Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/4631 Esas 2022/449 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 6. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : İSTANBUL ANADOLU 16. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen itirazın iptali davasının kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; tarafların istinaf başvurusunun esastan reddine yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, ...Uçuş Okulu A.Ş. vekili, profesyonel pilot eğitimi vermek üzere kurulmuş bir şirket olduklarını, davalı pilotun 38.800,00 Euro eğitim ücreti karşılığında 24.01.2014 tarihinden itibaren şirketlerinden ... A320 TİP uçakları için profesyonel pilot eğitimi ve akabinde lisans aldığını, 14.05.2014 tarihinde havale yoluyla 20.000,00 TL'lik kısmını ödediğini, bakiye 31.850,00 Euronun tahsili için İstanbul Anadolu 16. İcra Müdürlüğünün 2015/15973 E sayılı takip dosyası ile başlattıkları icra takibine davalının haksız itirazı ile takibin durduğunu ileri sürerek, itirazın iptalini, takibin devamını ve en az %20 inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, taraflar arasında A-320 type eğitimi alındığı ya da alınacağına dair yazılı sözleşme ya da taahhüt bulunmadığını, davaya konu pilot eğitiminin davacı tarafından değil, dava dışı ... (...) şirketi tarafından verildiğini, kendisinin ... aldığı eğitim karşılığında uçuşlara katılarak ... Jette cüzi bir bedelle çalışmaya başladığını, ancak eğitimin tam ortasında kendisinden afaki eğitim bedeli
istenerek ödenmediği taktirde uçuşlara katılamayacağının bildirildiğini, tip eğitiminin sonlandırılmasının yanında uçuş seferlerinin de engellendiğini belirterek davanın reddini dilemiştir.
İlk Derece Mahkemesince; davanın kabulü ile, davalının, İstanbul Anadolu 16.İcra Müdürlüğünün 2015/15973 E sayılı takip dosyasına yapmış olduğu itirazın iptali ile, takip talebindeki koşullar dairesinde takibin devamına, icra inkar tazminatının şartları oluşmadığından reddine, karar verilmiş; karara karşı, taraf vekillerince istinaf yoluna müracaat edilmiştir.
Bölge adliye mahkemesince; dava dışı pilotlara ilişkin 38.800 Euro bedelli eğitim ilişkisine dair bilgi ve belgeler, tanık anlatımları, davalı tarafından banka aracılığıyla yapılan 20.000 TL kısmi ödemede "Tip parası" açıklaması ve icra dosyasına davalı tarafça sunulan itiraz dilekçesinde davacı alacaklıdan eğitim alındığının ikrar edilmesi karşısında taraflar arasında iddiaya konu eğitim ilişkisinin mevcut olduğunun kanıtlandığı, davalı borçlu tarafından borca itiraz dilekçesi ile eğitim ilişkisinin kabul edildiği ancak eğitim süresine denk gelen borcun ödendiğinin savunulmuş olmasına göre(ödeme defi ile) ispat yükünün yer değiştirmiş olduğu, borcun kalan kısmının ödendiğinin iddia ve ispat edilmediği, taraflar arasında yazılı sözleşme ya da eğitim bedeli içeren yazılı taahhüt bulunmadığından alacağın likit olduğu söylenemeyeceğine göre, yerel mahkemece yazılı şekilde karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle İstanbul Anadolu 16. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 14/03/2019 tarih, 2017/174 Esas 2019/76 Karar sayılı kararı usul ve esas yönünden yasaya uygun bulunduğundan, taraflar vekillerinin istinaf başvurusunun HMK'nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine, karar verilmiş; karar, davacı ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere, özellikle temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, davacı şirketin temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2) Dava; davacı şirketin davalıya vermiş olduğu ... A320 TİP uçakları için profesyonel pilot eğitiminden kaynaklı alacağı nedeniyle başlatmış olduğu ilamsız icra takibine vaki itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemine ilişkindir.
Dava dışı ...Havacılık A.Ş. (...) şirketine yazılan yazıya verilen 08/11/2017 tarihli cevapta, bir havayolu şirketi olan ... ile pilotluk eğitimi veren davacı şirket arasında ilk olarak 16/06/2011 tarihli TİP Eğitimi ile Pilot İstihdamı Programlarına ait protokol, sonrasında ise 18/05/2015 tarihli ... A320 Tip Eğitimi verilmesine ilişkin protokolün mevcut olduğu, ... şirketinin, davacının verdiği pilotluk eğitimine destek olduğu bu kapsamda öğrencilere eğitim verdiği, davalının eğitim aldığı dönemde de davacı şirketten pilotluk eğitimi alan öğrencilere, bu eğitimin aşamalarından biri olan TİP Eğitiminin ... şirketi tarafından verildiği, pilotluk eğitimi almak isteyen öğrencilerin davacı şirket ile sözleşme yaparak kayıt oldukları, bu sebeple de öğrenciler ile ... arasında bir sözleşme bulunmadığı, dolayısıyla davalı ... ...ile de bir sözleşmelerinin olmadığı, davalının davacı şirkete pilotluk eğitimi almak üzere kaydolduğu ve bu kapsamda ... şirketi de eğitime destek verdiği için davalının eğitimini kendi bünyelerinde aldığı, bu hususta A320 Yer Dersi Eğitiminin 27/01/2014 - 20/02/2014 tarihleri arasında; A320 Simülatör eğitiminin 10/03/2014-27/03/2014 tarihleri arasında, A320 base check eğitiminin 15/04/2014 tarihinde 00:32 dakika ve A320 line eğitiminin 02/05/2014 (1-2 sektör) ve 04/05/2014 (3-4 sektör) tarihlerinde davalıya verildiği, davalının bu eğitimlere katılıp, katılım formlarını da imzaladığı bildirilmiştir.
Davacı tanığı ..., 13/02/2018 tarihli duruşmadaki beyanında; davalının eğitim gördüğü sıralarda davacı ...Ş.’nin genel müdürlüğünü yaptığını ve aynı zamanda uçuş öğretmeni olduğunu, halen ... havayolunda kaptan pilot olarak çalıştığını, davacı şirketin Ulaştırma Bakanlığının izni ile kurulmuş ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü onaylı bir eğitim kurumu olup, ... A-320 uçaklarının eğitimini verdiğini, ücretin eğitime katılanlar tarafından karşılandığını, bazı havayolu şirketlerinin bu eğitime pilotlarını gönderdiğini ancak ödenen ücretin pilota verilecek maaştan kesildiğini, davalının, 2013 yılında davacı şirkette uçuş eğitimine katıldığını, tüm teknik eğitimleri, iniş kalkış eğitimi ve simülatör eğitimini tamamladığını, buna göre A-320 uçağı kullanmak üzere lisansını aldığını, davalının ücretin 20.000,00 TL'lik kısmını ödediğini hatırladığını, kalan eğitim ücretini ödemediğini, daha sonra da eğitim ücretini ödemediği için çalıştığı ... havayolundaki işine son verildiğini öğrendiğini, ...Uçuş Okulunun eğitim verdiği kişilerle sözleşme yaptığını, ancak davalıyı iyi tanıdığından ve kendisi ile arasında bir güven ilişkisi olduğundan buna dayalı olarak kendisi ile sözleşme yapılmadığını, sözleşme yapılma aşamasının atlandığını beyan etmiştir.
Davacı şirket ile davalı pilot arasında ... A320 TİP uçakları için eğitim alınacağına dair imzalanmış bir sözleşme olmayıp bu durum tarafların da kabulündedir. Yargılama sırasında davalının eğitim gördüğü sıralarda davacı ...Ş.’nin genel müdürlüğünü yapan ... tanık olarak dinlenilmiş, verdiği beyanda ise aralarındaki güven ilişkisinden kaynaklı davacı şirket ile davalı pilot arasında herhangi bir sözleşmenin imzalanmadığını açıkça belirtmiştir. Davalı taraf ödeme emrine sunduğu itiraz dilekçesinde ; alacaklı olduğunu iddia eden ...Uçuş Okulu’nda görmüş olduğu eğitim süresini karşılayan ücreti ödediğini, bunun dışında ise hiçbir borcu bulunmadığını beyan etmiştir. Yargılama sırasında ise ödediğini ikrar ettiği bu bedelin davacı şirkette görmüş olduğu başka bir eğitimden kaynaklı olduğunu belirtmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 190. maddesinde, "İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir."; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 6. maddesinde, "Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür." şeklinde yer alan hükümlerle, açılmış bir davada ispat yükünün kural olarak davacıya yüklendiği tartışmasızdır. Davacı işbu sözleşmenin yapıldığını savunduğuna göre, bu iddiayı ispat yükü, davacıya aittir.
Taraflar arasında ... A320 TİP uçakları için profesyonel pilot eğitimi sözleşmesinin yapıldığı; taraf beyanları, dosya kapsamında tanık olarak dinlenen davacı şirketin genel müdürü ve dava dışı ... şirketinden gelen yazıdan da anlaşılacağı üzere mevcut delillerle ispatlanamamış olup davanın konusunu oluşturan eğitimlerin fiilen dava dışı ... firmasından alındığı, dosyaya ibraz edilen katılım formlarından da anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca, ilk derece mahkemesince; davanın reddine karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme ile ispat yükü ters çevrilerek yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
İlk derece mahkemesi kararının, yukarıda açıklanan nedenlerle bozulmasına karar verilmiş olduğundan, işbu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin bölge adliye mahkemesi kararının da kaldırılmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacı şirketin temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazının kabulü ile 6100 sayılı HMK'nın 373 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, aynı Kanunun 371 ince maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının davalı yararına BOZULMASINA, 21,40 TL bakiye temyiz harcının davacıya yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının davalıya iadesine, dava dosyasının ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 26/01/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.