10. Hukuk Dairesi 2015/6867 E. , 2015/12029 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, taraf vekilerinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Dava, davacının davalı... nezdinde Haziran 1983-Şubat 2001 tarihleri arasında geçen ve Kuruma bildirilmeyen hizmetlerinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece yapılan yargılama neticesinde, davanın kısmen kabulü ile, davacının davalı ...nde, 01/02/1994-14/04/1994 tarihleri arası 74 gün asgari ücretli çalıştığının, bu sürenin diğer davalı ..."ya bidirilmediğinin ve 11/12/1996-14/02/2001 tarihleri arasında 1504 gün çalıştığının ve bu sürenin de 247 gün asgari ücretli çalışmasının diğer davalı ..."ya bildirilmediğinin tespitine, davacının davalı ...ya bildirilmediği tespit edilen (74+247) 321 günlük çalışmasının diğer hizmetleri ile birleştirilmesine,fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7.maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir. Anılan Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak, kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda, dinlenilen davalı... yöneticisi durumundaki...ının iddialarının gerçeği yansıtmadığını davacının mevsimlik işçi olarak çalıştığını, çalıştığı sürelerin ..."ya bildirilmemesinin mümkün bulunmadığını beyan etmişler ise de, ... müfettişi ..."ın inceleme raporu ekinde yer alan, tanık..."nun 06/03/1997"de vermiş olduğu ifadesinde; içerisinde davacınında bulunduğu ilgili kişilerin aynı işi yaptıklarını, dönem dönem ödeme şekli değişse de, mevsimlik işçilerin çalışmalarının sürekli hale getirildiğini beyan etmesi, davacının yapmış olduğu işin oto tamirciliği olduğu gözetildiğinde, bu işin mevsimlik işçi olarak yerine getirilmesinin işin doğasına aykırı olması ve dinlenilen bordro tanıklarının beyanları ve...Müfettişinin inceleme raporunda yer verilen tespitler nedeniyle, mahkemece 01.06.1983-01.02.1994 dönemine ilişkin verilen red kararı eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Mahkemece yapılacak iş; davacının çalışmaları hakkında bilgi sahibi olabilecek, Kuruma bildirim yapılmayan dava konusu dönemde, davacı ile birlikte çalışan ve işverenlerin bordrolarında kayıtlı kişiler ile gerektiğinde, aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş diğer kişiler saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, belirdiği takdirde tanık anlatımları arasındaki çelişkiler giderilmeli, bunun dışında, sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği, ya da, bildirim dışı kaldığı hususu gereğince araştırılmalı, böylece, bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip, takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Diğer taraftan, husumetin doğrudan ... yöneltilmemesi, ancak ilgili ... yapılan yargılamada ...ilmiş olması karşısında, temsilcide hata niteliğinde olan ve sonuca etkili görülmeyen bu husus bozma nedeni sayılmamıştır.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeden, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı biçimde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacı ve davalılardan ..."ne iadesine, 16.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.