Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/5864 Esas 2022/5968 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Kadastro Tespitine İtiraz

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine karar verilmiş olup, hükmün Yargıtayca duruşma yapılması suretiyle incelenmesi davacı ... mirasçıları ... ve müşterekleri vekili tarafından istenilmiştir. Dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 14.06.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmiştir. Duruşma günü temyiz eden davacı ... mirasçıları ... ve müşterekleri vekili ile karşı taraftan davalı Hazine vekili ve müdahil Orman İdaresi vekilinin katılımıyla duruşmaya başlanarak temyiz isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R



Kadastro sıarasında, ... İli Erdek İlçesi ... mahallesi çalışma alanında bulunan, 174 ada 44 parsel sayılı 25.080,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 26.05.1978 tarih ve 74 sıra nolu tapu kaydına ve 1937 tarih ve 3551 tahrir nolu (vergi kaydı 176 ada 3 parsel ve 175 ada 4, 9, 32 nolu parsellerle müşterektir) vergi kaydına dayanılarak devlet ormanı vasfıyla Hazine adına tespit edildikten sonra, komisyon kararıyla, Asliye Hukuk Mahkemesinin 1978/350 Esas sayılı dava dosyasında dava konusu olduğundan bahisle Kadastro Mahkemesine aktarılmasına karar verilmiş; 175 ada 4 parsel sayılı 1.501,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 26.05.1978 tarih ve 74 sıra nolu tapu kaydına ve 1937 tarih ve 3551 tahrir nolu (vergi kaydı 176 ada 3 parsel ve 175 ada 4, 9, 32 nolu parsellerle müşterektir) vergi kaydına dayanılarak, fundalık vasfıyla Hazine adına tespit edildikten sonra, komisyon kararıyla, Asliye Hukuk Mahkemesinin 1978/350 Esas sayılı dava dosyasında dava konusu olduğundan bahisle Kadastro Mahkemesine aktarılmasına karar verilmiş; 175 ada 9 parsel sayılı 3.242,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 26.05.1978 tarih ve 74 sıra nolu tapu kaydına ve 1937 tarihli 3551 tahrir nolu (vergi kaydı 176 ada 3 parsel ve 175 ada 4, 9, 32 nolu parsellerle müşterektir) vergi kaydına dayanılarak, fundalık vasfıyla Hazine adına tespit edildikten sonra, komisyon kararıyla, Asliye Hukuk Mahkemesinin 1978/350 Esas sayılı dava dosyasında dava konusu olduğundan bahisle Kadastro Mahkemesine aktarılmasına karar verilmiş; 175 ada 32 parsel sayılı 346,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 26.05.1978 tarihli ve 74 sıranolu tapu kaydına ve 1937 tarihli 3551 tahrir nolu (vergi kaydı 176 ada 3 parsel ve 175 ada 4, 9, 32 nolu parsellerle müşterektir) vergi kaydına dayanılarak, fundalık vasfıyla Hazine adına tespit edildikten sonra, komisyon kararıyla, Asliye Hukuk Mahkemesinin 1978/350 Esas sayılı dava dosyasında dava konusu olduğundan bahisle Kadastro Mahkemesine aktarılmasına karar verilmiş; 176 ada 3 parsel sayılı 383.460,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 26.05.1978 tarih ve 74 sıra nolu tapu kaydına ve 1937 tarihli 3551 tahrir nolu (vergi kaydı 176 ada 3 parsel ve 175 ada 4, 9, 32 nolu parsellerle müşterektir) vergi kaydına dayanılarak, devlet ormanı vasfıyla Hazine adına tespit edildikten sonra, komisyon kararıyla, Asliye Hukuk Mahkemesinin 1978/350 Esas sayılı dava dosyasında dava konusu olduğundan bahisle Kadastro Mahkemesine aktarılmasına karar verilmiş; 383 ada 28 parsel sayılı 574.740,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 26.05.1978 tarih ve 74 sıra nolu tapu kaydına ve 1937 tarihli 3552 tahrir nolu vergi kaydına dayanılarak devlet ormanı vasfıyla Hazine adına tespit edildikten sonra, komisyon kararıyla, Asliye Hukuk Mahkemesinin 1978/350 Esas sayılı dava dosyasında dava konusu olduğundan bahisle Kadastro Mahkemesine aktarılmasına karar verilmiş; 387 ada 1 parsel sayılı 227.200,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 26.05.1978 tarih ve 73 sıranolu tapu kaydına ve 1937 tarihli 4226 tahrir nolu vergi kaydına dayanılarak devlet ormanı vasfıyla Hazine adına tespit edildikten sonra, komisyon kararıyla, Asliye Hukuk Mahkemesinin 1978/350 Esas sayılı dava dosyasında dava konusu olduğundan bahisle Kadastro Mahkemesine aktarılmasına karar verilmiştir.
... İli Erdek İlçesi ... mahallesi çalışma alanında bulunan; 199 ada 14 parsel sayılı 863.338,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 26.05.1978 tarihli ve 73 sıra nolu tapu kaydına dayanılarak Devlet Ormanı vasfı ile Hazine adına, 199 ada 126 parsel sayılı 3.224,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 20.02.1957 tarihli ve 96 sıra nolu tapu kaydı ve 1937 tarihli ve 4218 tahrir nolu vergi kaydına dayanılarak zeytinlik ve tarla vasfı ile ... ... adına, 199 ada 127 parsel 9.344,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz metruk tarla vasfı ile Hazine adına, 199 ada 138 parsel sayılı 5594,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmazın ... ...'na ait 20.02.1957 tarihli ve 96 sıra nolu tapu kaydının miktar fazlası olduğu gerekçesi ile komisyon kararı sonucu tarla vasfı ile Hazine adına, 333 ada 3 parsel sayılı 32.240,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 1937 tarihli ve 4202 tahrir nolu vergi kaydına istinaden Hazine adına tespit görmüş olup Mükerrem Üst tarafından Hazine aleyhine Erdek Kadastro Mahkemsinde görülen 1989/38 Esas ve 1990/199 Karar sayılı dava sonucu 29.05.1986 tarihli bilirkişi raporunda A harfi ile gösterilen 6000 metrekarenin Mükerrem Üst adına geri kalan B harfi ile gösterilen 16.094,00 metrekare ve C harfi ile gösterilen 10.146,00 metrekare yüzölçümündeki bölümlerin Hazine adına tesciline karar verilmiş ve tapuda infaz edilmiştir. Aynı yerde bulunan 333 ada 4 parsel sayılı 6.640,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz çalılık vasfı ile Hazine adına, 333 ada 5 parsel sayılı 25.074,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz tarla vasfı ile üzerindeki zeytin ağaçlarının ... ...'a ait olduğu şerhi ile Hazine adına tespit görmüş olup ... ...'ın Hazine aleyhine açtığı ve ... ...'nun müdahil olduğu Erdek Kadastro Mahkemesinin 1983/35 Esas ve 1991/66 Karar sayılı kararı ile taşınmazın kaçak ve yitik kişilerden kaldığı gerekçesiyle davaları ret edilerek zeytin fidanlarının ... ...'a ait olduğu yönünde şerh verilerek Hazine adına tesciline karar verilmiş ve tapuda infaz edilmiştir. Aynı yerde bulunan 337 Ada 1 parsel sayılı 8072,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 09.10.1959 tarihli ve 23 sıra nolu tapu kaydına dayanılarak zeytinlik vasfıyla ... ... adına, 337 ada 2 parsel sayılı 5908,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 1937 tarihli ve 4740 tahrir nolu vergi kaydına dayanılarak zeytinlik vasfıyla İshak İşler, ... ve diğer müşterekler adına, 337 ada 3 parsel parsel sayılı 132.740,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 26.05.1978 tarihli ve 73 sıra nolu tapu kaydına dayanılarak Devlet Ormanı vasfı ile Hazine adına, 337 ada 4 parsel sayılı 1916,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 21.08.1957 tarihli ve 111 sıra nolu tapu kaydı ve 1957 tarihli ve 4724 tahrir nolu (vergi kaydı 5,8,9,10,11 parsellerle müşterek) vergi kaydına dayanılarak zeytinlik vasfı ile ... adına, 337 ada 5 parsel sayılı 938,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 21.08.1957 tarihli ve 126 sıra nolu tapu kaydı ve 1937 tarihli ve 4724 tahrir nolu (vergi kaydı 5,8,9,10,11 parsellerle müşterek) vergi kaydına dayanılarak zeytinlik vasfı ile ... ... adına, 337 ada 6 parsel sayılı 1298,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 28.06.1956 tarihli ve 80 sıra nolu tapu kaydına dayanılarak metruk değirmen yeri vasfı ile Hazine adına, 337 ada 7 parsel sayılı 10.820,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaza yapılan itiraz sonucu komisyon kararı ile belirlenen 6.820,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz tarla vasfı ile Hazine adına, geri kalan 4000 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz ise son parsel numarası verilerek zeytinlik vasfı ile ... Üst adına, 337 ada 8 parsel sayılı 2914,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 21.08.1957 tarihli ve 116 sıra nolu tapu kaydı ve 1937 tarihli ve 4724 tahrir nolu (vergi kaydı 5,8,9,10,11 parsellerle müşterek) vergi kaydına dayanılarak zeytinlik vasfı ile ... ... adına, 337 ada 9 parsel sayılı 1158,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 21.03.1975 tarihli ve 55 sıra nolu tapu kaydı ve 1937 tarihli ve 4724 tahrir nolu (vergi kaydı 5,8,9,10,11 parsellerle müşterek) vergi kaydına dayanılarak zeytinlik vasfı ile ... ... adına, 337 ada 10 parsel sayılı 1257,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 16.03.1959 tarihli ve 71 sıra nolu tapu kaydı ve 1937 tarihli ve 4724 tahrir nolu (vergi kaydı 5,8,9,10,11 parsellerle müşterek) vergi kaydına dayanılarak zeytinlik vasfı ile ... adına, 337 ada 11 parsel sayılı 319,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 21.08.1957 tarihli ve 137 sıra nolu tapu kaydı ve 1937 tarihli ve 4724 tahrir nolu (vergi kaydı 5,8,9,10,11 parsellerle müşterek) vergi kaydına dayanılarak zeytinlik vasfı ile ... ... adına tespit edilmişlerdir.
Davacı ... vekili 19.10.1978 tarihli dava dilekçesiyle, davacı ...' in tapunun 09.09.1950 tarih ve 20 numarasında kayıtlı 119 hektar 4.700 m2 yüzölçümündeki taşınmazın tamamı ile 09.09.1959 tarih no 30'da kayıtlı 500 hektar yüzölçümündeki taşınmazın 19/24 payına malik olduğunu, ancak 4785 Sayılı Kanun gerekçe gösterilerek tapularının iptal edilerek orman olarak Hazine adına tapu kayıtları çıkarıldığını ileri sürerek, Hazine adına olan tapu kayıtlarının iptali ile eskisi gibi davacı adına tapuya tesciline ve ağaçlandırma çalışmalarının durdurulmasına karar verilmesi istemiyle dava açmış; yargılama sırasında, müdahil Orman İdaresi vekili, 15.02.1979 tarihli dilekçesiyle, davacıların tapusunun mülkiyet anlamında olmayıp tahsis olduğu, zira cinsinin mera olduğu ve meralarda mülkiyetin devlete ait, intifasının kişilere ait olduğu, bu nedenle davacıların tapuya dayanamayacağı, tapuların birbirini içine girmiş ve gayri sabit sınırlı olduğu, ayrıca 1945 yılında yürürlüğe giren 4785 Sayılı Kanun ile ormanların devletleştirildiği ve orman olan yerlerdeki tapuların hukuki niteliğini kaybettiği, dava edilen yerlerin de orman olduğu, bu nedenle davacı tapularının hukuki kıymetini kaybettiği iddiasıyla davaya katılmıştır.
Ayrıca yargılama sırasında davacı ... vefat ettiğinden mirasçıları davaya dahil edilmiş; yörede arazi kadastro yapılarak çekişmeli taşınmazlardan ... mahallesi 175 ada 4, 9, 32 parsel, 176 ada 3 parsel, 383 ada 28 parsel 174 ada 44 parsel ve 387 ada 1 parsel olarak ve malik haneleri açık bırakılmak suretiyle kadastro tutanakları düzenlenmesi nedeniyle Erdek Asliye Hukuk Mahkemesi 23.01.1990 tarihli ve 1978/350 Esas, 1990/12 sayılı kararla görevsizlik kararı verilerek dosya Erdek Kadastro Mahkemesine aktarılmıştır.
Kadastro Mahkemesince, ... Mahallesi çalışma alanında bulunan 337 ada 1 ila 12 parsel, 199 ada 14, 126, 127, 138 parsel, 333 ada 3 ve 5 parsel sayılı taşınmazlarında başlangıçta Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan tapu iptali davasının kapsamında kaldıkları gerekçesiyle tutanakları dosya arasına getirilerek yapılan yargılama neticesinde verilen, davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine ilişkin hüküm, davalı Hazine, müdahil Orman İdaresi ile katılma yoluyla davacılar ... mirasçıları tarafından temyiz edilmekle, Yargıtay (Kapatılan) 20. Hukuk Dairesinin 24.03.1998 tarih ve 1997/13296 Esas, 1998/3114 Karar sayılı ilamıyla; "çekişmeli oldukları kabul edilen bir kısım parseller yönünden taraf teşkili sağlanmadan karar verilmesinin ve davanın taraflarının ve davaya katılanların tamamının karar başlığından gösterilmemesinin isabetsizliğine" değinilerek bozulmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabul ve kısmen reddi ile ... İli Erdek İlçesi ... Mahallesi çalışma alanında bulunan; 174 ada 44 parselin 25.080,00 m2 olarak devlet ormanı niteliği ile Hazine adına, 175 ada 4 parselin 1.501,00 m2, 175 ada 9 parselin 3.242,00 m2 ve 175 ada 32 parselin 346,00 m2 yüzölçümleri ile tarla olarak tamamının eşit hisselerle davacılar ..., ... ve ... adlarına, 176 ada 3 parselin 383.460,00 m2 olarak devlet ormanı niteliği ile Hazine adına, 383 ada 28 parsel sayılı 574.740,00 m2 miktarındaki taşınmazın dosyada mevcut teknik bilirkişinin 16.09.1992 tarihli krokili raporda (A) harfi ile gösterilen 3.520,97 m2'lik bölüm ile (B) harfi ile gösterilen 38.474,80 m2'lik bölümlerin bağlı olduğu birliğin son parsel numarası almak kaydı ile tarla olarak eşit hisselerle davacılar ..., ... ve ... adlarına, geriye kalan 532.744,23 m2'lik bölümün 383 ada 28 parsel olarak orman niteliği ile Hazine adına, 387 ada 1 parsel sayılı 2.272,00 m2 miktarındaki taşınmazın teknik bilirkişinin 16.09.1992 tarihli krokili raporda (C) harfi ile göterilen 9.831,80 m2'nin bağlı olduğu birliğin son parsel numarası almak kaydı ile tarla olarak eşit hisselerle davacılar ..., ... ve ... adlarına, geri kalan 217.369,20 m2'nin orman niteliği ile Hazine adına tapuya tespit ve tescillerine; ... İli Erdek İlçesi ... mahallesi çalışma alanında bulunan; 199 ada 14 parselin 863.338,00 m² olarak devlet ormanı niteliği ile Hazine adına, 199 ada 126 parselin zeytinlik ve tarla cinsi ile 3.224,00 m2 olarak tespit gibi ... ... adına, 199 ada 127 parsel sayılı 9.344,00 m2 yüzölçümündeki taşınmazın tarla vasfı ile eşit hisselerle davacılar ..., ... ve ... adlarına, 199 ada 138 parsel sayılı 5.594,00 m2 miktarındaki taşınmazın tarla olarak tamamının eşit hisselerle davacılar ..., ... ve ... adlarına, 333 ada 3 parsel sayılı 32.240,00 m2 miktarındaki taşınmaz tarla olarak Kadastro Mahkemesinin 1989/38 Esas 1990/199 Karar sayılı kararında hüküm altına alındığı, kararın kesinleştiği anlaşıldığından bu parsele yönelik davanın reddi ile 333 ada 3 parsel hakkında hüküm kurulmasına yer olmadığına, 333 ada 4 parselin 6.640, m2 olarak devlet ormanı niteliği ile Hazine adına, 333 ada 5 parsel sayılı 25.074,00 m2 miktarındaki taşınmazın tarla olarak Kadastro Mahkemesinin 1989/35 Esas ve 1991/66 Karar sayılı kararıyla tamamının hüküm altına alındığı anlaşılmakla, davacının bu parsele yönelik davasının reddi ile 333 ada 5 parsel hakkında hüküm kurulmasına yer olmadığına, 337 ada 1 parselin 8.072,00 m miktarındaki zeytinlik niteliğindeki taşınmazın tespit gibi ... ... adına, 337 ada 2 parsel sayılı 5.908,00 m2 miktarındaki taşınmazın zeytinlik cinsi ile tespit gibi tespitteki hisseleri oranında tespit malikeri adına, 337 ada 3 parsel sayılı 132.740,00 m2 miktarındaki taşınmazın tamamının orman niteliği ile Hazine adına, 337 ada 4 parselin 1.916,00 m2 olarak zeytinlik cinsi ile tamamının tespit gibi ... adına, 337 ada 5 parselin 938,00 m2 olarak zeytinlik cinsi ile tamamının tespit gibi ... ... adına, 337 ada 6 parsel sayılı 1.298,00 m2 miktarındaki taşınmazın metruk değirmen yeri olarak Hazine adına, 337 ada 7 parselin (Erdek İlçesi ... Mah. Kastri mevkii) dosyada mevcut tespit tutanak aslının içerisinde bulunan teknik bilirkişinin 16.09.1992 tarihli krokili raporunda 6820 m2 olarak belirtilen bölümün 7 parsel numarası altında eşit hisselerle davacılar ..., ... ve ...'in adlarına, A harfi ile gösterilen 4.000,00 m2'lik bölümünün bağlı olduğu birliğin son parsel numarası almak kaydı ile tarla vasfı ile ... Üst adına, 337 ada 8 parselin 2.914,00 m2 olarak zeytinlik cinsi ile tespit maliki ... ... adına, 337 ada 9 parselin 1.158,00 m2 olarak zeytinlik cinsi ile tespit maliki ... ... adına, 337 ada 10 parselin 1.257,00 m2 olarak zeytinlik niteliği ile tespit gibi ... adına, 337 ada 11 parselin zeytinlik olarak tamamı olan 319,00 m2' nin tespit gibi ... ... adına tapuya tespit ve tescillerine, hüküm altına alınan parsellerin tescile aykırı tesbit ve komisyon kararlarının iptaline karar verilmiş; hüküm; davacılar vekili, davalı Hazine vekili, müdahil Orman İdaresi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Genel mahkemede açılan dava devam ederken bölgede kadastro çalışması yapılması neticesinde dava konusu taşınmazlar hakkında kadastro tutanağı düzenlendiği gerekçesiyle dava dosyası Kadastro Mahkemesine devredilmiş olduğundan, dava da 3402 sayılı Kanun'un 30/2. maddesi şartları mevcuttur. Bu nedenle Mahkemece, gerçek hak sahibi re'sen belirlenecek, davada taraf olmayanlar adına dahi tescile karar verilebilecektir. Dava konusu taşınmazların kadastro tesbit tutanakları 3402 sayılı Kanun'un 30/2. maddesi uyarınca gerçek hak sahibi belirlenerek doldurulmalıdır.
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 5, 26, 27 ve 30/2. maddelerinde, kadastro tesbit tarihinden önce dava konusu olan taşınmazlar hakkında ne gibi işlem yapılacağı gösterilmiştir. 3402 sayılı Kanun'un 27, 28 ve 29. maddeleri gereğince yargılamaya devamla, tesbit tutanağında yazılı hak sahiplerinin 3402 sayılı Kanun'un 30/2. maddesi gereğince gösterecekleri delillerle mahkemece re'sen lüzum görülen diğer deliller de toplanıp dava konusu taşınmazın gerçek hak sahibi ya da sahipleri adına tesbit ve tapuya tesciline karar verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, davalı taşınmazların bulunduğu İlçe Belediye Başkanlığı ve ... Büyükşehir Belediye Başkanlığının davada taraf olması gerekmektedir.
Ayrıca DSİ göleti sonucu su altında kaldığı ve kamulaştırıldığından bahsedilen çekişmeli 337 ada 4-5-6-7-8-9-10-11 parsel sayılı taşınmazlar yönünden DSİ'nin davada taraf olması ve çekişmeli 333 ada 5 parsel, 337 ada 3 parsel, 199 ada 126, 127 ve 138 parsel sayılı taşınmazlardan karayolu geçtiği anlaşılmakla yol olan bölümleri yönünden bu yoldan sorumlu idarenin davada taraf yapılması gerekmektedir.
Yine dava konusu taşınmazlar 337 ada 8 parsel sayılı taşınmazın tespit maliki ... oğlu ... olup davada taraf olması gerektiği halde karar başlığında ... oğlu ...'ın davalı olarak gösterilmiş olması ve tebliğatların isim benzerliğinden dolayı davada taraf olmaması gereken ... isimli kişiye yapılmasıda doğru olmamıştır.
Çekişmeli taşınmazlardan 337 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 337 ada 21 ve 22 parsellere ifraz edildiği, 337 ada 3 parsel sayılı taşınmazın 337 ada 13, 14, 15, 18, 19, 20 parsellere ifraz edildiği, 199 ada 14 parselin bir bölümünün 199 ada 143, 144, 145 ve 146 parsellere ifraz edildiği, 333 ada 3 parselin bir bölümünün 333 ada 47 parsel ve 333 ada 48 parsellere ifraz olduğu, 333 ada 5 parselin 333 ada 57, 58, 59 parsellere ifraz edildiği anlaşılmış ise de ... gittileri güncel kayıtları dosya arasına alınmadığından maliklerinin davada taraf olup olmadıkları anlaşılamamıştır.
Diğer taraftan hükme dayanak yapılan ziraat ve orman bilirkişi raporlarında dava konusu taşınmazların eğiminden bahsedilmiş ise de eğimin neye göre belirlendiği, klizimetre ile ölçülüp ölçülmediği açıklanmamış; taşınmazların niteliğinin saptanması bakımından taşınmazların bulunduğu yeri kapsar en eski tarihli dahil stereoskopik ... fotoğraflarının tamamı üzerinde usulünce inceleme yapılmamış; çekişmeli taşınmazlara ilişkin fotometrik ve fotogrametrik paftalar getirtilmemiş; keşif sırasında çekilecek yakın plan ve panoramik fotoğraflardan yararlanılmamıştır. Ayrıca rapor ekindeki ... fotoğraflarının bir bölümü karanlıkta kaldığından çekişmeli taşınmazların büyük bir kısmı ... fotoğrafları üzerinde gösterilmemiş olduğundan raporlar denetlenememiş; davacıların dayandıkları tapu kayıtlarının tedavülleri ile birlikte tüm ... gittileri usulünce okunaklı bilgisayar çıktılı olarak dosya içerisine alınmamıştır.
Tapu defterinden çekilen tapu ... gittilere ait fotokopilerin bir kısmı okunaklı olmadığından doğru sonuca varılamamış olup, davacıların dayanak tapuları özel mera ise de 4342 sayılı Kanun'a göre genel mera araştırması yapılmamış; dosya içeriğinde orman kadastro tutanaklarının bulunduğu ancak bilirkişi raporunda bahsedilen 2/B tutanaklarına ilişkin kayıtlar ile haritalar olmadığından taşınmazların bu çalışmalarda konumları anlaşılmamıştır. Yine taşınmazların çevresinin fiili durumunun ne olduğu raporlarda açıklanmamış; çekişmeli taşınmazları dıştan çevreleyen komşu parsel olup olmadığı, varsa bu komşu parsellerin kadastro tutanak suretleriyle dayanağı olan belgeler ve oluşmuş ise tapu kayıtları getirtilerek mahalline uygulanarak bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmemiş olup soyut içerikli ve denetime elverişsiz teknik bilirkişi raporlarına itibar edilerek hüküm kurulmuştur.
Öte yandan çekişmeli 387 ada 1 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydında hükmen Hazine adına tescil edildiği yazıldığı halde bu hükme dayanak dava dosyası olup olmadığı araştırılmamış ve dosya içerisine alınmamıştır.
Çekişmeli 337 ada 7 parsel sayılı taşınmazın kadastro komisyon tutanağı ile 4000 metrekarelik bölümünün son parsel numarası olan 337 ada 12 parsel numarasıyla tespit edildiği halde Mahkemece 337 ada 12 parsel yönünden karar verilmemiş; böylelikle 4000 metrekarelik bölüm sanki 337 ada 7 parsel sayılı taşınmaz sınırları içerisindeymiş gibi 337 ada 7 parselin A harfi ile gösterilen 4000 metrekarelik bölümü yönünden karar verilmiş olması doğru olmamıştır.
Ayrıca Mahkemece 333 ada 3 parsel sayılı taşınmazın Erdek Kadastro Mahkemesinin 1989/38 Esas ve 1990/199 Karar sayılı kararı ile, 333 ada 5 parsel sayılı taşınmazın ise Erdek Kadastro Mahkemesinin 1983/35 Esas 1991/66 Karar sayılı kararı ile hüküm altına aldıklarından bahsedilerek bu taşınmazlar yönünden karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmiş ise de, davacılar bu dosyaların tarafı değildirler. Bu durumda, eldeki kadastro tespitine itiraz davası devam ettiğinden usulünce kesinleşmiş bir mahkeme kararından da bahsedilemeyecektir. Dolayısıyla 333 ada 3 ve 5 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin önceki dava dosyaları davalı hale getirilerek tüm tarafların iddilarına göre yeniden hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir. Dahası çekişmeli 174 ada 44 parsel sayılı taşınmaz ... Mahallesi Virselya mevkisinde olmasına rağmen hükümde ... Mahallesi Virseya mevkisi denilmesi de isabetli olmamıştır.
Diğer yandan orman sınırlandırılması yapılmayan veya sınırlandırılmanın ilk olarak yapıldığı yerlerde, bir yerin orman niteliğinin ve hukuki durumunun 3116, 4785 ve 5658 Sayılı Kanun hükümlerine göre çözümlenmesi gerekir. 3116 sayılı Kanun ile sadece devlet ormanları belirlenmiştir. 13.07.1945 tarihinde yürürlüğe giren 4785 sayılı Kanun'un 1. maddesi gereğince 2. maddesinde sayılan istisnalar dışında bütün ormanlar Devletleştirilmiş, Devletleştirilen ormanlardan bazıları sonradan yürürlüğe giren 5658 sayılı Kanun ile iadeye tabi tutulmuştur. İadenin koşulları ise ilgili kanunda gösterilmiştir.
Sonuç itibariyle çekişmeli taşınmazlar yönünden dava devam ederken bölgede arazi kadastro çalışması ile orman ve 2/B çalışmaları yapıldığı anlaşılmakla dava hem orman kadastrosuna hemde arazi kadastrosuna itiraz davası olup Mahkemece en eski tarihli memleket haritası ve ... fotoğrafları incelenmek suretiyle taşınmazların orman vasfında olup olmadıkları, şayet orman vasfında iseler davacılar tapu kayıtlarına dayandıklarından bu tapuların kapsadığı alan tereddütsüz olarak belirlenmelidir. Tapu kayıtlarının 4785 sayılı Kanun gereğince hukuki değerlerini yitirip yitirmediği tespit edilmeli, şayet tapular hukuki değerlerini koruyor ise diğer dava konusu parsellerden tapu kaydı uygulanan parsellerle ile tapuları çakışıyor ise hangisine üstünlük tanınacağı değerlendirilmeli, -çekişmeli taşınmazlardan bazılarının kısmen 2/B ye ayrıldıklarından bahsedilmiş olup bu kısımların tapu kapsamında ve 2/B kalıp kalmadıkları anlaşılamadığından- 2/B'ye ayrılan bölümler varsa 2/B vasfını taşıyıp taşımadıkları da incelenmeli, tapu kaydı kapsamında kalmadığı anlaşılıp kişiler adına tespit ve tescil edilecek taşınmazlar var ise bunlar yönünden de zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenmek suretiyle karar verilmelidir. Bu yönler araştırılıp değerlendirilmeden yazılı yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
Hâl böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, öncelikle davacılara davalarını ilgili Erdek İlçe Belediye Başkanlığı ve ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne, yol olan bölümler Karayollarının sorumluluğunda ise Karayolları Genel Müdürlüğüne, 337 ada 8 parsel sayılı taşınmazın tespit maliki ... oğlu ...'a, çekişmeli taşınmazlardan 337 ada 2 parsel sayılı taşınmazın ifrazen gittiği 337 ada 21 ve 22 parsel, 337 ada 3 parsel sayılı taşınmazın ifrazen gittiği 337 ada 13, 14, 15, 18, 19, 20 parseller, 199 ada 14 parselin bir bölümünün ifrazen gittiği 199 ada 143, 144, 145 ve 146 parsel, 333 ada 3 parselin bir bölümünün ifrazen gittiği 333 ada 47 parsel ve 333 ada 48 parseller, 333 ada 5 parselin ifrazen gittiği 333 ada 57, 58, 59 parsellere ilişkin kayıtlar getirilerek davada taraf olmadığı tespit edilen maliklerine karşı, yöneltmeleri için süre ve imkan tanınmalıdır. Taraf teşkili sağlandığında taraflardan delilleri sorulup saptanmalı, bildirildiği taktirde delilleri toplanmalıdır.
Daha sonra çekişmeli taşınmazın bulunduğu yörede yapıldığı anlaşılan orman kadastrosu ve 2/B çalışmalarına ilişkin işe başlama, çalışma, işi bitirme ve sonuçlarının askı ilan tutanakları ile taşınmazların bulunduğu yeri orman tahdit sınır noktalarıyla birlikte gösterir onaylı orman tahdit harita örneği, yöreye ait en eski tarihli memleket haritası ve ... fotoğraflarının tamamı ile varsa amenajman planı ve komşu parsellere ait kadastro tutanakları, tutanaklar kesinleşmiş ise tapu kayıt örnekleri ve tapu kayıtları mahkeme kararı sonucu oluşmuş ise mahkeme karar örnekleri, davacıların dayandıkları tapu kayıtları ile çekişmeli taşınmazlara kadastro sırasında uygulanan tüm tapu kayıtlarının ilk tesisinden itibaren bütün tedavüllerinin, plan, harita ve krokilerinin, ifraz görmüş ise ifraz haritalarının ilk tesisi mahkeme ilamına dayanıyorsa ilam örneği ile haritalarının, kadastro sırasında revizyon görmüş ise revizyon gördüğü taşınmazlara ait kadastro tutanak örnekleri, tedavüller sırasında kayıtların yüzölçümü ve sınırlarında değişiklik olmuşsa sebebinin açıklanarak buna ilişkin belgelerin onaylı örnekleri okunaklı ve tapu ... gittileri bilgisayar çıktılı ve olmak şartıyla denetime elverişli olacak şekilde dosya içine alınmalı; kadim ya da tahsisli mera kayıtları araştırılarak ilgili yerlerden getirilmeli; çekişmeli 333 ada 3 ve 5 parsel sayılı taşınmazlara ait dava dosyaları dosya içinde olup 387 ada 1 parsel sayılı taşınmazın hükmen Hazine adına tescil edildiği belirtilmiş olup hükme konu dava dosyası araştırılarak varsa dosya içine alınmalıdır.
Bu eksiklikler giderildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan aynı köyde ve komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek ayrı ayrı üçer kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan, bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek üç kişilik orman mühendisi bilirkişi kurulu, üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, üç fen elemanı, bir jeoloji mühendisi ve bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi aracılığıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte, orman sınır noktaları tutanak ve haritalarda yazılı mevki, yer, kişi isimleri ile açı ve mesafelere göre, orman kadastrosu tutanak ve haritalarının düzenlenmesinde kullanılan ... fotoğrafları ve memleket haritalarından yararlanılarak, değişik açı ve uzaklıklardaki orman sınır noktası bulunup röperlenmeli, orman kadastrosu ile ilgili sınır noktaları aynı ölçeğe çevrilerek, çekişmeli taşınmazın orman kadastro haritasına göre konumu genel kadastro paftası üzerinde ve aynı ya da yakın orman sınır hatlarında dava konusu edilen parseller varsa, bunların tümü birleşik harita üzerinde gösterilmeli; tutanaklardaki anlatımlar değerlendirilmeli; tutanaklarla tahdit haritası arasında çelişki bulunup bulunmadığı belirlenmeli; çelişki bulunmakta ise çekişmeli parsel yönünden tahdit tutanakları ile haritalar arasındaki çelişki tahdit tutanaklarına değer verilmek suretiyle giderilecek şekilde müşterek imzalı, çekişmeli taşınmazların konumları tereddüte mahal bırakmayacak, açıklamalı, krokili rapor alınarak belirlenmeli, getirtilen belgeler çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı Kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; zilyedlikle veya hukuki değeri kalmamış olan tapu kayıtlarıyla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; keşifte, hakim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; yukarıda değinilen diğer belgeler fen, jeodezi ve fotogrametri ile uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) ... fotoğrafları ve memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de ... fotoğrafları ve memleket haritası ölçeğine (Net-Cad veya benzeri programlar kullanılarak) denetime elverişli olacak şekilde çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle çekişmeli taşınmaz, çevre parsellerle birlikte memleket haritası ve ... fotoğrafları üzerinde gösterilmeli; taşınmazın gerçek eğimi klizimetre aletiyle ölçülerek memleket haritalarındaki münhanilerden (yükseklik eğrilerinden) de faydalanılmak suretiyle belirlenmeli; stereoskopik ... fotoğraflarının stereoskop vasıtasıyla üç boyutlu incelemesi yapılarak, temyize konu taşınmazın niteliği ve kullanım durumu ile tasarruf sınırlarını belirgin olarak görünüp görünmediği belirlenmeli, taşınmazın üzerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranı ile taşınmazın imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazın ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını ve dava konusu taşınmazın 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 17/2. maddesinde belirtilen orman içi açıklık vasfında olup olmadığını belirten müşterek imzalı, tereddüte mahal bırakmayacak şekilde, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli ve dosyadaki belgeler ile karşılaştırıldığında denetime elverişli rapor alınmalıdır.
Ayrıca davacıların dayandıkları tapu kayıtları ile kadastro çalışmaları sırasında uygulanan kadastro tutanaklarında yazılı tapu kayıtları mahalli bilirkişi eliyle mahallinde uygulanmalı, ilk tesisi mahkeme ilamına dayanıyorsa ilam örneği ile haritası uygulanarak, sınır denetimi yapılmalı, tapu kayıtlarının mahalline uyup uymadığı tespit edilerek kayıtlar mahalline uyuyor ise kayıtların kapsadığı taşınmazları sınırları ile birlikte gösterir teknik bilirkişiler tarafından düzenlenecek denetlemeye elverişli krokili rapor alınmalı, kayıt malikleri ile davanın tarafları arasında akdi veya irsi irtibat bulunup bulunmadığı araştırıldıktan sonra, dosyada bulunan orman bilirkişi raporu ve rapora ekli memleket haritası ve ... fotoğraflarındaki konumu dikkate alınarak tapu kayıtlarının 3116, 4785 ve 5658 sayılı Kanunlar kapsamında hukuki değerini yitirip yitirmediği araştırılmalı, aynı yeri kapsayan farklı tapular varsa bunlardan hangisine üstünlük tanınacağı değerlendirilmelidir.
Yine keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim veya kimler tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, komşu parsellerin tutanak ve dayanakları uygulanmalı; dava konusu taşınmazları sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı; yerel bilirkişiler ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraatçi bilirkişiden taşınmazın evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığını, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı yine komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde ve komşu parsellerin varsa dava dosyalarındaki bilirkişi raporları da değerlendirilerek taşınmazların toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden mera olup olmadığı mera parselinden nasıl ayrıldığı, mera ile arada doğal ya da yapay ayırt edici bir sınır bulunup bulunmadığı, taşınmazların kadim nitelikte yani öncesi bilinmeyen zamandan beri köy halkının yalnızca hayvan otlatmak amacı ile kullandığı, başkaca bir tasarrufta bulunulmayan otlakiye niteliğinde olup olmadığı, taşınmaz bölümlerinin meradan açılan bir yer olup olmadığı, meranın devamı niteliğinde olup olmadığı hususlarını açıklayan, tarımsal niteliğini belirten, taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ve yan görünüş (kesit) krokisi ile, somut verilere dayalı ayrıntılı rapor alınmalı; jeolog bilirkişiden çekişmeli taşınmazların dere yatağında olup olmadığı, derenin aktif dere yatağı olup olmadığı, yatak değiştirip değiştirmediği, aktif olma özelliğini kaybetmiş ise tam olarak hangi tarihte kaybettiğine ilişkin duraksamaya yer vermeyecek şekilde rapor düzenlettirilmeli; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve denetlemeye olanak verir rapor ve kroki alınmalı, tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli 3402 sayılı Kanun'un 14. maddesi uyarınca, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların miras bırakanları adına aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tesbit ya da tescil edilip edilmediği tapu müdürlüğü ve ilgili kadastro müdürlüğü ile hukuk mahkemeleri yazı işleri müdürlüğünden sorulup, aynı Kanun'un 3.7.2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2. maddesi hükmü gözetilerek sulu ve susuz olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenip, Kanun'un getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanarak, toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip, ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm verilmesi usul ve yasaya uygun düşmediğinden hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacılar vekili, davalı Hazine vekili, müdahil Orman İdaresi vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacılara iadesine, 21.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.