Danıştay 5. Daire 2019/1543 Esas 2021/888 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/1543
Karar No : 2021/888

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Üniversitesi Rektörlüğü / …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Anadolu Üniversitesi'nde mühendis olarak görev yapan davacı tarafından, 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname'nin 4. maddesinin 1. fıkrasının 668 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 4. maddesinin 8. fıkrasının (ç) bendi ile değişik (d) bendi uyarınca kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin Üniversite Yönetim Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararının iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal hakların ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; esasen kamu görevinden çıkarmayı öngören dava konusu Yönetim Kurulu kararının da, 677 sayılı KHK hükmünün de, davacının terör örgütü (FETÖ/PDY) ile irtibatı olduğu gerekçesiyle tesis edildiği yani dava konusu idari işlemin konu ve sebebi, 677 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükmü ile tekrarlanarak davacının kamu görevinden ihracı KHK hükmü haline getirildiği belirtilmiş; bu durumda davacının kamu görevinin, dava konusu işlemde belirtilen aynı sebebe dayanılarak Kanun Hükmünde Kararname ile doğrudan sonlandırılması karşısında, … tarih ve …sayılı Anadolu Üniversitesi Yönetim Kurulu kararının kendiliğinden ortadan kalktığı, davanın konusuz kaldığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Danıştay Beşinci Dairesinin 07/06/2018 tarih ve E:2018/266, K:2018/14888 sayılı bozma kararına uyan … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının, 677 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Personeline İlişkin Alınan Tedbirlere Dair KHK'ya ekli listeyle kamu görevinden ihraç edildiği ve bu işleme karşı açtığı davada … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, 685 sayılı KHK'nın geçici 1 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca karar verilmesine yer olmadığına karar verilerek dosyanın incelenmek üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu'na gönderilmesine karar verildiği ve dolayısıyla davacının KHK ile kamu görevinden ihracına yönelik işlemin incelenmekte olduğunun anlaşıldığı belirtilmiş; İdare Mahkemesince, istinafa konu "karar verilmesine yer olmadığı" yönünde verilen kararda esas yönünden usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı; Mahkeme kararının, yargılama giderleri ve vekalet ücretine ilişkin kısmına ilişkin olarak ise; davanın, dava konusu işlem tesis edildikten sonra yürürlüğe giren, 677 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Personeline İlişkin Alınan Tedbirlere Dair KHK'ya ekli listeyle davacının kamu görevinden ihraç edilmesi nedeniyle konusuz kaldığı, bu nedenle de taraflar lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi ve taraflarca yapılan yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılması gerektiğinden, davacı lehine vekalet ücretine ve yargılama giderlerine hükmedilmesinde hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davacının istinaf başvurusunun reddine, davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulüne istinafa konu edilen mahkeme kararının vekalet ücreti ve yargılama giderleri yönünden kaldırılmasına, taraflar lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına, yargılama giderlerinin taraflar üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; Kanun Hükmünde Kararname eki liste ile kamu görevinden çıkarılmasından önce dava konusu işlem tesis edildiğinden davanın esası hakkında karar verilmesi gerektiği, ceza yargılamasında üzerine atılı suçlamadan beraat ettiği, karar verilmesine yer olmadığına dair kararın eksik yargılamaya sebep olacağı, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından; davacının Kanun Hükmünde Kararname eki liste ile kamu görevinden çıkarılmasıyla dava konusu işlemin kendiliğinden ortadan kalktığı, davacı hakkında toplanan delillerden hareketle dava konusu işlemin tesis edildiği, davacının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Anadolu Üniversitesi'nde mühendis olarak görev yapan davacının, 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname'nin 4. maddesinin 1. fıkrasının 668 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 4. maddesinin 8. fıkrasının (ç) bendi ile değişik (d) bendi uyarınca Üniversite Yönetim Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararıyla kamu görevinden çıkarılmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine, anılan işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
Öte yandan, davacı, 22/11/2016 tarih ve 29896 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 677 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin ekli listesinde ismine yer verilmek suretiyle de kamu görevinden çıkarılmıştır.
Davacı tarafından, anılan Kanun Hükmünde Kararname'nin ekli listede ismine yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin işleme karşı OHAL İnceleme Komisyonuna başvuruda bulunulmuş olup, söz konusu başvuru ile ilgili inceleme sürecinin devam ettiği görülmüştür.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "İdari Dava Türleri Ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı" başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında, iptal davaları, "idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu, maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar" olarak tanımlanmıştır, mezkur mevzuatın "Bağlantılı davalar" başlıklı 38. maddesinin 1. fıkrasında ise, "Aynı maddi veya hukuki sebepten doğan ya da biri hakkında verilecek hüküm, diğerini etkileyecek nitelikte olan davalar bağlantılı davalardır." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İptal davasının konularından birini oluşturan bireysel idari işlemler, belli kişiler üzerinde yeni bir hukuki durum yaratma veya değiştirme gibi sonuçlar doğurmakta olup, görevli ve yetkili yargı merciince bu işlemler iptal edilinceye veya işlemi tesis eden idarece geri alınıncaya, kaldırılıncaya, değiştirilinceye veya düzeltilinceye kadar hukuki geçerliliğini korumaktadır.
Bu durumda; davacının Kanun Hükmünde Kararname eki listede adına yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılmasının, davacının üniversite yönetim kurulu kararıyla kamu görevinden çıkarılmasına dair işlemi ortadan kaldırıcı veya değiştirici nitelikte olmadığı, dava konusu işlemin hukuk alemindeki varlığını sürdürdüğü ve bu işleme karşı açılan davada işin esasının incelenmesi gerektiği açıktır.
Öte yandan, bakılmakta olan dava ile OHAL İnceleme Komisyonu tarafından verilecek karara karşı açılabilecek davada verilecek kararın birbirini etkileyeceği açık olduğundan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 38 ve devamı maddelerinde yer alan "bağlantılı davalara ilişkin hükümler" dikkate alınarak değerlendirme yapılması gerekmektedir.
Buna karşın, belirtilen hususlar araştırılmadan ve OHAL İnceleme Komisyonu tarafından verilecek karara karşı dava açılması halinde yukarıda izah edildiği üzere 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 38 ve devamı maddelerinde yer alan hükümlere göre bağlantı bulunup bulunmadığının değerlendirilmesi, dava açılmaması durumunda ise davanın esası hakkında karar verilmesi gerektiği gözetilmeden İdare Mahkemesince verilen karar verilmesine yer olmadığı yolundaki karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine karar verilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava hakkında yukarıda özetlenen gerekçeyle karar verilmesine yer olmadığına ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun (esasa yönelik olarak) reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 05/04/2021 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.



(X) KARŞI OY :
Davacının temyiz isteminin reddi ile … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanması gerektiği oyuyla çoğunluk görüşüne katılmıyoruz.