Danıştay 6. Daire 2020/9933 Esas 2021/4873 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/9933
Karar No : 2021/4873

TEMYİZ EDEN :1-(DAVALI) … Belediye Başkanlığı …
VEKİLİ : Av. …

2- (DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : 1-(DAVALI) … Belediye Başkanlığı …
2-(DAVACI) …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Aksaray İli, Eskil İlçesi, … Mahallesi, … Mevkii, … Pafta, … Ada, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesi uyarınca parselasyon yapılmasına ilişkin Eskil Belediye Encümeni kararı ile hatalı uygulamadan kaynaklandığı ileri sürülen yanlışlığın giderilerek taşınmazın davacıya iadesi talebiyle yapılan başvurunun reddine dair … tarihli, … sayılı davalı idare işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dava konusu parselasyon ilişkin belediye encümen kararında davacının maliki olduğu taşınmazın Maliye Hazinesine ait olduğu kabul edilerek dağıtım yapıldığı, sonradan bu husus anlaşılmasına rağmen, parselasyon işleminde başa dönülmediği (kök parsellere) ve tapu sicilinde düzeltmeye gidilerek hatalı parselasyona devam edildiği, işlem başlangıcında mülkiyet bağı yanlış kurularak yapılan dava konusu parselasyonun iptal edilerek alanda yeniden parselasyon yapılması gerekirken bu hususa riayet edilmediği ve hatalı olarak tesis edilen parselasyona devam edildiği anlaşıldığından, dava konusu işlemlerde belirtilen yönler itibariyle hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline hükmedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İhaleye dayanan açık artırmalarda cebri icradan farklı olarak taşınmaz mülkiyetinin satış ile değil ancak tescille geçişinin mümkün olduğu, bu yönüyle bakıldığında parselasyon tarihi itibariyle tapuda henüz Hazine adına kayıtlı gözüken kadastro parseli üzerinden Hazine adına imar parseli tahsis edilmesinde davalı idareye izafe edilebilir bir kusur bulunmadığı, dolayısıyla mahkemenin bu yöndeki gerekçesinin uygun olmadığı, bununla birlikte, davalı idarece, Hazine adına da olsa, davacı adına da olsa imar parseli tahsisi yapılırken kadastro parseli ile aynı yerden veya zorunluluk varsa yakınından/eşdeğer yerden ve mümkün mertebe müstakil olarak imar parseli tahsisi yapılması ilkelerine uygun düşmediği sonucuna ulaşıldığından, bu gerekçe doğrultusunda işlemlerin iptali gerektiği, idare mahkemesi kararının gerekçesinde hukuki isabet bulunmamakla birlikte sonucu itibariyle hukuka uygun olduğu, ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDEN DAVACININ İDDİALARI : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın gerekçesinin hukuka aykırı olduğu, İdare Mahkemesi kararında yer alan gerekçeler dikkate alınarak dava konusu istemin yeniden değerlendirilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

TEMYİZ EDEN DAVALININ İDDİALARI : Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte taşınmazın Hazine adına kayıtlı olduğu ve işlemin mevzuata uygun tesis edildiği, kök parselin satışının gerçekleşmiş olması nedeniyle davacıya iadesinin mümkün olmadığı iddia edilerek kararın bozulması gerektiği iddia edilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Dava dosyasının incelenmesinden; Maliye Hazinesine kayıtlı olan Aksaray İli, Eskil İlçesi, … Mahallesi, … Mevki, … Pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazın 21/08/2009 tarihinde gerçekleştirilen ihale ile davacı tarafından satın alındığı, 24/09/2009 tarihli Eskil Kaymakamlığı işlemi ile davacı adına tescilinin Eskil Tapu Müdürlüğünden istenildiği, Eskil Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararıyla anılan parseli de kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi uyarınca parselasyon yapılmasına karar verildiği, … tarih ve … sayılı belediye encümeni kararıyla parsel malikinin Maliye Hazinesi olduğu belirtilerek … ada, … parsel sayılı taşınmaza dağıtımının yapıldığı ve tescil edilmek üzere Tapu Müdürlüğüne gönderildiği, uygulama öncesi davacı adına kayıtlı … ada, … parsel sayılı taşınmazın uygulama sonrası … ada … parsel sayılı taşınmaz olarak Eskil Belediye adına tescil edildiği, Maliye Hazinesinin … ada, …, …, … parsel sayılı taşınmazlardan gelen hakedişlerinin … tarih … yevmiye numarası ile … ada, … parsel sayılı taşınmaza tescillerinin yapıldığı, 25/06/2014 tarihli tapu sicilinde yapılan düzeltme ile … ada, … parsel sayılı taşınmazın Maliye Hazinesi, davacı ve ... adına tescilinin yapıldığı, hatalı uygulamadan kaynaklanan yanlışlığın giderilerek taşınmazın tarafına iadesi talebiyle yapılan CİMER başvurusunun dağıtım cetvelinde davacının adının bulunmadığından bahisle … tarih ve … sayılı davalı idare işlemiyle reddine karar verilmesi üzerine, bu işlemin ve Aksaray İli, Eskil İlçesi, … Mahallesi, … Mevki, … Pafta, … Ada, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi uyarınca imar uygulaması yapılmasına ilişkin Eskil Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Dava konusu olayda, dava dışı Eskil Tapu Müdürlüğü'nün davacı adına yapılması gereken tescili, Mal Müdürlüğü'nün talep tarihinden üç yıl sonra gerçekleştirmesi nedeniyle davacının mülkiyet hakkının zarar gördüğü anlaşılmaktadır.
Mülkiyet hakkı sahiplerinin, idarelerin işlemleri geç tesisi etmesi nedeniyle meydana gelen zarara katlanmasının beklenmesi Uluslararası Sözleşmelere ve Anayasal kurallara aykırıdır.
Öte yandan Anayasa'nın 123. maddesine göre idare kuruluş ve görevleriyle bir bütündür. Bu nedenle her ne kadar hukuka aykırı işlem tapu müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmiş olsa da, davalı Belediye'nin tapu müdürlüğü tarafından yapılan hatalı işlem nedeniyle davacının mülkiyet hakkını görmezden gelmesi ve yok sayması beklenemez.
Bu durumda davalı Belediye tarafından, … parsel sayılı taşınmazın hazine adına kayıtlı görünmesi nedeniyle mevzuata aykırı parselasyon yapması akabinde de … parsel sayılı taşınmazın Belediye tarafından üçüncü bir şahsa satılması, yeni malikin de taşınmaz üzerinde yapılaşması nedeniyle parselin davacıya iade edilemeyeceği savunmasının kabul edilebilir olmadığı açık olduğundan dava konusu işlemin İdare Mahkemesi'nin gerekçesinde yer alan iptal gerekçeleri dikkate alınarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Duruşma yapılmasına gerek görülmedi.

MADDİ OLAY:

Dava dosyasının incelenmesinden; Maliye Hazinesine kayıtlı olan Aksaray İli, Eskil İlçesi, … Mahallesi, … Mevki, … Pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazın 21/08/2009 tarihinde gerçekleştirilen ihale ile davacı tarafından satın alındığı, 24/09/2009 tarihli Eskil Kaymakamlığı işlemi ile davacı adına tescilinin Eskil Tapu Müdürlüğünden istenildiği, Eskil Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararıyla anılan parseli de kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi uyarınca parselasyon yapılmasına karar verildiği, … tarih ve … sayılı belediye encümeni kararıyla parsel malikinin Maliye Hazinesi olduğu belirtilerek … ada, … parsel sayılı taşınmaza dağıtımının yapıldığı ve tescil edilmek üzere Tapu Müdürlüğüne gönderildiği, uygulama öncesi davacı adına kayıtlı … ada, … parsel sayılı taşınmazın uygulama sonrası … ada … parsel sayılı taşınmaz olarak Eskil Belediye adına tescil edildiği, Maliye Hazinesinin … ada, …, …, … parsel sayılı taşınmazlardan gelen hakedişlerinin … tarih … yevmiye numarası ile … ada, … parsel sayılı taşınmaza tescillerinin yapıldığı, 25/06/2014 tarihli tapu sicilinde yapılan düzeltme ile … ada, … parsel sayılı taşınmazın Maliye Hazinesi, davacı ve ... adına tescilinin yapıldığı, hatalı uygulamadan kaynaklanan yanlışlığın giderilerek taşınmazın tarafına iadesi talebiyle yapılan CİMER başvurusunun dağıtım cetvelinde davacının adının bulunmadığından bahisle 27.06.2018 tarih ve 2647 sayılı davalı idare işlemiyle reddine karar verilmesi üzerine, bu işlemin ve Aksaray İli, Eskil İlçesi, … Mahallesi, … Mevki, … Pafta, … Ada, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi uyarınca imar uygulaması yapılmasına ilişkin Eskil Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

İşlem tarihinde yürürlükte bulunan İmar Kanunu'nun 18.Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinde; "İmar parsellerinin oluşturulması ve dağıtımında aşağıdaki esaslar dikkate alınır: (a.) Düzenlemeyle oluşacak imar parsellerinin mümkün mertebe aynı yerdeki veya yakınındaki eski parsellere tahsisi sağlanır. (b.) Plan ve mevzuata göre korunması mümkün olan yapıların tam ve hissesiz bir imar parseline intibak ettirilmesi sağlanır. (c.) Mal sahibine tahsis edilen miktarın bir imar parselinden küçük olması veya diğer teknik ve hukuki nedenlerle müstakil imar parseli verilmemesi halinde, İmar parselasyon planları ve imar durumu belirlenmiş düzenleme alanlarında yapılacak binaların toplam inşaat alanı veya bağımsız bölüm adetleri belirtilen imar iddiaları veya parselleri, kat mülkiyetine esas olmak üzere hisselendirilebilir..." düzenlemeleri yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Dava konusu olayda plan paftalarında yol kenarında olduğu görülen Aksaray İli, Eskil İlçesi, … Mahallesi, … Mevki, … Pafta, … Ada, … parsel sayılı taşınmazın davacı tarafından 21/08/2009 tarihinde gerçekleştirilen ihale ile müstakil olarak satın alındığı, … tarih ve … sayılı belediye encümeni kararıyla yapılan parselasyon işleminde ise; bu parselin malikinin Maliye Hazinesi olduğu kabul edilerek dağıtımın yapıldığı, sonrasında tapu sicilinde yapılan düzeltme ile davacıya hisseli parsel tahsisinin yapıldığı, davacının parselasyon öncesi parselinin müstakil ve yol kenarında olmasına karşın tahsisi yapılan parselin hisseli olduğu, yol kenarında olmadığı ve davacının eski parseline uzak konumda olduğu, davacının parselasyon öncesi maliki olduğu parselin ise Eskil Belediyesi adına tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Bu duruma göre, dava konusu parselasyon ilişkin belediye encümen kararında davacının maliki olduğu taşınmazın Maliye Hazinesine ait olduğu kabul edilerek dağıtım yapıldığı, sonradan bu husus anlaşılmasına rağmen, parselasyon işleminde başa dönülmediği (kök parsellere) ve tapu sicilinde düzeltmeye gidilerek hatalı parselasyona devam edildiği, işlem başlangıcında mülkiyet bağı yanlış kurularak yapılan dava konusu parselasyonun iptal edilerek alanda yeniden parselasyon yapılması ve davacıya kendi yerinden tahsis yapılması gerekirken bu hususa riayet edilmediği ve hatalı olarak tesis edilen parselasyona devam edildiği anlaşıldığından, dava konusu işlemlerde belirtilen yönler itibariyle hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu itibarla dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli reddine dair idari dava dairesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalının temyiz isteminin REDDİNE,
2.Davacının temyiz isteminin kabulü ile dava konusu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun gerekçe değiştirilerek reddine dair temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K: … sayılı kararının yukarıda yer verilen gerekçe ile ONANMASINA,
3.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine 01/04/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.