Danıştay 9. Daire 2019/472 Esas 2021/2597 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/472
Karar No : 2021/2597

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Enerji Elektrik Üretim Ve Ticaret A.ş
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Malmüdürlüğü-…

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, pişmanlık kaydı ve ihtirazi kayıtla verilen bildirim üzerine 2018 yılı için tahakkuk ettrilen elektrik üretim lisans harcının iptali ve ödenen tutarın yasal faiziyle iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 378. maddesinin 2. fıkrasında; mükelleflerin beyan ettikleri matrahlara ve bu matrahlar üzerinden tarh edilen vergilere karşı dava açamayacakları ancak, bu Kanunun vergi hatalarına ait hükümlerinin mahfuz olduğunun hükme bağlandığı, vergi mevzuatında, beyannamelerin ihtirazi kayıtla verileceğine dair bir hükme yer verilmemiş olmakla birlikte 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27. maddesinin 3. bendinde; ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine yapılan işlemler ile tahsilat işlemlerinden dolayı açılan davaların tahsil işlemini durdurmayacağı kuralına yer verilmekle, ihtirazi kayıtla beyan üzerine tahakkuk ettirilen vergilere karşı dava açılabileceğinin kabul edildiği, ancak, yükümlüler tarafından; süresi içinde beyan ettikleri matrahlara ilişkin olarak verdikleri beyannamelere ihtirazi kayıt konulabileceği gibi beyanname verme süresi içinde olmak koşuluyla dilekçe ile beyanın ihtirazi kayıtla yapıldığının bildirebileceği, davacı şirket adına 2017 yılına ilişkin elektrik üretim lisans harcının en son 2018 yılı kurumlar vergisi beyanname verme tarihi olan 30/04/2018 tarihinden sonra 04/05/2018 tarihinde elektronik ortamda verilen bildirim üzerine tahakkuk ettirildiği ve 10/05/2018 tarihinde verilen ihtirazi kayıt dilekçesine istinaden davanın açıldığı, bu durumda, davacı şirket tarafından, elektrik üretim lisan harcı bildiriminin son günü olan 30/04/2018 tarihi geçirilerek, davalı idareye pişmanlıkla ve kanuni süresi geçtikten sonra verilen 10/05/2018 tarihli ihtirazi kayıt dilekçesine istinaden açılan davanın esasının incelenmesi olanağı bulunmadığı, nitekim Anayasa Mahkemesinin 19/07/2017 tarih ve 30128 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 14/06/2017 gün ve E:2017/24 K:2017/112 sayılı kararı kapsamında; kanuni süresinden sonra ihtirazi kayıt içerir beyanname verilmek suretiyle tahakkuk eden vergilere dahi dava açılmayacak olması yönündeki düzenlemenin Anayasaya aykırı olmadığı yönünde kurduğu hüküm değerlendirildiğinde, dosyada, yasal beyanname bildirme kanuni süresi geçtikten sonra ihtirazi kayıt içerir düzeltme beyannamesi vermiş davacının, 04/05/2018 tarihindeki beyanı üzerine tahakkuk eden harcın iptali istemi ile dava açılması ve açılan davanın esasının incelenmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Mahkeme kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve kararın kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nda "ihtirazi kayıt" ile ilgili bir hüküm bulunmadığı, davanın esasının incelenmeksizin reddinin hak arama hürriyetine aykırı olduğu, dava konusu elektrik üretim lisans harcı tahakkuk fişinde dava açma şekli ve süresinin belirtilmemesinin Anayasa'nın 40. maddesine aykırı olduğu iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Davacı şirket tarafından, pişmanlık kaydı ve ihtirazi kayıtla verilen bildirim üzerine 2018 yılı için tahakkuk ettrilen elektrik üretim lisans harcının iptali ve ödenen tutarın yasal faiziyle iadesi istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 saylı Vergi Usul Kanunu'nun 378. maddesinin 2. fıkrasında; mükelleflerin beyan ettikleri matrahlara ve bu matrahlar üzerinden tarh edilen vergilere karşı dava açamayacakları, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27. maddesinin 3. bendinde de; ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine yapılan işlemler ile tahsilat işlemlerinden dolayı açılan davaların tahsil işlemini durdurmayacağı kuralına yer verilmekle, ihtirazi kayıtla verilen beyan üzerine tahakkuk ettirilen vergilere karşı dava açılabileceği kabul edilmiştir.
213 saylı Vergi Usul Kanunu'nun 371. maddesinde; beyana dayanan vergilerde, vergi ziyaı cezasını gerektiren kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden haber veren mükelleflere maddede yazılı kayıt ve şartlarla vergi ziyaı cezası kesilemeyeceği kurala bağlanmış, madde hükmüyle, vergi ziyaı cezası gerektiren fiilleri kendiliğinden vergi dairesine haber veren, bir başka anlatımla, işlediği fiillerden pişmanlık duyan yükümlülere belli şartları yerine getirmeleri kaydıyla belirtilen fiillere ait cezaların uygulanmasının önlenmesi amaçlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk ettirlen vergilere karşı dava açılabileceği, kanuni süresi geçirildikten sonra verilen beyannameye ihtirazi kayıt konularak dava açılmasının önünde herhangi bir engel bulunmadığı, zira ihtirazi kaydın yeni bir hukuki durum yaratmaya yönelik olduğunun kabulü gerekmektedir.
Ayrıca; Mahkemece kararda değinilen Anayasa Mahkemesinin 14/06/2017 tarih ve E:2017/24 K:2017/112 sayılı kararında, kanuni süresinde verilen beyannameler ile süresi geçtikten sonra verilen beyannameler arasında ayrım yapılmadığı, uygulamada hangi tür beyannamelere ihtirazi kayıt konulup konulamayacağı hususlarından dolayı dava açma hakkının tanınıp tanınmadığı sorununun ise doğrudan doğruya itiraz konusu kuralla ilişkili olmayıp ihtirazi kaydın kapsamı ile ilgili olduğu, herhangi bir düzenlemenin mahkemeler arasında içtihat uyuşmazlıklarına neden olmasının yargılama hukukunun doğası gereği her zaman mümkün olduğu bu durumun anayasal bir sorun oluşturmasının söz konusu olmadığı gerekçesiyle itirazın reddine karar verildiği görülmüştür.
Pişmanlık hükümlerinden faydalanmanın herhangi bir kayıt ve şarta bağlanmasının söz konusu hükmün amacına ters düştüğü, pişmanlıkla verilen beyanname içeriği vergilerin dava konusu edilmesinin pişmanlıktan vazgeçilmesi sonucunu doğuracağı göz önüne alındığında, davacı tarafından pişmanlık hükümlerine göre verilen elektrik üretim lisans harcı bildirimine istinaden tahakkuk eden harcın kaldırılması istemiyle açılan davanın esasının incelenmesi hukuken mümkün olmadığından davanın incelenmeksizin reddi gerekirken, yukarıda belirtilen gerekçeyle davayı incelenmeksizin reddeden Vergi Mahkemesi kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi .. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda yazılı gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz isteminde bulunandan …-TL maktu harç alınmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 07/04/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.