15. Hukuk Dairesi 2016/3330 E. , 2017/4497 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi : ...Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan fazla ödemenin tahsili ve yargılama gideri kapsamında ödenen bedelin davalıdan alınmasına ilişkin olup mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen hüküm, davalı tarafından temyiz olunmuştur.
Davacı; taraflar arasında 12.02.2013 tarihli 100.000,00 TL götürü bedel üzerinden akdedilen sözleşme ile davalının ... ili merkez ... ... "nde inşaat yapımı işini üstlendiğini, ancak davalının inşaat yapım işini yarım bıraktığını, davalıya gönderilen ... 1. Noterliği"nin 26.09.2013 tarihli ihtarnamesi ile sözleşmenin feshedildiği ve zararın tazmininin istenildiğini, değişik tarihlerde davalıya 83.500,00 TL ödendiğini, ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/139 Değişik iş sayılı delil tespiti dosyasında davalı tarafından 45.000,00 TL tutarında imalât yapıldığının belirtildiğini, 1.000,00 TL delil tespiti gideri, 120,00 TL ihtarname masrafı ile davalı payına düşen 1.178,00 TL damga vergisi dahil olarak davacı zararının 40.798,00 TL olduğunu belirterek davanın kabulünü talep etmiş; davalı savunmasında, davacı ile altı garaj üstü daire olmak üzere toplam 100 m2 alan üzerine malzeme ve işçilik bedeli dahil olmak üzere inşaatın yapımı için anlaştıklarını, davacı tarafın imalât farkını ödeyeceğini taahhüt ederek taleplerini değiştirmesi üzerine inşaatın daha sonraki aşamalarda 117,12 m2 ve onun üstüne 136 m2"ye kadar çıktığını, 83.500,00 TL ödeme aldığını, ilk anlaşmadan daha büyük ve daha farklı yapılan inşaat nedeniyle fazladan yapılan işlerin malzeme, işçilik maliyetlerine dair hesabın yeniden yapılarak alacaklarının mahsubunu talep ettiğini beyan ederek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece yapılan keşif ve hükme esas alınan 22.12.2014 tarihli inşaat mühendisi bilirkişi raporunda; inşaatın zeminde kapladığı alanın 117,42 m2 olduğu, taraflar arasında anahtar teslim bedel üzerinden anlaşma yapıldığı, davalı tarafından yapılan imalâtın %51 oranında tamamlandığı, imalât bedelinin de 51.000,00 TL olduğu yönünde rapor verildiği, davalı vekilinin 27.11.2015 tarihli celsede de damga vergisi talebinden feragat ettiği de nazara alınarak, davacı tarafından keşide edilen ihtarnameye ilişkin 118,52 TL noter masrafının ve Kırklareli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/139 Değişik iş sayılı delil tespiti dosyasında yapılan 750,00 TL yargılama giderinin eklenmesi ile davanın 33.268,52 TL üzerinden kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Taraflar arasında 12.03.2013 tarihli olduğu anlaşılan eser sözleşmesinin düzenlendiği ve davalı yanın da 83.500,00 TL iş bedelini aldığı konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının fazla ödemesi bulunup bulunmadığı ve davalının ilave iş bedelinin hesaplanması ve mahsubu noktasında toplanmaktadır.
Somut olayda her ne kadar sözleşme metninde inşaatın taşınmazın zemininde kapladığı alana ilişkin m2 belirtilmese de, davacı tarafın ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/139 Değişik iş sayılı delil tespiti dosyasına sunduğu başvuru dilekçesinde inşaata dair antlaşmanın 100 m2 üzerinden yapıldığı, ancak alınan bilirkişi raporunda inşaatın zeminde kapladığı alanın 117,42 m2 olduğu anlaşılmaktadır. Sözleşmede iş bedeli 6098 sayılı TBK"nın 480. maddesinde düzenlenen götürü bedel olarak kararlaştırılmıştır. Götürü bedelli sözleşmede, iş sahibinin fazla ödemesinin bulunup bulunmadığı fiziki oran yöntemi ile başka bir ifadeyle yüklenicinin, sözleşme kapsamında gerçekleştirdiği imalâtların eksik ve ayıpları da dikkate alınarak işin tamamına göre fiziki oranı tespit edilip, bulunacak bu oran götürü iş bedeline uygulanarak saptanmalı ve bulunacak bu rakamdan kanıtlanan ödemeler düşülerek hesaplanmalıdır. Sözleşme kapsamı dışında kalan fazla işlerin bedelinin ise, 6098 sayılı TBK"nın 526 ve devamı maddelerinde düzenlenen vekâletsiz iş görme hükümleri uyarınca imalâtın yapıldığı tarihteki serbest piyasa rayiçlerine göre hesaplanması gerekir. Mahkemece yapılacak iş; asıl sözleşme kapsamında yapılan işin eksikler gözetilerek tüm işe göre fiziki oranı bulunmalı ve sözleşme bedeli olan 100.000,00 TL"ye uygulanmalı, ilave işlerle ilgili olarak da yapıldığı yıl mahalli serbest piyasa rayici ile hesaplama yapılıp her iki kalemin toplamı yüklenicinin hakettiği iş bedeli olarak bulunmalı, davacının ödediği 83.500,00 TL bedel iş bedelinden mahsup edilmeli, fazla ödeme varsa iade edilmelidir. Ayrıca delil tespiti dosyası, asıl dava dosyasının eki sayılır ve onunla birleştirilir (HMK 405/1). Bu nedenle dava ile ilgili olan delil tespiti dosyası nedeniyle yapılan ve HMK’nın 323. maddesinde sayılan giderler de yargılama giderine dahildir. Delil tespiti giderleri yargılama gideri olduğundan dava değerine dahil edilemez. 22.03.1976 tarihli 1976/1 Esas, 1976/1 Karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı"nda da delil tespiti giderlerinin yargılama giderlerinden sayılacağına ve müddeabihe dahil edilmeyeceğine karar verilmiştir. Bu nedenle dava açılarak istenmesine gerek olmadığı gibi buna rağmen istenmesi halinde de asıl alacak olarak hükmedilemeyeceği anlaşılmakla, mahkemece noter ihtarname masrafları ve delil tespiti giderlerinin yargılama giderlerinden sayılması ile HMK’nın 323. maddesi gereğince tarafların haklılığı oranında paylaştırılarak sonuca göre karar verilmesi gerekirken bu hususlar gözetilmeden hüküm kurulması doğru olmamış, kararın izah edilen yönleriyle bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 19.12.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
