Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2020/4333 Esas 2022/6356 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Vakfın Zarara Uğratıldığı İddiasına Dayalı Alacak

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, dosya incelendi, gereği düşünüldü.

K A R A R

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 47. maddesine göre başlı başına bir varlığı olmak üzere örgütlenmiş kişi toplulukları ve belli bir amaca özgülenmiş olan bağımsız mal topluluklarının, kendileri ile ilgili özel hükümler uyarınca tüzel kişilik kazanacakları, 49 ve 50.maddelerde ise tüzel kişilerin, kanuna ve kuruluş belgelerine göre gerekli organlara sahip olmakla, fiil ehliyeti kazanacakları ve tüzel kişinin iradesini, organları aracılığıyla açıklayacağı, organların, kusurlarından dolayı ayrıca kişisel olarak sorumlu oldukları, 101. madde de vakıflar, gerçek veya tüzel kişilerin yeterli mal ve hakları belirli ve sürekli bir amaca özgülemeleriyle oluşan tüzel kişiliğe sahip mal topluluğu olarak nitelendirilmiştir. Aynı Kanun'un 111. maddesi gereği vakıfların, vakıf senedindeki hükümleri yerine getirip getirmedikleri, vakıf mallarını amaca uygun biçimde yönetip yönetmedikleri ve vakıf gelirlerini amaca uygun olarak harcayıp harcamadıkları Vakıflar Genel Müdürlüğünce ve üst kuruluşlarınca denetleneceği düzenlenmiştir.
5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 3. maddesine göre, Mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi ile 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre kurulan vakıfların yeni vakıf olarak tanımlandığı; 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu, Vakıflar Kanunu ve vakıf senedi göre vakfı yönetmeye ve temsile yetkili organın vakıf yönetimi olarak adlandırıldığı; 4.madde gereği, vakıfların özel hukuk tüzel kişiliğine sahip oldukları; 6.maddenin son fıkrasına göre ise yeni vakıfların yönetim organının vakıf senedine göre oluşturulacağı, 10. maddenin son fıkraları gereği vakıf yönetiminde yer alan kişiler ile vakıf çalışanlarının kusurlu fiilleri nedeniyle vakfa verdikleri zararlardan sorumlu oldukları açıkça düzenlenmiştir
 İl ve ilçe merkezlerinde kurulan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları (SYDV), 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu hükümlerine istinaden, Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre kurulmuş, 5737 sayılı Vakıflar Kanunu kapsamında özel hukuk tüzel kişiliğine sahip bir vakıftır.
SYD Vakıflarının yönetim ve temsile yetkili organı olan Mütevelli Heyeti, 3294 sayılı Kanun'un 7 nci maddesinde belirtilen atanmış ve seçilmiş üyelerden oluşmaktadır. İl merkezlerindeki vakıflar yönünden mülkî idare amiri (Vali) vakfın tabii başkanı olup, Büyükşehir Belediye Başkanı, Defterdar, İl Millî Eğitim Müdürü, İl Sağlık Müdürü, İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürü, İl Müftüsü, vakfın mütevelli heyetini oluşturur. Aynı zamanda Mütevelli Heyetinde belirli sayıda muhtar, sivil toplum kuruluşu yöneticileri ve hayırsever vatandaşlar da yer almaktadır. Vakfın tek organı mütevelli heyeti olup, mütevelli heyeti, vakfın hem karar hemde yürütme (icra) organıdır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Kapsam" başlıklı 2. maddesinin 30.07.2003 tarihli 4964 sayılı Kanun'un 1. maddesi ile değişik (c) bendine göre Sosyal Güvenlik Kuruluşları, fonlar, özel kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle kurulmuş ve kendilerine kamu görevi verilmiş tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar (meslekî kuruluşlar ve vakıf yüksek öğretim kurumları hariç) ile bağımsız bütçeli kuruluşların kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinin bu Kanun hükümlerine göre yürütüleceği düzenlenmiş, nitekim Kanunun kapsamına giren kurum ve kuruluşlar hakkındaki tereddütlerin giderilmesi için Kamu İhale Kurumu tarafından 22.04.2003 tarihli ve 25087 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2003/5 sayılı Kamu İhale Tebliği'ne göre (Kanun Kapsamı) Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları'na ayrı bir bent ayrılmış ve 1. maddenin (b) bendine göre Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları, kamu kaynağı kullanan, kamu denetimine tâbi, özel kanunla kurulmuş ve kendisine kamu görevi verilmiş tüzel kişiliğe sahip kuruluşlardan olduklarından, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında bulunmaktadırlar. (Kamu İhale Kurulunun 18.02.2003 tarihli ve 2003/DK.D-26 sayılı kararı)
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda somut olay değerlendirildiğinde, SYDV'lerin tek organın mütevelli heyeti olduğu, ikinci bir organın bulunmadığı, vakıf yönetiminde yer alan kişiler ile vakıf çalışanlarının kusurlu fiilleri nedeniyle vakfa verdikleri zararlardan sorumlu oldukları, SYDV'lerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun kapsamında kaldığı ve kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinin bu Kanun hükümlerine göre yürütüleceği düzenlenmiştir.
Buna göre Mahkemece yapılacak iş; davaya konu edilen vakıf zararının vakfın kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinin 4734 sayılı Kanun kapsamında olduğu da dikkate alınarak iddia edilen zararın hangi döneme ait olduğunun tespitinden sonra bu dönemlerde kimlerin vakıf mütevelli heyetinde yer aldıklarının dönemler itibariyle kuşkuya yer vermeyecek şekilde tespiti bu amaçla alacağının dayanağını oluşturan zarar bakımından tüm kayıt, defter ve belgeler getirtilip tarafların delilleri toplanıp, özellikle müfettiş denetim raporunun tüm ekleriyle birlikte dosyaya getirtilerek iddiayla ilgili daha önce dosyada görev almamış alanında uzman bilirkişi kurulu oluşturularak, denetime elverişli ve ayrıntılı alınacak rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yetersiz bilirkişi raporu ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı olduğu şekilde davanın reddi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Davacı vekilinin yazılı temyiz itirazlarının yukarıda gösterilen nedenlerle kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollaması ile HUMK’un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 29.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.