MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

K A R A R
Davacı, 28.11.2005 tarihinde Konya 10. Noterliği"nin 27571 Yevmiye numaralı satış sözleşmesi ile davalıdan araç satın aldığını, satım bedeli olan 46.730 TL"yi davalıya tam ve eksiksiz olarak ödediğini, dava konusu araçla ilgili olarak Ankara C. Başsavcılığının 2008/174790 hazırlık numarası ile aracın kaçakçılık ve sahtecilik suçuna konu olmasından bahisle, araca el konulduğunu, ileri sürerek taraflar arasındaki sözleşmenin münfesih olduğunun tespiti ile araç için ödediği 46.730 TL"nin tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı,duruşmalara katılmadığı gibi cevapta vermemiştir.
Mahkemece,davanın kısmen kabulü ile, aracın zapt edildiği tarihteki rayiç bedelinden kullanım bedelinin indirilmesi ile belirlenen 24.360,Tl"nin tahsiline karar verilmiş;hüküm,davacı tarafından temyiz edilmişir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, Borçlar Kanununun 189. ve devamı maddelerinde düzenlenen, zapta karşı tekeffül hükümlerinden kaynaklanmaktadır. Satım sözleşmesinde satıcının zapta karşı tekeffül borcunu düzenleyen Borçlar Kanununun 189. maddesinde, satıcının, satılan şeyin bir üçüncü şahıs tarafından satım akdi zamanında mevcut bir hak sebebi ile tamamen veya kısmen zapt edilmesinden, alıcıya karşı mesul ve zamin olduğu açıklandıktan sonra, devamındaki maddelerde de, (BK.189-193 mad.) bu yükümlülüğün koşulları ve zararın kapsamı konusunda açıklamalar getirilmiştir. Borçlar Kanununun 192. Maddesinde, satılanın tamamen zaptı halinde, satımın münfesih addolunacağı ve alıcının, satıcıdan aynı maddenin 1, 2, 3 ve 4. bentlerinde yazılı zararları isteyebileceğini hükme bağlamıştır. Bu hükümlere göre, satılanın tamamen zaptı halinde alıcı, satılandan elde ettiği veya elde etmeyi ihmal eylediği semereler düşülmek suretiyle, ödemiş olduğu semenin faizi ile birlikte iadesini isteyebilir. Satım bozulduğuna göre, satıcının mal varlığında satım bedeli nedensiz kalır. Bu itibarla satış bedelinin alıcıya her halde geri verilmesi gerekecektir. Alıcının, satıcıdan isteyebileceği zarar ise, "menfi zarar"dır. (Örneğin, alıcının, satım sözleşmesinin kuruluşu ve ifası için yaptığı ve artık kendisi için tamamen boşa gitmiş sayılan giderler. Borçlar Kanunu Madde 192/4) Hemen belirtilmelidir ki, alıcının, satılanın tamamen zaptı halinde satıcıya karşı ileri sürebileceği bu istemlerin kabul edilebilmesi için, satıcının kusurlu olup olmaması, sonuca etkili değildir. Zira satıcının bu konudaki sorumluluğu, kusursuz sorumluluktur. Bununla beraber satıcı, menfi zarar dışında, hiç bir kusurun kendisine yüklenemeyeceğini ispat etmedikçe alıcının, satılanın zaptı yüzünden uğradığı diğer her türlü zararlarını da ödemekle yükümlüdür. (Borçlar Kanunu Madde 192/son fıkra).
Somut olayda, davacının 28.11.2005 tarihinde davalıdan noter satış sözleşmesi ile satın alıp, adına tescil ettirdiği aracın, gümrük işlemlerine tabi tutulmadan kaçak yollarla ülkeye getirilmiş olması nedeniyle, 27.8.2009 tarihinde kaçakçılık suçundan dolayı araca el konulduğu dosya kapsamı ile anlaşılmaktadır. Mahkemece, araca el konulan tarihteki rayiç bedel belirlenip, aracın kullanım bedeli düşülerek belirlenen bedelin tahsiline karar verilmiştir.Yukarıda açıklandığı üzere davacı uğradığı zarar nedeniyle ödediği bedeli isteyebileceğine göre, somut olayda ise aracın, satış bedeli el konulma tarihindeki bedelden fazla olduğundan, mahkemece sözleşmedeki satış bedelinden kullanım bedeli düşülerek bulunacak bedele hükmedilmesi gerekirken aksi düşünce ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykrı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan 1.bent gereğince davacının diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent gereğince temyiz olunan kararın davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 13.02.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.