MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2014/241-2018/279

Taraflar arasındaki asıl davada tazminat ve birleşen davalarda alacak davalarının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl ve birleşen 2017/537 esas sayılı davaların kısmen kabulüne kısmen reddine, birleşen 2009/326 esas sayılı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün asıl ve birleşen 2017/537 esas sayılı dava yönünden asıl davada davacı birleşen davada davalılar vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde asıl davada davacı birleşen davalarda davalılar vekili Av. ...’in gelmiş olmasıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.

- K A R A R -

Asıl davada davacı ... ... Ltd. Şti. vekili, taraflar arasında bayilik ilişkisi olduğunu, davalının 25.02.2009 tarihli ihtar ile davacının yakıt alım taahhüdünü ihlal ettiğini, taahhüde uyulmasını ihtar ettiğini, davacı şirketin böyle bir taahhüdünün olmadığını, taraflar arasında güven ilişkisinin sarsılması nedeniyle davacı şirketin davalıya gönderdiği 09.03.2019 tarihli ihtarname ile akdi fesih ettiğini ihbar ettiğini, bunun üzerine davalı şirkete verilen teminat mektuplarının nakde çevrildiğini, davacının haklı feshi nedeniyle teminat mektuplarının bedelinin iadesi gerektiğini ileri sürerek 60.000,00 TL maddi tazminat ile 10.000,00 TL manevi tazminatın faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Asıl davada davalı .... A.Ş. vekili, davacının akaryakıt alım taahhüdünü yerine getirmediğini, akde aykırılık üzerine sözleşmenin davalı tarafından 07.04.2009 tarihli ihtarname ile feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Birleşen İstanbul 15.Asliye Ticaret Mahkemesi 2009/326 esas sayılı davada davacı ... A.Ş. vekili, bayi olan davalının asgari alım taahhüdüne uymadığını bunun üzerine sözleşmenin feshedildiğini ileri sürerek 49.600,31 TL cezai şart ile 2.527.905,77 TL maddi zarar ve tüp bedelleri alacağına karşılık şimdilik 10.000,00 TL’nin tahsilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davalılar vekili , birleşen davanın reddini istemiştir.
Dairemizin 24.10.2013 tarihli bozma ilamından sonra açılan ve birleşen İstanbul 7.Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/537 esas sayılı davada davacı ... ... A.Ş vekili, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin davacı tarafından haklı nedenle feshedildiğini, fesih nedeniyle ... A.Ş.’nin 49.600,31 TL cezai şart ile 2.527.905,77 TL maddi zarar ve tüp bedelleri alacağının olduğunu, bozmadan sonra ıslah mümkün olmadığından İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/341 esas sayılı dava ile davanın birleştirilmek üzere dava açıldığını ileri sürerek 50.000,00 TL’nin faiziyle birlikte davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davanın davalıları vekili, dava konusu sözleşmeye yönelik açılmış dava olduğunu, davacı ... ... A.Ş. tarafından akdin feshinin haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece verilen asıl davanın kısmen kabulü, birleşen 2009/326 esas sayılı davanın reddi kararı, Dairemiz 2013/361 esas ve 2013/16568 karar sayılı, 24.10.2013 tarihli ilamı ile “ Davalı ... A.Ş. ile davacı ... Ltd. Şti. arasında 28.07.2005 tarih ve 5 yıl süreli bayilik sözleşmesi bulunduğu 03.09.2005 tarihli taahhütname ile asgari alım taahhüdünde bulunulduğu ve diğer davacı ... "ün kefalet verdiği çekişmesizdir. Ayrıca bayi ... Ltd. Şti.’nin asgari alım taahhüdünü yerine getirmediğinde de uyuşmazlık yoktur. 25.02.2009 tarihli ihtar ile davalı ... A.Ş. bayi ... Ltd. Şti.’ni asgari alım konusunda uyarmış ve edimini yerine getirmesini istemiş olup, mahkemenin akdin asgari alıma yönelik hükmünün kısmen değiştirildiğine ilişkin tespiti bu nedenle yerinde değildir. Bu durumda mahkemece, akdin bayi tarafından ihlal edildiği anlaşıldığından davalı ... A.Ş.’nin birleşen davasındaki talepleri irdelenerek sözleşme hükümleri dikkate alınıp, alınacak bilirkişi raporu doğrultusunda bir karar verilmek gerekirken eksik inceleme ve akdin yorumunda hataya düşülerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.” gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, taraflar arasındaki sözleşmenin bayi tarafından ihlal edildiği, davacı ... .. Ltd. Şti. ve ... tarafından keşide edilen 09.03.2009 tarihli ihtarname ile sözleşmenin feshedildiğinin ihbar edildiği, feshin 26.03.2009 tarihinden itibaren geçerli olduğu, feshin sürekli sözleşme ilişkisini sona erdirmeye ve ortadan kaldırmaya yönelik olan bozucu yenilik doğuran hak olduğu, buna göre davalı ... ... A.Ş. tarafından keşide edilen 07.04.2009 tarihli ihtarnamenin, taraflar arasında devam eden geçerli sözleşme ilişkisi olmadığından feshe bağlı sonuçları oluşturmadığı, buna göre ... A.Ş.’nin sözleşmenin kendisi tarafından feshi halinde talep edebileceği tazminatın düzenlendiği 21.4. maddesine dayalı olarak tazminat talebinde bulunamayacağı ancak sözleşmenin bayii ... Ltd.Şti. tarafından feshi halinde talep edebileceği cezai şartın düzenlendiği 22.2. maddesine dayalı olarak cezai şart talebinde bulunabileceği, buna göre talep edilebilecek cezai şartın 49.600,31 TL olarak hesaplandığı, sözleşme gereği . ... Ltd. Şti. tarafından ... A.Ş."ye verilen toplam 60.000,00 TL bedelli teminat mektuplarının 26.03.2009 tarihinde ... A.Ş. tarafından nakde çevrildiği, 49.600,31 TL cezai şartın 60.000,00 TL teminat mektubu bedelinden mahsup edilmesi gerektiği, asıl davada talep edilen manevi tazminatın şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle, asıl davanın kısmen kabulüne, 10.399,69 TL’nin ... A.Ş.’den tahsiline, manevi tazminat talebinin reddine, İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2017/537 esas sayılı birleşen davanın kısmen kabulüne, ... A.Ş. lehine hesaplanan 49.600,31 TL cezai şartın davacı tarafından nakde çevrilen asıl dava konusu teminat mektubu bedelinden mahsubuna, fazlaya ilişkin talebin reddine, İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2009/326 esas sayılı birleşen davanın reddine karar verilmiş, hüküm asıl davada davacı, birleşen davada davalılar vekili tarafından asıl ve birleşen 2017/537 esas sayılı davalar yönünden temyiz edilmiştir.
1- Asıl dava davacısı . ... Ltd. Şti. vekilinin asıl davaya yönelik temyizi yönünden yapılan incelemede, dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı doğrultusunda inceleme yapılıp hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, bozmanın kapsamı dışında kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazları incelenemeyeceğine göre, asıl davada davacı vekilinin yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Birleşen İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/537 esas sayılı davaya yönelik davalılar vekili tarafından yapılan temyiz istemine gelince; . ... Limited Şirketi"nin 60.000,00 TL"lik teminat mektubu ... A.Ş. tarafından nakde çevrilmiş olup ... A.Ş.’nin cezai şart alacağının 49.600,31 TL olduğu anlaşıldığından, mektubun bu kadarlık kısmının nakde çevrilmesi haklıdır. Bu itibarla asıl davada mektup bedelinin 10.399,69 TL"lik artan kısmının mektup sahibine iadesine karar verilmiştir. Bu durumda birleşen davalarda dava konusu olan 49.600,31 TL ... A.Ş’ye ait cezai şart alacağı teminat mektubu nakde çevrilerek tahsil edilmiş olduğundan, bu davanın cezai şart alacağı yönünden de reddi gerekirken, bunun mektup bedelinden mahsubuna diyerek yanlış bir sonuca gidilmesi ve infazda tereddüt oluşturulması doğru olmamış hükmün birleşen dava yönünden bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı ... ... Ltd.Şti. vekilinin asıl dava yönünden tüm temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle yerel mahkeme hükmünün İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2017/537 esas sayılı birleşen davası yönünden BOZULMASINA, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan birleşen 2017/537 esas sayılı davada davalılar yararına takdiren 2.540,00 TL duruşma vekalet ücretinin birleşen davada davacı ... ... A.Ş.’den alınarak birleşen dava davalılarına verilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz eden asıl davada davacı birleşen davada davalılara iadesine, 03.03.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.