19. HUKUK DAİRESİ
YARGITAY KARARI
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki menfi tespit davası hakkında ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nden verilen 10/01/2016 gün ve 2014/1104-2016/1843 E.-K. sayılı hükme karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması sonucunda ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi tarafından verilen davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine yönelik kararın davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup, düşünüldü.

- KARAR -

Davacı vekili, müvekkilinin ... AŞ."de çek hesabının bulunduğunu, davalı ..."nın kardeşi, diğer davalı ... Tük. İnş. Tem. İlaç Gıda Tar. Paz. Ltd."nin de sahibi olduğunu, güven ilişkisinden kaynaklı olarak kardeşine şahsi işlerinde kullanması için 10 adet boş ve imzalı çek verdiğini, kardeşinin çekleri ... Tük. İnş. Tem. İlaç Gıda Tar. Paz. Ltd. lehine doldurularak tahsil için verildiğini ileri sürerek, toplam çek bedeli 119.641 TL yönünden borçlu olmadıklarının tespitini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... AŞ. vekili, davacının hatır çeki olduğunu belirttiği üç adet çekin ciro silsilesi yoluyla bankaya geçtiğini, hatır çeki iddiasının iyiniyetli bankaya karşı ileri sürülemeyeceğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Bank AŞ. vekili, hatır çeki iddiasının çeki ciro yoluyla elinde bulunduran bankaya karşı ileri sürülemeyeceğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı ... AŞ. vekili, bankaya husumet yöneltilemeyeceğini, TTK"nın 680. maddeye göre çekin anlaşmaya aykırı doldurulduğunun hamile karşı ileri sürülemeyeceğini, kötüniyetli iktisap veya ağır kusurlarının ispatlanması gerektiğini, çekin bankanın kredi müşterisi ciranta ... Şeker AŞ. tarafından davalıya devredildiğini, çekin bankaya teminat amaçlı olarak verildiğini, çekin karşılığının bulunmadığının anlaşılması üzerine müşterinin talimatı üzerine iade edildiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı ... AŞ. vekili, müvekkili ile ... Türk İnş. Tem. İlaç Gıda Tar. Paz. Ltd. arasında genel kredi sözleşmesi imzalandığını, tahsil edildiğinde kredi borcundan mahsup edilmek üzere 30.12.2012 keşide tarihli, 24.182 TL bedelli çekin ciro edilerek teslim alındığını, iyi niyetli davalıya karşı hatır çeki iddiasının ileri sürülemeyeceğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı ... AŞ. vekili, ... Türk İnş. Tem. İlaç Gıda Tar. Paz. Ltd. ve davalı ..."nın müvekkili bankadan kredi kullandığını, kullanılan krediler için teminat mukabilinde çek ibraz edildiğini, çeklerin tahsil edilmek ve mevcut kredi borcundan mahsup edilmek üzere tahsil cirosu ile teslim alındığını, hatır çeki iddiasının bankaya karşı ileri sürülemeyeceğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Diğer davalılar davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, davacının, kardeşi davalı ..."ya boş olarak hatır çekleri verdiği, davalının çekleri davalı ... Tük. İnş. Tem. İlaç Gıda Tar. Paz. Ltd. adına tanzim ettiği, anılan firmanın çeklerin hatır çeki olduğuna dair yazılı belgeyi davacıya verdiği, çekler üzerinde bedeli tahsil içindir, rehindir ibaresinin bulunmaması nedeniyle davalı bankalara çeklerin temlik cirosuyla devredildiği, TTK"nın 687. maddesine göre keşideci ile lehtar arasındaki şahsi defilerin iyiniyetli hamil olan bankalara karşı ileri sürüleyeceği gerekçesiyle, davalı ... ve ... Tük. İnş. Tem. İlaç Gıda Tar. Paz. Ltd. yönünden davanın kabulüne, çeklerden dolayı davacının borçlu olmadığının tespitine, davalı bankalar yönünden davanın reddine karar verilmiş hüküm davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince yapılan yargılama neticesinde, davanın çekten kaynaklı menfi tespit davası olduğu, TTK"nın 818/1-c,d,e,f maddeleri delaletiyle çekler hakkında da uygulanması gereken, TTK"nın 688. maddesi uyarınca çekin tahsil cirosu olarak kabul edilebilmesi için çek üzerinde bedeli tahsil içindir, kabz içindir, vekaleten ibarelerini taşıması gerektiğine, 680. maddeye göre poliçenin aralarındaki anlaşmaya aykırı olarak doldurulduğu hususunun çeki kötüniyetle iktisap etmiş veya iktisap sırasında ağır kusurlu olan hamile karşı ileri sürülebilecek olmasına, aynı Yasanın 687. maddesine göre keşideci ile lehtar arasındaki şahsi defilerin iktisapta bile bile borçlunun zararına hareket eden hamile karşı ileri sürülebilmesinin mümkün bulunmasına, bu hususun da davacı tarafından ispatlanamamış olmasına göre, davacı vekilinin tüm istinaf itirazlarının yerinde olmadığı gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın maddi hukuka ve usul hukukuna uygun olmasına göre, davacı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi 30/03/2017 gün, 201/116 E.-2017/103 K. sayılı hükmünün ONANMASINA, dosyanın ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne gönderilmesine, Dairemiz ilamından bir örneğin bilgi için ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, 05/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.