Mahkemesi : ...Asliye Hukuk Mahkemesi
Davalılar :1-... 2-... 3-... Vek. Av. ...

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili istemine ilişkin olup mahkemece davanın reddine dair verilen karar, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, taraflar arasında bulunan sözleşmeler gereğince ... ili ... alışveriş merkezindeki ... ve ... mağazalarının yapım işlerini 178.000,00 TL karşılığında üstlendiklerini, 30.09.2011 tarihli ek sözleşme ile 30.000,00 TL karşılığında mobilya işlerinin yapımının kararlaştırıldığı ve böylelikle bedelin 203.000,00 TL"ye yükseltildiğini, ayrıca ... mağazasının tadilat işlerinin de 80.000,00 TL karşılığında üstlenildiğini, anılan sözleşmeler nedeni ile ödenmeyen bakiye 83.000,00TL alacağın tahsili ile 49.000,00 TL proje dışı yapılan imalâtların bedelleri, 15.000,00 TL davacı tarafından mobilya işleri ile ilgili yapılan daha sonra iade edilmeyen harcama bedeli ile 10.000,00 TL ticari itibarın sarsılması sebebi ile manevi tazminat olmak üzere toplam 157.000,00 TL"nin tahsilini talep etmiştir. Davalı taraf davacının peşinatı almasına rağmen işe başlamadığını, sözleşme konusu işin yapımı için alt taşeronlarla anlaşmalar yaparak bunları ödemediğini, elektrik işlerinin yapımı için ... elektrik firması ile anlaşma yaptığı halde ödemediğini ... Elektrik firması tarafından ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2012/540 Esas sayılı dava dosyası ile kendilerine, davacıya ve mağaza sahiplerine dava açıldığını, eksik kalan işlerin ... 3. Sulh Hukuk Mahkemesi nezdinde yaptırılan 2012/14 D. iş sayılı dosyası ile tespit edildiğini, davacı tarafın sözleşme gereklerini tam ve zamanında yerine getirmemesi sebebi ile eksik işleri başka firmalara yaptırıldığını bu nedenle davacını alacağının bulunmadığını belirterek, gecikmeden dolayı cezai şart ve manevi tazminat alacakları saklı kalmak kaydı ile davanın reddini talep etmiştir. Mahkemece elektrik mühendisi, inşaat mühendisi, mimar ve hukukçu bilirkişiden ayrı ayrı rapor alınmış, sözleşmenin geç yerine getirilmesinden dolayı davalının cezai şart alacağının bulunduğu bu sebeple davacının herhangi bir alacağının bulunmadığı ve ticari itibarın sarsıldığına dair delil bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Dava, dava tarihinde yürürlükte olan TBK"nın 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen ve konusu inşaat tadilat ve dekorasyon işi olan eser sözleşmesine dayalı olarak açılmıştır.
Somut olayda, taraflar arasında yazılı eser sözleşmesi ilişkisi kurulduğu, eser bedelinin de 6098 sayılı TBK"nın 480. maddesi uyarınca götürü bedel olarak kararlaştırıldığı ve sözleşme bedelinin de kısmen ödendiği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşmedeki iş bedelinin götürü bedel olarak kararlaştırıldığı işlerde, yüklenicinin sözleşme kapsamında yaptığı işler nedeniyle hak ettiği iş bedelinin saptanması için "tespit dosyalarındaki bulgular da nazara alınarak" gerçekleştirilen imalâtın yüklenicinin işten el çektiği tarihte fiziki eksik ve kusurları dikkate alınarak tüm işe oranının tespiti, bulunacak bu oranın toplam iş bedeline uygulanarak hak edilen bedelin saptanması gerektir. Sözleşme dışı işlerde ise yanlar arasındaki sözleşme hükümleri uygulanamaz. Sözleşme konusu işlerin bedeli sözleşme fiyatlarıyla; sözleşme dışı işlerin bedeli ise, iş sahibinin yararına olması halinde 818 sayılı BK"nın 410 ve izleyen maddeleri hükümleri ve "vekâletsiz iş görme" kuralları uyarınca işlerin yapıldığı zamandaki serbest piyasa fiyatlarına göre bilirkişi kurulu ya da bilirkişi aracılığı ile yaptırılacak inceleme sonucu belirlenebilir. Bu nedenlerle davacı yükleniciye sözleşme dışı ilave işlerle ilgili olarak açıklama yapılması hususunda mehil verilmeli, teknik bilirkişiye ilave işlerin sözleşme kapsamında olup olmadığı hususunda rapor düzenlemesi istenmeli, varsa ilave işlerle ilgili olarak mahalli piyasa rayici içinde KDV"nin de bulunacağı yani bedele dahil olduğu gözetilerek KDV ilave edilmeden hesaplama yapılmalıdır.
Sözleşme dışı işlerdeki eksik işler bedeli iş sahibince istenemez. Bu nedenle davalı iş sahibinin eksik işler bulunduğuna dair iddiasının eksik olduğu iddia edilen işlerin sözleşme kapsamında olup olmadığının irdelenmesi gerekir. Sözleşmenin kapsamının netleştirilmesi ve sözleşme gereği yapılması kararlaştırılan işlerin net bir biçimde belirlenmesi gerekir Davalı iş sahibi yüklenici tarafından eksik bırakılan işleri "nama ifa" yoluyla dava dışı üçüncü kişilere yaptırdığını ileri sürülmüş olup bu iddia mahsup itirazı niteliğindedir. Üçüncü kişilere yaptırıldığı iddia olunan eksik işlerin sözleşme konusu işlere ilişkin olup olmadığı mahkemece belirlenmemiştir. Davalı tarafça davacı tarafından ödenmediği için ... Elektrik firmasına yapılan ödemelerin mahsubu ile davacının alacağının kalmadığı iddia edilmektedir. Davacı tarafça ödenmediği için ... Elektrik firmasına yapıldığı iddia olunan ödeme bakımından ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesi 2012/540 Esas 2013/206 Karar sayılı dava dosyasında mahkemece davacı ... ... Oto Petr. Tem. San. Tic. Ltd. Şti. hakkında açılan davanın red ile sonuçlandığı ve Dairemizin 22.04.2014 tarihli 2013/2392 Esas 2014/2793 Karar sayılı ilâmı ile onanarak kesinleştiği böylelikle ... Elektrik firması ile davacı arasında akdî ilişki bulunmadığı kesinleşmiş olup ... Elektrik firmasına yapıldığı iddia edilen ödemelerin davacı alacağından mahsup edilmesi hatalıdır. Kaldı ki, davalı iş sahibince cezai şart alacağı bulunduğu ve mahsubu gerektiği savunulmadığı halde mahsup sonucu alacağın bulunmadığı yönünde değerlendirme yapılmış olması da yanlış olmuştur.
Mahkemece, hükme dayanak alınan bilirkişi raporu, yukarıda açıklanan yasal yöntemlere uygun şekilde inceleme ve araştırmayı içermediğinden hükme dayanak alınması için yeterli değildir.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş; yeniden oluşturulacak konusunda uzman elektrik mühendisi, mimar ve inşaat mühendisi bilirkişilerden oluşturulacak teknik bilirkişi heyeti marifeti ile projeler de incelenerek sözleşmenin kapsamı net bir biçimde belirlenmesi, iş sahibinin eksik işler bulunduğuna dair iddiasının eksik olduğu iddia edilen işlerin sözleşme kapsamında olup olmadığının tespit raporlarındaki bulgular ışığında bilirkişilere inceletilmesi ile gerçekleştirilen imalâtın işin tamamına göre fiziki oranı ve bu oranın her sözleşme için ayrı ayrı götürü bedele uygulanarak sözleşme kapsamında hak edilen iş bedelinin tespit edilmesi, yüklenicinin sözleşme dışı fazla imalât yapıp yapmadığı, yapmış ve davalı iş sahibi yararına ise bunların yapıldığı yıl mahalli piyasa rayicine göre bedeli hesaplattırılıp mahalli piyasa rayiçlerine KDV dahil olduğundan yeniden KDV ilave edilmemesi ve bu şekilde belirlenen bedelin iş bedeli olarak bilirkişilerce tespit edilen bedelden mahsup edilmesi ile taraflarca kabul edilen ... ... mağazaları için 117.740,00 TL, ... mağazası için 57.000,00 TL olmak üzere toplam 174.740,00 TL ödemenin mahsubu ve sonucuna göre davacının bakiye iş bedeli talebi hakkında karar verilmesi, davacının mobilya hususundaki 15.000,00 TL fazla ödeme iddiasının kanıtlanamaması sebebi ile şahsiyet haklarının tecavüze uğradığından söz edilemeyeceğinden manevi tazminat talebini reddedilmesi ve sonucuna uygun karar verilmesinden ibaret iken bu hususlar üzerinde durulmadan ileri sürülmediği halde cezai şart alacağı bulunduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 18.12.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.