Mahkemesi : ...Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Asıl davada yüklenici, eser sözleşmesinin sözleşmeye aykırı ifası suretiyle kamu zararına yol açıldığını iddia eden iş sahibinin, muarazasının önlenmesi ve borçsuzluğunun tesbiti, birleşen 2008/225 Esas sayılı davada yüklenici; kesin hakedişe bağlandığı halde müfettiş raporu nedeniyle ödenmeyen alacağının tahsili istemlerinde bulunmuş, birleşen 2008/359 Esas sayılı davada ise iş sahibi; müfettiş raporuyla yükleniciye yapıldığı saptanan fazla ödemenin istirdadını talep etmiştir. Mahkemece yüklenici tarafından açılan asıl ve birleşen 2008/225 Esas sayılı davaların reddine, iş sahibinin açtığı birleşen 2008/358 Esas sayılı davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, taraf vekillerince süresinde temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere göre taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; ...... ilçesi ... ... elektrik tesisi işinin 16.08.2004 tarihli sözleşme ile, 749.967,87 TL bedel ile davacı ... Elektrik İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti."ye ihale edildiği, işin geçici kabulünün 19.07.2005 tarihinde yapılıp 18.08.2006 tarihinde kurumca onandığı hususları taraflar arasında çekişme konusu değildir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlıklar; sözleşmenin ifası sırasında davalı kurum müfettişlerince yapılan soruşturma sonucunda düzenlenen rapor uyarınca yapılan işlemlerden kaynaklanmaktadır. 23.10 2007 tarihli bu rapora göre; 1-İhale keşfinde yer alan 650 m. ... boru yerine döşenen 12.337 m. ... borunun satınalma fiyatı + %25 kâr ve genel gider üzerinden yükleniciye fazla ödeme yapıldığı, 2-Son ara hakedişe giren 65 adet menholün dışında, ilaveten ... Elektrik Dağıtım Şebekeleri enerji kabloları montaj uygulama usul ve esaslarının 5.4 maddesine aykırı olarak, yüklenici insiyatifiyle fazladan yapılan 28 adet menhol bedelinin işin kesin hesabında yükleniciye ödenmemesi, 3-İşin kablo montaj usul ve esaslarına uygun yapılmadığı, eksik tuğla-kum kullanıldığı, kanalların tuvanen dolgu malzemesiyle doldurulduğu, bu nedenle işin geçici kabulü yapıldığından yükleniciye yaptırılamayan ve enerji taşıyıp, düzeltme sırasında enerji kesintisi yapma zorunluğu bulunduğundan, daha sonraki tarihlerde kurumca düzeltilecek bu imalâtın bedelinin yükleniciden tahsili gerektiği belirtilmiştir. Bu rapordaki tesbitler sonucunda iş sahibi kurumun düzenlediği 7 nolu hakedişi onaylamamış, rapor çerçevesinde Teftiş Kurulunca görevlendirilen komisyon tarafından kesintiler yapılarak yeniden 7/A nolu kesin hakediş düzenlenmiştir.
Yüklenici asıl ve birleşen davalarında rapor nedeniyle iş sahibi kurumca çıkarılan muarazanın önlenmesini, fazla ödeme iddiası nedeniyle şimdilik 50.000,00 TL için borçsuzluğunun tesbitini, geçici kabule rağmen ödenmeyen 57.408,70 TL iş bedelinin tahsilini istemiştir. İş sahibi ise birleşen davasında; müfettiş raporuyla saptanan 317.138,28 TL fazla ödemenin istirdadına karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sırasında hükme dayanak yapılan beşinci bilirkişi kurulu raporunda; ilk bilirkişi raporu ve ek raporu kısmen benimsenmek suretiyle: idarece kabul edilen ancak bedeli yüksek fiyattan ödenen ... boruların bedellerinin, yapım işleri uygulama yönetmeliğinin, yaklaşık maliyet hesabına esas fiyat ve rayiçlerin tesbiti 9. maddesinde belirtilen ve kurumca baz alınan, Bayındırlık Birim fiyatları esas alınarak montaj bedeli düşülerek saptanıp ödeme yapılması gerektiği, buna göre ... boru bedelinin 129.605,25 TL olduğu, 6 nolu hakedişe giren 65 adet menhol dışında yapılan 28 adet menhol bedelinin yükleniciye ödenmemesi gerektiği, eksik kum tuğla bedellerinin 3.337,48 TL olarak kesilmesi, hak edişlere dahil edilmeyen işlerin eklenmesi gerektiği ancak, eksik ve hatalı imalâtların düzeltilmesi ile ilgili olarak 101.214,35 TL"nin de kesin hak edişten kesilmesi yönündeki değerlendirmenin halen işletmeye alınmış bulunan elektrik tesisinde teknik ve pratik olarak mümkün olmadığı, bu suretle düzenlenecek kesin hak edişe göre; davacı yüklenici ... Elektrik İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti."nin iş sahibi idareye, 70.776,33 TL borçlu olduğunun saptandığı anlaşılmış mahkemece benimsenen bilirkişi kurulu raporuna göre yüklenicinin açtığı asıl ve birleştirilen 2008/225 Esas sayılı davaların reddine, iş sahibinin birleşen davasının da 70.776,33 TL üzerinden kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece sair taleplere ilişkin yapılan değerlendirmeler dosya kapsamına uygun görülmüş olmakla birlikte; Taraflar arasında imzalanmış bulunan 16.08.2004 tarihli sözleşmenin 31. maddesinde iş kalemi miktarlarının değişmesi halinde uygulanacak yöntem tanımlanmış olup, buna göre: “sözleşme eki birim fiyat cetvelinde yer alan herhangi bir iş kaleminin miktarında işin devamı sırasında %20"yi aşan oranda artışın meydana gelmesi ve bu artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin %1"ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nisbetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyat aşağıda gösterildiği şekilde revize edilir ve bu iş kaleminin %20"yi aşan kısmına revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılır..." denilmek suretiyle ... borularla ilgili fiyat tesbitine dair formül belirlenmiştir. O halde Sözleşmenin 31. maddesinde açıklanan revize fiyatı hesaplama yönteminine göre değerlendirme yapılması gerektiğinden hükme esas alınan 5. bilirkişi kurulundan, sözleşmenin 31. maddesi de göz önüne alınarak tarafların itirazları da karşılanmak suretiyle, ek rapor alınıp asıl ve birleşen davalarda sonucuna uygun karar verilmesi gerekir. Mahkemece taraflarca imzalanan sözleşme hükümlerine aykırı hesaplama yapan bilirkişi raporuna göre karar verilmesi doğru olmamıştır.
Açıklanan nedenlerle kararın taraflar yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin diğer temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle tarafların temyiz itirazlarının kabulüyle kararın temyiz eden taraflar yararına BOZULMASINA, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 20.12.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.