Danıştay 4. Daire 2016/10194 Esas 2021/2054 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2016/10194
Karar No : 2021/2054

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 2014 dönemine ilişkin olarak, 24/04/2015 tarihinde ihtirazi kayıtla verilen kurumlar vergisi beyannamesi üzerine ihtirazi kayıtla ödenen 167.037,61 TL kurumlar vergisinin iptali ve ödenen tutarın iadesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesince verilen kararda; davacı şirket tarafından ithal edilmek istenen "Yağlık Ayçiçeği Tohumu" üzerinde … Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü tarafından yapılan analizde “Malathion” miktarının 0,041 mg/kg (Limit 0,01 mg/kg) olarak bulunduğu, davacı şirketin analiz sonuçlarına 23/07/2012 tarihinde yaptığı itiraz üzerine şahit numunenin yeniden analize tabi tutulması sonucunda, söz konusu ürünün ithal edilmemesine yönelik tesis edilen … tarih ve …sayılı işleme karşı açılan davada …İdare Mahkemesinin … tarih E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, … Gümrük Müdürlüğü kararıyla imhası gerçekleştirilen ürünlerin bedeli ve ithalat masrafları ödendiğinden bunların toplam bedeli olan ve yasal defter kayıtlarında verilen sipariş avanslarında yer alan ithalat maliyetinin kurum kazancından indirip yapılıp yapılamayacağı hakkında görüş talep edilmesi üzerine kurum kazancından indirilemeyeceği yönünde görüş belirtildiği, davacının yapmış olduğu giderin ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel gider kapsamında olması ve kanunen indirilebilecek gider olarak sayılan giderler arasında yer alması, yurt dışından kararlaştırılan üründen başka veya bozuk ürün ithal ettiğine ilişkin somut tespit bulunmaması ve ticari teamüller gereği bozuk bir ürünün de ithali için masraf yapmayacağının açık olması karşısında, davacı şirket tarafından bu ürünler için yapılan masrafların gider olarak kabulü gerektiği sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Yurt dışından ithal edilen ayçiçek tohumunun kalite standartlarına uymadığından ve yurt dışından bozuk olarak gönderildiğinden imhasına karar verildiği, kurum kazancından indirilmesinin mümkün olmadığı, ihtirazi kayıt dilekçesi verilmeksizin kurumlar vergisi beyannamesine şerh düşülmesi suretiyle yapılan ödemenin ihtirazi kayıtla yapılan ödeme niteliğinde olmadığı ileri sürülerek, yapılan işlemin yasal ve yerinde olduğu, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6. maddesinde, kurumlar vergisinin mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu'nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 37. maddesinde ticari kazancın tanımı yapılmış, 38. maddesinde bilanço esasında ticari kazancın tespitine ilişkin düzenlemeler getirilmiş ve son fıkrasında ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında Vergi Usul Kanunu’nun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41. maddeleri hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür. Gelir Vergisi Kanunu'nun "İndirilecek giderler" başlıklı 40. maddesinde, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin yanı sıra safi kazancın tespit edilmesinde indirilecek diğer giderler de belirtilmiştir.
Kurumlar vergisi mükellefleri açısından Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8. maddesinde yazılı giderlerin ve muhtelif kanunlardaki gider kaydına yönelik hükümlerin topluca dikkate alınması gerekmektedir. Buna göre bir giderin ticari kazancın tespitinde indirilecek giderlerden olması Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 8. maddelerinde ya da özel düzenlemelerde yer almasına bağlıdır. Ayrıca kanun koyucu Gelir Vergisi Kanunu'nun 41. ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 11. maddeleriyle indirilmeyecek giderleri de açıklamıştır.
Bu düzenlemeler uyarınca safi kazancın tespitinde indirilebileceği ya da indirilemeyeceği açıkça belirtilmemiş harcamaların gider olarak yazılıp yazılmayacağının tespiti için harcamaların maliyet unsuru ve ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılmış olup olmaması önem arzetmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirket tarafından ithal edilmek istenen "Yağlık Ayçiçeği Tohumu" üzerinde … Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü tarafından yapılan analizde “Malathion” miktarının 0,041 mg/kg (Limit 0,01 mg/kg) olarak bulunduğu, davacı şirketin analiz sonuçlarına 23/07/2012 tarihinde yaptığı itiraz üzerine şahit numunenin yeniden analize tabi tutulması sonucunda, söz konusu ürünün ithal edilmemesine yönelik tesis edilen … tarih ve … sayılı işleme karşı açılan davada … İdare Mahkemesinin … tarih E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, … Gümrük Müdürlüğü kararıyla imhası gerçekleştirilen ürünlerin bedeli ve ithalat masrafları ödendiğinden bunların toplam bedeli olan ve yasal defter kayıtlarında verilen sipariş avanslarında yer alan ithalat maliyetinin kurum kazancından indirim yapılıp yapılamayacağı hakkında görüş talep edilmesi üzerine davalı idare tarafından kurum kazancından indirilemeyeceği yönünde görüş belirtildiği, söz konusu ürünün ithal edilmesine izin verilmeyerek imha edilmesi üzerine, imha edilen mallara ilişkin maliyet bedellerinin kanunen kabul edilmeyen gider olarak 2014 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde gösterildiği, ihtirazi kayıtla verilen beyannameye istinaden tahakkuk eden ve ödenen 167.037,61-TL'nin iadesi istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır.
Olayda, davacı şirket tarafından ithal edilmek istenen ayçiçeği tohumu üzerinde yapılan analizlerde, söz konusu tohumlar kalite standartlarına uymadığından ürünün ithaline izin verilmeyerek imha edildiği, basiretli bir tacirin yurt dışından ürün ithal ederken Türk standartlarına uygunluk belgesi alması gerektiği, almadığı müddetçe ortaya çıkan zarardan devletin sorumlu tutulamayacağı, buna göre davacı şirketin basiretli bir tacir gibi davranmadığı, dolayısıyla bunun sonucu olarak ortaya çıkan zararın Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 11. maddesinde sayılan kanunen kabul edilmeyen indirimler arasında yer almadığı ve indirim olarak dikkate alınmayacağı, davacının yapmış olduğu gider ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel gider kapsamında olmaması ve kanunen indirilebilecek gider olarak sayılan giderler arasında yer almaması karşısında, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar birlikte dikkate alındığında, söz konusu zararın gider olarak kabul edilemeyeceği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, ihtirazi kayıtla verilen beyannameye istinaden tahakkuk eden 167.037,61 TL kurumlar vergisinin iptali ve ödenen tutarın davacı şirkete iadesine ilişkin Mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Vergi Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş (15) gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 06/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.