15. Hukuk Dairesi 2017/1894 E. , 2017/4441 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi : ...Asliye Hukuk Mahkemesi (Tic. Mah. Sıf.)
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan ayıplı makinelerin değişimi ile olmadığı takdirde bedelinin indirilmesi ve ayrıca arıza sebebiyle çalışılmayan dönemler için kâr kaybının tahsili ile bakım sözleşmesinin ihmâli sebebiyle oluşan zararın tahsili istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen hüküm, davalı vekilince temyiz olunmuştur.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacı vekili, müvekkili şirketin ... ilçesindeki fabrikasında implant malzemesi üretimini yaptığını, müvekillinin talebi üzerine davalı tarafından endüstriyel yıkama makinalarını imâl ettiğini, bu çerçevede 21.9.2010 ve 11.4.2011 tarihli sözleşmelerin imzalandığını, imalât ve teslim süresinin 10-11 hafta arasında gösterilmesine rağmen, geciken teslimleri ihtirazı kayıtla kabul ettiklerini, makinelerin kurulumunun 16.9.2011 tarih ve sonrasında yapıldığını, kurulan makinelerin sürekli arıza yaptığını, ayıplı imalât nedeniyle makinelerin değişimi ve bundan kaynaklanan zararların tahsilini talep etmiştir.
Mahkemece, ayıplı bulunan bir (1) adet makinenin ayıpsızı misli ile değiştirilmesine karar verilmiş ise de, taraflar arasında eser sözleşmesi ilişkisi mevcut olup, ayıp halinde iş sahibinin haklarını düzenleyen BK"nın 360. maddesinde, eserin reddi ile bedelin iadesi, bedel indirimi ve onarım hakları mevcut olup, ayıpsız misli ile değiştirilmesi hususu düzenlenmemiştir. Davacı da dava dilekçesinde davayı terditli olarak açmış, ayıpsız misli ile değişimi olmadığı taktirde bedel indirilmesini istemiştir. Bu durumda mahkemece bedel indirimi konusunda Dairemizin ve Yargıtay"ın kökleşmiş içtihatlarına göre “nisbi metod” uygularak indirilecek bedel bulunup davacıya iadesi gerekirken bu hususlara riayet edilmemesi hatalı olmuştur. Nisbi metoda göre, kararlaştırılan ücret ile eserin ayıplı değerinin çarpılması sonucu elde edilecek bedelin, eserin ayıpsız değerine oranlama suretiyle, indirilecek bedel belirlenir. Bir örnek vermek gerekirse; kararlaştırılan ücret 200,00 TL, ayıplı değer 250,00 TL, ve ayıpsız değer 400,00 TL olduğunda indirilmiş iş bedeli 125.00 TL olduğundan, iadesi gereken bedel 75,00 TL olarak bulunur (Dairemizin 24.05.2010 gün ve 2010/1703 Esas, 2010/2891 Karar sayılı kararı).
Öte yandan, kâr kaybı ile ilgili olarak bilirkişi tarafından yapılan hesaplama da hatalıdır. Davacının işyerinde birden fazla makine bulunduğu halde, tüm makineler arızalıymış gibi hesap yapılması da doğru olmamıştır.
Bu nedenlerle mahkemece yapılacak iş, makine mühendisi bilirkişilerden ek rapor alınıp değişimine karar verilen makine ile ilgili olarak az yukarıda açıklanan yöntemle “nisbi metod” yoluyla indirilecek bedelin bulunup, bu miktara hükmetmek, kar kaybı ile ilgili olarak, mali müşavir bilirkişiden rapor alınmak suretiyle birden fazla makine olduğu gözetilmesi ve alınacak raporlara itirazlar karşılandıktan sonra hasıl olacak sonuca uygun karar vermekten ibaret olmalıdır.
Eksik inceleme ve hatalı değerlendirmeyle verilen kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 14.12.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
