Mahkemesi : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Hazine vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... mahallesi, 1022 parselde kayıtlı 665,00 m2 arsanın 17.06.2008 tarihinde, müvekkilince tapu maliki ..."den satın alındığını, bu satıştan dört-beş ay sonra ise üçüncü kişi ... tarafından Küçükçekmece 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/746 E. sayılı dosyası ile tapu iptali ve tescil davası açıldığını, ..."un kendi adına kayıtlı olan taşınmazın öz oğlu İmdat Duruk tarafından sahte kimlik kullanılarak yolsuz olarak devralınmasından sonra, taşınmazı önce ..."e, onun da müvekkili ..."ya devrettiği gerekçesiyle müvekkili adına olan tapu kaydının iptaline, taşınmazın ... adına kayıt ve tesciline karar verildiğini, kararın kesinleştiğini; müvekkilinin tapu sicilindeki kayda güvenerek ve iyi niyetle bedelini ödeyerek taşınmazı satın aldığını, tapu kaydının iptal edilmesi nedeniyle de zarara uğradığını beyan ederek; taşınmazın, dava tarihindeki değerinin yasal faiziyle müvekiline ödenmesini, ayrıca Küçükçekmece 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/746 E. - 2012/517 K. sayılı kesinleşen kararı üzerine aleyhine hükmedilen 9.559,60-TL. bakiye harç, 2.216,20-TL. yargılama gideri ve 15.772,90-TL. vekalet ücreti olmak üzere toplam 27.548,70-TL"nin dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Mahkemece; usulsüz tescil nedeniyle tapusu iptal edilen İstanbul ili, ... ilçesi, ... mahallesi, ... mevkii, 1022 parselde kayıtlı taşınmazın dava tarihindeki değeri olan 452.200,00-TL"nin ve bu usulsüz tescil işlemi nedeniyle davacı aleyhine açılan 2008/746 E.-2012/517 K. sayılı 28/09/2012 tarihli kesinleşmiş kararda davacı aleyhine hükmedilen 9.559,60-TL. bakiye harç, 2.216,20-TL. yargılama gideri ve 15.772,90-TL. vekalet ücreti olmak üzere toplam 27.548,70-TL"nin dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı Hazineden (Küçükçekmece Tapu Müdürlüğüne izafeten) tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı Hazine vekilince istinaf edilmiştir.
Davalı Hazine vekilinin yaptığı istinaf başvurusu ile ilgili olarak İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesince; taraf teşkili sağlandıktan sonra tüm delillerin toplanarak yapılacak değerlendirme sonucunda bir karar verilmesi için ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın iade edilmesi gerektiği gerekçesiyle; HMK.nın 353/1-a maddesi gereğince Küçükçekmece 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/275 E. - 2018/96 K. sayılı kararının kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine iadesine kesin olarak karar verilmiş, yerel mahkemece "temyiz dilekçesinin değerlendirilmesine ilişkin" ek karar da verilmeksizin bölge adliye mahkemesi kararı davalı Hazine vekilince temyiz edilmiştir.
Dava, tapu kaydının mahkeme kararı ile iptal edilmesi nedeniyle uğranılan zararın 4721 sayılı TMK"nın 1007. maddesi uyarınca tazmini isteğine ilişkindir.
İncelenen dosya kapsamına göre; bölge adliye mahkemesince davanın esası incelenerek oluşacak sonuca göre bir karar vermek gerekirken kesin hükümden söz edilerek işin esası
incelenmeksizin ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine iadesine kesin olarak karar verilmesi isabetsiz olup bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılması ve ilk derece mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir. Şöyle ki;
6100 sayılı HMK"nın 353/1-a.6 maddesi:
"(1) Ön inceleme sonunda dosyada eksiklik bulunmadığı anlaşılırsa;
A) Aşağıdaki durumlarda bölge adliye mahkemesi, esası incelemeden kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye veya kendi yargı çevresinde uygun göreceği başka bir yer mahkemesine ya da görevli ve yetkili mahkemeye gönderilmesine duruşma yapmadan kesin olarak karar verir:" ... "6- Mahkemece, tarafların davanın esasıyla ilgili olarak gösterdikleri delillerin hiçbiri toplanmadan veya gösterilen deliller hiç değerlendirilmeden karar verilmiş olması." hükmünü emretmektedir.
Anılan madde hükmü uyarınca; İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesince davanın esasına girildikten sonra fakat duruşma yapılmaksızın, "HMK"nın 353/1-a.6 maddesi uyarınca, Küçükçekmece 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/275 E. - 2018/96 K. sayılı kararının kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine iadesine" kesin olarak karar verilmesi doğru görülmemiştir. Zira kanun koyucu; istinaf incelemesi sırasında duruşma yapılmasına gerek olup olmamasına göre ikili bir ayrım yapmış olup, sadece HMK"nın 353. maddesinde sayılan istisnai hallerde, bölge adliye mahkemesince duruşma yapılmaksızın karar verilmesi mümkündür. Maddede sayılan haller dışında ise istinaf incelemesi duruşmalı olarak yapılmalıdır. Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça yargılamanın duruşmalı olarak yapılması zorunludur. HMK"nın 353/1-a.6 maddesinde usule ilişkin bir nedenle duruşma yapılmadan verilebilecek olan kararlar düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, bölge adliye mahkemesi; "Mahkemece, tarafların davanın esasıyla ilgili olarak gösterdikleri delillerin hiçbiri toplanmadan veya gösterilen deliller hiç değerlendirilmeden karar verilmiş olması" halinde esasa girmeksizin usule ilişkin karar vererek dosyayı ilk derece mahkemesine geri gönderebilecektir. Bu kararlar kesin niteliktedir. Somut uyuşmazlıkta; İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesinin 31/12/2018 tarihli kararı, HMK"nın 353/1-a.6 maddesinde yer alan, tarafların davanın esasıyla ilgili olarak gösterdikleri delillerin hiçbirinin toplanmamasına veya gösterilen deliller hiç değerlendirilmeden karar verilmiş olmasına dayandırılmış olup; bu kapsamda; her iki tarafın ellerindeki delilleri mahkemeye sundukları, taraflarca gösterilen diğer delillerin ise re"sen mahkemece dosyaya celbedildiği anlaşılmış olmakla; bu durumda bölge adliye mahkemesi kararında belirtildiği gibi "delillerin hiçbirinin toplanmaması veya gösterilen delillerin hiç değerlendirilmemesi" suretiyle karar verilmiş olmasından bahsedilemeyecektir. Özetle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesince; uyuşmazlığın esasına girildikten sonra, duruşma yapılmaksızın, somut uyuşmazlığın özüne aykırı olarak uygulanan HMK.353/1-a hükmü gerekçe gösterilerek, ilk derece mahkemesinin verdiği kararın kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine iadesine dair kesin olarak karar verilmiş olması doğru görülmemiş, yukarıda anılan aykırılıkların giderilerek, davanın esası hakkında bölge adliye mahkemesince bir karar verilmek üzere İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesi"nin 31/12/2018 tarih, 2018/1676
E. - 2018/2385 K. nolu ilamının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda, açıklanan gerekçelerle, 6100 sayılı HMK"nın 371. maddesi gereğince temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine, bölge adliye mahkemesince esas hakkında tekrar karar verilebilmesi için dosyanın ilk derece mahkemesince bölge adliye mahkemesine gönderilmesine 24/06/2020 günü oy birliği ile karar verildi.