
Esas No: 2018/4518
Karar No: 2020/4989
Karar Tarihi: 15.09.2020
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2018/4518 Esas 2020/4989 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Yalova 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı-davalılar vekili tarafından, davalı-davacı aleyhine 24.09.2013 tarihinde verilen dilekçeyle mirasta denkleştirme, ikinci kademede tenkis talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda davanın kabulüne dair verilen 11.05.2017 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalı-davacı vekili tarafından talep edilmiştir. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince istinaf talebinin esastan reddine dair verilen kararın Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davalı-davacı vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 15.09.2020 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı-davacı vekili Av. ... ile karşı taraftan davacı-davalı ... vekili Av. ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları dinlenildi. Duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü.
K A R A R
Dava ve birleştirilen davalar, mirasta denkleştirme, olmadığı takdirde tenkis istemine ilişkindir.
Davacılar vekili; muris ..."un vefat ederek geriye mirasçı olarak oğlu ...ile kızları ... ve ..."ı bıraktığını, tüm malvarlığı ile oğlunu desteklemek ve iş kurmasına yardımcı olmak maksadıyla tüm sermayesini vererek ... Çiçekçilik Süs Bitkileri, Peyzaj, İnşaat, Taahhüt, İthalat, İhracat, Sanayi ve Ticaret LTD. ŞTİ. kurmasına yardım ettiğini, bu şirkette de tamamı tarafından karşılanmasına rağmen 55/500 gibi cüzi bir pay sahibi olduğunu, ..."un babasının güvenini kötüye kullanarak, iş yerini, bankalardaki paraları, menkul değerlerini teker teker kendi üzerine geçirdiğini, bankalardaki bedellerin ve malvarlığının ...tarafından çekilerek yok edildiğini veya kendi hesaplarına geçirildiğini, bankalarda üzerine geçirdiği, iş kurması ve sair nedenlerle aldığı tüm bedellerin belirlenerek öncelikle denkleştirme yolu ile mirasa iadesine, denkleştirme talebi kabul edilmezse tenkise karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ...vekili, denkleştirme davası için yasada aranan şartları taşımayan ve denkleştirme davasına konu olamayacak iddiaların yersiz ve gerçek dışı olduğunu, gerçekleştiği iddia edilen kazanımların TMK m. 669/2 kapsamında değerlendirilse dahi murisin irade açıklaması nedeniyle denkleştirmeye tabi olmadığını davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleştirilen davalar ile davalı-davacı ...vekili davacı- birleştirilen dosya davalıları ... ve ... aleyhine açtığı davada müteveffa baba ..."un kızlarının ısrarlı talepleri ve istekleri karşısında sürekli olarak kızlarına banka hesaplarına havale yoluyla ve elden verilen paralarla karşılıksız kazandırmalarda bulunduğunu, şimdilik 150.000 TL"nin denkleştirme anındaki değerinin saptanarak, murisin vefat tarihinden itibaren işleyecek olan yasal faizi ile birlikte mirasa iadesine, denkleştirme talebi kabul görmez ise tenkisine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İlk Derece Mahkemesince; Davacı ... (mirasçılarının) davasının kabulü ile, (taleple bağlı kalınarak) muris ..."un terekesine iadesi gereken ve davacı ..."ın 1/3 hissesine isabet eden 2.013.199,34 TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacı ... (mirasçılarına) verilmesine, Davacı ..."ün 15/12/2014 tarihli dilekçesi nazara alınarak bu davacının davasının feragat nedeniyle reddine, Birleşen Yalova 3 Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/327 Esas sayılı dosyasında (taleple bağlı kalınarak) davalı ... hakkında açılan davanın kabulü ile muris ..."un terekesine iadesi gereken ve davacı ..."un 1/3 hissesine isabet eden 50.000,00 TL"nin dava tarihi itibariyle işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ..."den tahsili ile davacıya verilmesine, Birleşen Yalova 2 Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/379 Esas sayılı dosyasında (taleple bağlı kalınarak) davalı ... (mirasçıları) hakkında açılan davanın kabulü ile muris ..."un terekesine iadesi gereken ve davacı davacı ..."un 1/3 hissesine isabet eden 50.000,00 TL"nin dava tarihi itibariyle işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ..."dan tahsili ile davacıya verilmesine, Davacı ..."ün 15/12/2014 tarihli dilekçesi nazara alınarak bu davacının davasının feragat nedeniyle reddine" karar verilmiştir.
Davalı-birleştirilen dosya davalısı ...vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi"nce davalı-karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Hükmü davalı-bir. dosya davacı vekili temyiz etmiştir.
Mirasta denkleştirme mirasçıların murisin sağlığında muristen karşılıksız olarak aldığı mal ve kıymetlerin geri alınarak miras taksiminde tereke içerisinde yer almasıdır. TMK’nın 669. maddesi gereğince “Yasal mirasçılar, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler. Mirasbırakanın çeyiz veya kuruluş sermayesi vermek ya da bir malvarlığını devretmek veya borçtan kurtarmak ve benzerleri gibi karşılık almaksızın altsoyuna yapmış olduğu kazandırmalar, aksi mirasbırakan tarafından açıkça belirtilmiş olmadıkça denleştirmeye tabidir.” Altsoy dışındaki yasal mirasçılara yapılan kazandırmalarda ise miras payına mahsup edilmek üzere hareket edilmediği yönünde bir karine vardır. Bu karinenin aksinin davacı tarafından kanıtlanması gerekmektedir.
Murisin sağlığında karşılıksız olarak yaptığı kazanımı elde eden yasal mirasçılara karşı dava açılabilir.
Müşterek hesaptaki paylar aksi iddia edilip kanıtlanmadıkça birbirine eşittir. Zira, para müşterek hesaba yatırıldığına ve pay bakımından bir anlaşma bulunmadığına göre mülkiyetin yarı yarıya olmak üzere hak sahiplerine ait olması gerekir. Müşterek hesap birden fazla kişiye aitse mudilerden birinin ölümü halinde, aksine sözleşme yoksa, hesaptaki paralar eşit paylara bölünecek ve hayatta kalan mudiye kendi payı ödenebilecektir. Ortak hesabın taraflarından her biri bankadan para çekerken, payına göre kendi adına, payından fazlası için diğer hesap sahibinin vekili olarak hareket etmekte olup, payından fazla çektiği miktarda diğer hak sahibine karşı borçlu durumuna girer. Davalı, mirasbırakanın ölümünden önce hesaptaki paradan çekmiş olduğu tutar ile ölümünden sonra çekmiş olduğu tutardan payından fazla çektiği miktar kadar diğer mirasçılara karşı sorumludur.
Somut uyuşmazlıkta, davacılar muris ile davalı ... arasında bulunan ortak hesaplardan ..."ın paranın tümü çekmek suretiyle miras payıdan fazla kazanç elde ettiğini belirterek denkleştirmeye tabi olmasını talep etmişlerdir. Bilirkişi incelemesi yaptırılmış ise de bilirkişi incelemesi eksik araştırmaya dayalıdır. Bu durumda mahkeme tarafından yapılması gereken murise ait ve davalı ... ile müşterek hesaplarının bulunduğu tüm banka kayıtları araştırılarak müşterek hesap olan banka kayıtlarında müşterek hesabın oluşturulduğu andan itibaren ortak hesaplardaki bedelin ilk açılış tarihinden itibaren takip edilerek murisin vefat ettiği tarihte ulaştığı rakam ve bu hesaplarda açıldığı tarihten kapatıldığı, kapatılmamış ise dava tarihine kadar kimlerin tasarrufta bulunduğu (para çekildiği) banka kayıtları üzerinden uzman bilirkişilerce yapılan inceleme ile tespit edilerek, yukarıda açıklandığı üzere davalının payından fazla çektiği miktarın bulunması halinde bu miktarın denkleştirmeye tabi tutulması gerekirken yetersiz inceleme ve bilirkişi raporuyla hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
... Çiçekçilik Süs Bitkileri, Peyzaj, İnşaat, Taahhüt, İthalat, İhracat, Sanayi ve Ticaret LTD. ŞTİ. yönünden yapılan incelemede; davacılarca kuruluş sermayesinin muris tarafından temin edildiği belirtilmekteyse de, ... Çiçekçilik Süs Bitkileri, Peyzaj, İnşaat, Taahhüt, İthalat, İhracat, Sanayi ve Ticaret LTD. ŞTİ"nin tüm ticari defter ve kayıtları incelenmek suretiyle şirket sermayesine murisin ve ortak davalının yaptıkları katkı ve bu katkının hisse payları ile orantılı olup olmadığı tespit edilmemiştir. O halde mahkemece uzman bilirkişi aracılığıyla ... Çiçekçilik Süs Bitkileri, Peyzaj, İnşaat, Taahhüt, İthalat, İhracat, Sanayi ve Ticaret LTD. ŞTİ"nin kuruluş tarihinden itibaren oluşturulan tüm ticari ve defter kayıtları üzerinden inceleme yapılarak murisin ortaklıktaki hissesinin değerinden fazla para yatırıp yatırmadığının ve bunun yanında ... Çiçekçilik Süs Bitkileri, Peyzaj, İnşaat, Taahhüt, İthalat, İhracat, Sanayi ve Ticaret LTD. ŞTİ"ne para havale edilip edilmediği araştırılarak davalı ..."a kazandırma yapılıp yapılmadığının tespit edilerek bir karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmemiş bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 2.540,00TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davacı-davalı ... mirasçılarından alınarak davalı-davacı ..."a verilmesine, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE, kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 15.09.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.