Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/8495 Esas 2022/873 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : SAKARYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 5. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : SAKARYA 4. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen sözleşmenin iptali, menfi tespit ve istirdat davasının kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davalı Halkbank vekilinin istinaf talebinin esastan reddine yönelik olarak verilen kararın,süresi içinde davalı Halkbank vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; 13/12/2016 tarihli Gayrimenkul Satış Vaadi sözleşmesi ile "....," isimli projede ..Blok ... kat ..-.. nolu bağımsız bölümü 210.000TL’ye satın aldığını ve teslim tarihinin 13/12/2018 tarihinde dolduğunu ancak projenin kaba inşaat halinde bırakıldığını, sözleşme imzalanırken davalı inşaat firmasına 1.000TL kapora dahil toplam 62.000TL ödeme yaptığını, kalan bakiye 147.000TL için işbu projenin anlaşmalı bankası olan Halk Bankası ..., Şubesinden konut kredisi kullandığını ve 85.750TL’nin geri ödemesini gerçekleştirdiğini, davalı bankaya bakiye 61.250TL ödemesi kaldığını, davalı inşaat firmasının temerrüdü nedeni ile ifanın artık yararsız kaldığını ileri sürerek; gayrimenkul satım vaadi sözleşmesi ve bunun finansmanı için imzalanan kredi sözleşmesinin iptalini, davalı bankaya kalan 61.250TL kredi ödemesinin durdurulmasını ve bu tutardan borçlu olmadığının tespitinin, davalılara ödediği toplam 148.750,29TL'nin ödeme tarihleri esas alınarak denkleştirici adalet ilkesi kapsamında uyarlanmış halinin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile tahsilini talep etmiştir.
Davalılar; davanın reddini istemişlerdir. .
İlk derece mahkemesince; dava konusu taşınmazın teslim ve sözleşmenin ifasının mümkün olmadığı, davacı tarafından davalı bankadan kullanılan kredinin bağlı kredi olduğu, davacının gerek davalı şirkete gerekse kullandığı kredi nedeniyle davalı bankaya ödediği tutarların denkleştirici adalet ilkesine göre dava tarihinde ulaştığı miktarı sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca davalılardan müştereken ve müteselsilen talep edebileceği gerekçesiyle; davalı Yeşil Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. ile imzalanan gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ve bu sözleşmeye bağlı olarak davalı banka ile imzalanan ön ödemeli konut finansmanı sistemi kredi sözleşmesinin iptaline, davacının kullanılan kredi nedeni ile bakiye 61.250TL’den davalı bankaya borçlu olmadığının tespitine ve sözleşme kapsamında davalı ...,Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.ne ve davalı ... A.Ş.ye ödediği bedelin denkleştirici adalet ilkesine göre hesaplanan 212.227TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş, davalı banka vekili tarafından istinaf yoluna başvurmuştur.
Bölge adliye mahkemesince; sözleşmenin haklı nedenle feshedildiği, kredi sözleşmesinin bağlı kredi olduğu, davanın açıldığı tarih itibari ile zorunlu arabuluculuğa tabi olmadığı, hükme esas alınan bilirkişi raporunun hüküm kurmaya ve denetlemeye elverişli olduğu gerekçesiyle; davalı banka vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; karar, davalı banka vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere, özellikle temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, davalı banka vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2) Davacı, davalı şirketten satın aldığı konutun ve içinde yer aldığı projenin inşaatının tamamlanmadığını, konutu satın almak için diğer davalı bankadan bağlı kredi kullandığını, bu nedenle davalı şirkete ödediği bedelden davalı bankanın da sorumlu olduğunu ileri sürmüştür.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 30 uncu maddesine göre, bağlı kredi sözleşmesi; tüketici kredisinin münhasıran belirli bir malın veya hizmetin tedarikine ilişkin bir sözleşmenin finansmanı için verildiği ve bu iki sözleşmenin objektif açıdan ekonomik birlik oluşturduğu sözleşmedir.
Kredi verenin, tüketici kredisini, belirli marka bir mal veya hizmet satın alınması ya da belirli bir satıcı veya sağlayıcı ile yapılacak satış sözleşmesi şartı ile vermesi durumunda, ortada bir bağlı kredinin var olduğu söylenebilir. Bunun sonucu olarak, satın alınan mal veya hizmet hiç ya da zamanında teslim veya ifa edilmez ise satıcı, sağlayıcı ve kredi veren tüketicinin satış sözleşmesinden dönme veya bedelden indirim hakkını kullanması halinde müteselsilen sorumludur.
Somut uyuşmazlıkta; derece mahkemelerinin de kabulünde olduğu üzere, davalı şirketten konut satın alan davacıya diğer davalı banka tarafından kullandırılan kredi, niteliği itibariyle bağlı kredidir.
Hal böyle olunca bölge adliye mahkemesince; davalı bankanın sorumlululuğunun kullandırdığı kredi miktarı ile sınırlı olduğu gözetilerek karar verilmesi gerekirken, diğer davalı şirket ile birlikte ayrı ayrı alacak kalemlerinin tamamından sorumlu tutulmasına karar verilmiş olması, usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirir.
Bundan ayrı davalı bankanın; kabul edilen menfi tespit istemine konu miktar ile sorumlu olduğu kredi miktarının toplamı üzerinden belirlenecek harç ile sorumlu tutulması gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile alacak kalemlerine konu miktarlar ile menfi tespit istemine konu miktarın toplamı üzerinden belirlenen harç ile sorumlu tutulmuş olması da doğru değildir.
Ne var ki, bu yanlışlıkların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılması ve ilk derece mahkemesi kararının düzeltilerek onanması HMK'nın 370/2. maddesi hükmü gereğidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalı banka vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle bölge adliye mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi hüküm fıkrasının (c) alt bendinden “212.227,00TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,” ifadesinin çıkartılarak yerine “212.227TL’ nin dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan (davalı bankanın sorumluluğu kullandırdığı kredi tutarı ile sınırlı olmak üzere) müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine” ifadesinin yazılmasına, yine hüküm fıkrasının (3) numaralı bendinde yer alan “…18.681,21TL harcın…” ifadesinden sonra “(davalı bankanın sorumluluğu 10.041,57TL harç ile sınırlı olmak üzere)” ifadesinin yazılmasına, hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 10/02/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.