Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/8774 Esas 2022/809 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ



Taraflar arasında birleştirilerek görülen alacak davalarının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davaların kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Asıl ve birleşen davalarda davacılar; davalı şirket ve diğer davalı ... ile yapılan anlaşma ile kredi çekmek sureti ile bedellerini ödedikleri hayvanların bir kısmının teslim edilmediğini ileri sürerek, teslim edilmeyen hayvanların bedelinin davalılardan faizi ile birlikte müteselsilen tahsilini ya da kredi borcundan mahsubunu talep etmişlerdir.
Davalılar, birleştirilen davaların reddini istemişlerdir.
Mahkemece; asıl davanın kabulü ile 30.000 TL alacağın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek davacıya verilmesine, faiz talebinin reddine; birleşen davaların ise kısmen kabulüne dair verilen hüküm, birleşen davalar davacısı ve davalıların temyizi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 21/11/2016 tarihli ve 2015/22869 E. 2016/21642 K. sayılı kararıyla, birleşen 2012/200 Esas sayılı dava hakkında olumlu ya da olumsuz bir hüküm kurulmadığı gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde; asıl dava ile birleşen 2012/200 Esas sayılı davanın kabulüne, diğer birleşen davaların ise kısmen kabulüne dair verilen hüküm, davacılar ve davalılardan ... tarafından temyizi üzerine, Dairenin 23/12/2020 tarihli ve 2020/4267 E. 2020/8224 K. sayılı kararıyla " ...
Somut uyuşmazlıkta, temyize konu dosyada ilk derece mahkemesince sonuca ulaşırken bir adet ... bedelinin dava tarihleri itibariyle ... para cinsi üzerinden Türk Lirasına çevrilerek hesap edilmiş olduğunun tüm dosyaların ortak gerekçesi olarak gösterilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Ancak bu gerekçe; asıl ve birleşen davalar dava tarihleri ve bu dava tarihleri yabancı para kur fiyatları da göz önüne alındığında, asıl ve birleşen 2012/200 Esas sayılı dosyalarında bu dosyalar davacılarının talepleri hakkında tam kabul sonucuna varılırken diğer birleşen davalarda taleplerin kısmen kabul edilmiş olması neticesi bakımından yeterli bir gerekçe ortaya koymadığı gibi bu ayırımın sebebi de temyize konu karar gerekçesinden anlaşılamamaktadır. İlk derece yargılama makamınca hüküm gerekçesinde yukarıda da belirtildiği gibi sonuca ulaşılırken sadece bir adet ... bedelinin dava tarihleri itibariyle ... para cinsi üzerinden Türk Lirasına çevrilerek hesap edilmiş olduğu açıklaması/gerekçesi ile davaların kabulüne/kısmen kabulüne karar verilmiş ise de bu hesaplamada kullanılan tarih ve değerler gösterilmeden ve nasıl yapıldığı belli olmayan hesaplamalar ile ulaşılan hüküm taraf ve Yargıtay denetimine elverişli değildir ve bu haliyle de yasanın aradığı anlamda ve denetime uygun gerekçeli bir kararın mevcut olmaması nedeniyle, mahkemece verilen karar usul ve yasaya uygun olmayıp; gerekirse mahkemece, bu konuda rapor düzenlemeye ehil ve donanımlı bir hesap bilirkişisinden teknik verileri gösterir, bu verileri yorumlar mahiyette ve bu yorumların nedenlerini açıklayıcı, taraf, Mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli, taraf itirazlarını karşılar nitelikte rapor alınarak sonucuna göre hüküm tesisi..." gerektiğinden bahisle bozulmuştur.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde; asıl davanın kabulüne, 37.686 TL alacağın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, faiz talebinin reddine, 37.686 TL alacağa dava tarihi olan 31/05/2012 tarihinden itibaren faiz işletilmesine; yine birleşen davaların kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalılardan ... tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre; davalının birleşen davalara yönelik tüm, asıl davaya yönelik sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Taraflardan yalnız birinin temyizi halinde hüküm, temyiz edenin aleyhine bozulamayacağı gibi Yargıtayın temyiz eden tarafın lehine verdiği bozma kararına uyan mahkeme de temyiz eden tarafın bozulan karara oranla daha aleyhine bir hüküm veremez. Bu yasağa "aleyhe hüküm verme yasağı" denir. Aksi halde usul hükümleri ile hedef tutulan istikrar zedelenir ve mahkeme kararlarına karşı güven sarsılır.
Bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde; mahkemece verilen 07/03/2014 tarihli ilk kararda asıl davanın kabulüne, 30.000 TL alacağın davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline, faiz talebinin ise reddine dair hüküm kurulmuş; bu karara yönelik asıl dava davacısının herhangi bir temyiz talebi olmamış, bu nedenle temyiz eden davalılar lehine usuli kazanılmış hak oluşmuştur.
Buna göre mahkemece; 07/03/2014 tarihli kararı asıl dava davacısının temyiz etmediği, bu itibarla kararı davalılar lehine usuli kazanılmış hak oluştuğu gözetilerek bozmadan önce verilen ilk kararda hükmedilen alacak kalem tutarları ile sınırlı olacak şekilde
karar verilmesi gerekirken davalı lehine oluşan usuli kazanılmış hak ihlal edilerek yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının birleşen davalara yönelik tüm, asıl davaya yönelik sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK'nın 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 6100 sayılı HMK'nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince birleşen 2012/301 Esas sayılı dava yönünden karar düzeltme yolu kapalı, asıl ve birleşen diğer davalar yönünden ise kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09/02/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.