin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle yürütmekle yükümlüdür.
Vekilin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alanda iş ve hizmetleri üstlenen basiretli bir vekilin göstermesi gereken davranış esas alınır." hükmüne yer verilmiştir. Bu itibarla vekil, vekil edenin yararına ve iradesine uygun hareket etme, onu zararlandırıcı davranışlardan kaçınma yükümlülüğü altındadır. Vekâletin kapsamı, sözleşmede açıkça gösterilmemişse, görülecek işin niteliğine göre belirlenir. (TBK"nin 504/1) Sözleşmede vekaletin nasıl yerine getirileceği hakkında açık bir hüküm bulunmasa veya yapılan işlem dış temsil yetkisinin sınırları içerisinde kalsa dahi vekilin bu yükümlülüğü daima mevcuttur. Hatta malik tarafından vekilin bir taşınmazın satışında, dilediği bedelle dilediği kimseye satış yapabileceği şeklinde yetkili kılınması, satacağı kimseyi dahi belirtmesi, ona dürüstlük kuralını, sadakat ve özen borcunu göz ardı etmek suretiyle, makul sayılacak ölçüler dışına çıkarak satış yapma hakkını vermez. Vekil edenin yararı ile bağdaşmayacak bir eylem veya işlem yapan vekil değinilen maddenin son fıkrası uyarınca sorumlu olur. Bu sorumluluk BK"de daha hafif olan işçinin sorumluluğuna kıyasen belirlenirken, TBK"de benzer alanda iş ve hizmetleri üslenen basiretli bir vekilin sorumluluğu esas alınarak daha da ağırlaştırılmıştır.
Öte yandan, vekil ile sözleşme yapan kişi 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 3. maddesi anlamında iyi niyetli ise yani vekilin vekalet görevini kötüye kullandığını bilmiyor veya kendisinden beklenen özeni göstermesine rağmen bilmesine olanak yoksa, vekil ile yaptığı sözleşme geçerlidir ve vekil edeni bağlar. Vekil vekalet görevini kötüye kullansa dahi bu husus vekil ile vekalet eden arasında bir iç sorun olarak kalır, vekil ile sözleşme yapan kişinin kazandığı haklara etkili olamaz.
Ne var ki, üçüncü kişi vekil ile çıkar ve işbirliği içerisinde ise veya kötü niyetli olup vekilin vekalet görevini kötüye kullandığını biliyor veya bilmesi gerekiyorsa vekil edenin sözleşme ile bağlı sayılmaması, TMK"nin 2. maddesinde yazılı dürüstlük kuralının doğal bir sonucu olarak kabul edilmelidir. Söz konusu yasa maddesi buyurucu nitelik taşıdığından hakim tarafından kendiliğinden (resen) göz önünde tutulması zorunludur. Aksine düşünce kötü niyeti teşvik etmek en azından ona göz yummak olur. Oysa bütün çağdaş hukuk sistemlerinde kötü niyet korunmamış daima mahkum edilmiştir. Nitekim uygulama ve bilimsel görüşler bu yönde gelişmiş ve kararlılık kazanmıştır.
Yukarıda belirtilen ilkeler ışığında somut olaya gelince; dinlenen tanık beyanları ve tüm dosya kapsamı ile vekil edenin maliki olduğu taşınmazların satış iradesinin bulunmadığı, çekişmeli taşınmazların akitte gösterilen bedeli ile gerçek değerleri arasında aşırı oransızlığın bulunduğu, davalıların davacıyı zararlandırma kastı ile el ve iş birliği içerisinde hareket ettiklerinin sabit olduğu sonucuna varılmaktadır.
Hâl böyle olunca, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması doğru değildir.
Davacının yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 02.01.2019 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince gelen temyiz eden vekili için 2.037.00.-TL. duruşma vekâlet ücretinin temyiz edilenlerden alınmasına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 24.02.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.