Danıştay 8. Daire 2016/14999 Esas 2021/2097 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/14999
Karar No : 2021/2097

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalılar): 1- … Valiliği

Vekili : Av. …
2- … Kaymakamlığı

Karşı Taraf (Davacı) : ...

Vekili : Av. …

İstemin Özeti : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : …

Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Adıyaman İli, Besni İlçesi, ... Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi'nde müdür olarak görev yapan davacının, müdürlük görevinin sona erdirilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı davalı idare işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, uyuşmazlığa konu olayda, dava konusu işlemde açık bir şekilde yasal dayanak yazılmamış olmakla birlikte, ilgili mevzuatta yöneticilik görevinin üzerinden alınması yaptırımına dayanak teşkil edebilecek düzenlemenin Anayasa Mahkemesinin 22/05/2013 tarih ve E:2013/39, K:2013/65 sayılı kararı ile iptal edildiği, bu nedenle yasal dayanağı bulunmayan dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun "Kurumlarda çalıştırılacak personel" başlıklı 8. maddesinin yedinci ve sekizinci fıkralarında "Kurumların müdürleri, kurucu/kurucu temsilcisi tarafından; diğer yönetici ve öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticileri ise müdürlerince seçilir ve çalışma izinleri valiliğin iznine sunulur. Valiliğin izni alınmadan müdür ile diğer yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler işe başlatılamaz. Gerekli şartları taşıyan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler için valilikçe çalışma izni düzenlenir. Çalışma izninin iptali yine valilikçe yapılır." hükmü; 9. maddesinde; "Kurumlarda görev yapan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler, bu Kanun hükümleri saklı kalmak üzere; a) Sosyal güvenlik ve özlük hakları yönünden; 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu, b) Yetki, sorumluluk, ödül ve cezalar ile bunların uygulanması bakımından; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 1702 sayılı İlk ve Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi ve Tecziyeleri Hakkında Kanun, 4357 sayılı Hususi İdarelerden Maaş Alan İlkokul Öğretmenlerinin Kadrolarına Terfi, Taltif ve Cezalandırılmalarına ve Bu Öğretmenler İçin Teşkil Edilecek Sağlık ve İçtimaî Yardım Sandığı ile Yapı Sandığına ve Öğretmenlerin Alacaklarına Dair Kanun ile 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümlerine tâbidir. Ancak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiillerin işlenmesi halinde bu kişilere kademe ilerlemesinin durdurulması cezası yerine brüt aylığından 1/4'ü ile 1/2'si arasında maaş kesim cezası, çalışma izni veren makam tarafından verilir. Tekrarı hâlinde ise göreve son verilir. 1702 sayılı Kanuna göre meslekten çıkarılma veya 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve hâllerin işlenmesi hâlinde, Bakanlığın görüşü alınmak suretiyle personelin görevine, izni veren makam tarafından son verilir. Yetki, sorumluluk, ödül, sicil, disiplin ve cezaların uygulanmasına ilişkin diğer esas ve usûller çıkarılacak yönetmelikle belirlenir." hükmü yer almaktadır.
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun “Çalışma İzninin İptali ve Geçici Görevlendirme” başlıklı 10. maddesinde; “İki defa teftiş raporuyla başarısızlığı tespit edilen yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticilerin çalışma izni, izni veren makam tarafından iptal edilir.
Hizmete devamında 9 uncu madde hükümlerine göre sakınca görülen yönetici, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve diğer personelin görevine, izni veren makam tarafından son verilir.
Bu durum, ilgiliye tebliğ edilmek üzere kuruma bildirilir. Tebliğ, sözleşmenin feshine ve ilgilinin kurumla ilişiğinin kesilmesine yeter sebep teşkil eder.
Kurumların teftiş ve denetlenmesi sırasında valilik, lüzum görülen durumlarda kurumun yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticilerini görevden uzaklaştırabilir. Bu takdirde valilikçe, geçici görevlendirme yapılarak gerekli tedbirler alınır.” hükmü yer almıştır.
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 10. maddesinin 2. fıkrasının Anayasa’nın 5, 13 ve 48. maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurulması üzerine, 12/07/2013 gün ve 28705 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Anayasa Mahkemesi'nin 22/05/2013 tarih ve E:2013/39, K:2013/65 sayılı kararıyla; "İtiraz konusu kural, hizmete devamında 9. maddeye göre sakınca görülmesi durumunda özel öğretim kurumlarında görev yapan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticilerin görevine, çalışma iznini veren makam tarafından son verilmesini öngörmektedir. Atıf yapılan 9. maddenin itiraz konusu kuralı ilgilendiren bölümü, söz konusu kişilerin, yetki, sorumluluk, ödül ve cezalar ile bunların uygulanması bakımından tabi oldukları kanunları göstermekte olup hizmete devamında sakınca oluşturan eylemleri düzenlememektedir. Bu durumda idarenin, göreve devamında sakınca oluşturan eylemlerin neler olduğunun belirlenmesi hususunda geniş bir takdir yetkisine sahip olacağı açıktır. Bu hâliyle ne tür eylemlerin 9. maddeye göre sakınca oluşturduğunun ilgili kişilerce önceden bilinebilir olduğu söylenemez. Özel öğretim kurumunda çalışan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticilerin görevine son verilmesini gerektiren fiillerin tespiti hususunda idareye geniş takdir yetkisi tanıyan itiraz konusu kural, öngörülebilir olmadığı gibi ilgiliye, idarenin keyfi yorum ve uygulamalarına karşı yeterince koruma sağlayacak nitelikte olmadığından hukuki güvenlik ilkesini zedelemektedir." gerekçesiyle Anayasa’nın 2. maddesine aykırı bulunan söz konusu Kanun hükmünün iptaline karar verildiği görülmektedir.
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin "Görevlendirme şartları" başlığını taşıyan 31. maddesinin 1. fıkrasında her derece ve türdeki kurumlara öğretmen olarak atanacaklarda resmî öğrenim kurumlarına atanacaklarda aranan nitelik ve şartlar aranacağı, resmî dengi bulunmayan özel öğretim kurumlarının yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmetlerinde ise Bakanlıkça belirtilen nitelik ve şartları taşıyanların görevleceği düzenlemesine yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun " Davranış ve işbirliği" başlıklı 8. maddesinde; "Devlet memurları, resmi sıfatlarının gerektirdiği itibar ve güvene layık olduklarını hizmet içindeki ve dışındaki davranışlariyle göstermek zorundadırlar. Devlet memurlarının işbirliği içinde çalışmaları esastır. "Amir durumda olan devlet memurlarının görev ve sorumlulukları" başlıklı 10. maddesinde; "Devlet memurları amiri oldukları kuruluş ve hizmet birimlerinde kanun, tüzük ve yönetmeliklerle belirlenen görevleri zamanında ve eksiksiz olarak yapmaktan ve yaptırmaktan, maiyetindeki memurlarını yetiştirmekten, hal ve hareketlerini takip ve kontrol etmekten görevli sorumludurlar. Amir, maiyetindeki memurlara hakkaniyet ve eşitlik içinde davranır. Amirlik yetkisini kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslar içinde kullanır. Amir, maiyetindeki memurlara kanunlara aykırı emir veremez ve maiyetindeki memurdan hususi bir menfaat temin edecek bir talepte bulunamaz, hediyesini kabul edemez ve borç alamaz." düzenlemesine yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; Adıyaman İli, Tut İlçesi, ... Köyü, ... Mezrasında ikamet eden M.A'nın kızı M.A'nın (01.04.2015 tarihi itibariyle) son bir yıldır hiçbir rehabilitasyon merkezine devam etmediği halde Besni İlçesi'nde bulunan ... Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezine devam etmiş gösterilerek haksız kazanç elde edildiği iddiasının araştırılması amacıyla açılan soruşturma sonucu düzenlenen 17.08.2015 günlü 08/27 sayılı soruşturma raporunda; M.A'nın kızı M.A'nın (01.04.2015 tarihi itibariyle) son bir yıldır hiçbir rehabilitasyon merkezine devam etmediği ve kendisine hiçbir destek eğitimi verilmediği halde destek eğitimi verilmiş gibi adı geçen öğrenci hakkında derse girdiğine dair aylık bireyselleştirilmiş çalışma planı hazırlanarak gerçeğe aykırı belge düzenlendiği, böylece devletten haksız kazanç elde edilmesine sebebiyet verildiğinin anlaşılması ve davacı hakkında "özel belgede sahtecilik, kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak dolandırıcılık" suçundan dolayı açılan davada ....Ağır Ceza Mahkemesi'nce E:… K:… sayılı karar ile 10 ay hapis cezası ile 310 gün para karşılığı 6.200,00 TL para cezası verildiği, ancak 5271 sayılı Kanun hükümleri uyarınca hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına çevrilmesi nedeniyle idari yönden davacının üzerindeki yöneticilik görevinin üzerinden alınması yönünde teklif getirildiği, sözkonusu teklife istinaden ... tarih ve ... sayılı davalı idare işlemi ile ... Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi müdürlüğü görevinden alınması nedeniyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer alan hükümler çerçevesinde, idarece kurum yöneticileri hakkında idari yönden görevde kalmasında kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda sakınca görülen durumlarda eylemlerinin kesin delillerle sübuta erdiğinin tespiti yapılması halinde genel hükümlerin uygulanması suretiyle her zaman yöneticilik görevine son verebileceği açıktır.

Bu durumda, davacının fiilinin sübuta erip ermediğine ilişkin bir değerlendirme yapılmak suretiyle karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme üzerine verilen kararda hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 06/04/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.