Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/801 Esas 2022/1207 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : SAKARYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 5. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : SAKARYA 1. ASLİYE HUKUK (TÜKETİCİ) MAHKEMESİ

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen sözleşme iptali, menfi tespit ve istirdat davasının kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davalılardan ...A.Ş. vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davalılardan Halkbank A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; 09/09/2016 tarihli gayrimenkul satış vadi sözleşmesiyle "..." isimli projeden... Blok ..., katı A-..., nolu bağımsız bölümü davalı şirketten 204.936 TL bedelle satın aldığını, konutun teslim tarihi olarak belirlenen 24 aylık sürenin 09/09/2018 tarihinde dolduğunu ancak konutun teslim edilmediği gibi devam eden süreçte inşaatın da durduğunu, yapılan keşif ile tamamlanmasının çok uzun zaman alacağının tespit edildiğini, sözleşme imzalanırken 1.000TL kaparo dahil toplamda 56.700 TL davalı şirkete ödendiğini, diğer davalı bankadan ise kalan 148.236 TL için bağlı kredi kullandığını, bugüne kadar davalı şirkete 56.700 TL, diğer davalı bankaya ise 48.917,88 TL ödemede bulunduğunu ve 20/06/2019 tarihinden 20/12/2024 tarihine kadar sabit 1.482,36 TL'den toplam 99.318,12 TL ödemesinin kaldığını ileri sürerek; davalılar ile yapılmış olan gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ve kredi sözleşmesinin temerrüt nedeni ile iptaline, dava sonunda toplamda 99.318,12 TL kredi sebebiyle davalı bankaya borçlu olmadığının tespitine, davalılara ödediği 105.612,88 TL'nin ödeme tarihleri esas alınarak denkleştirici adalet kuralları gereğince uyarlanması ile ortaya çıkacak olan bedelin dava tarihinden itibaren davalılardan avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 14/12/2019 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 144.312,25 TL’ye artırmıştır. Davalılar, davanın reddini istemişlerdir.
İlk derece mahkemesince; dava konusu taşınmazın teslim ve sözleşmenin ifasının mümkün olmadığı, davacı tarafından davalı bankadan kullanılan kredinin bağlı kredi olduğu, davacının gerek davalı şirkete gerekse kullandığı kredi nedeniyle davalı bankaya ödediği tutarların denkleştirici adalet ilkesine göre dava tarihinde ulaştığı miktarı sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca davalılardan müştereken ve müteselsilen talep edebileceği gerekçesiyle; açılan davanın kabulü ile davalı şirket ile imzalanan gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ve bunun finansmanı için diğer davalı banka ile imzalanan kredi sözleşmesinin iptaline, davalının kredi sözleşmesi nedeni ile davalı bankaya kalan kredi borcu açısından borçlu olmadığının tespitine ve davalılara ödenen 144.312,25 TL’nin dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmiş; karara karşı, davalı banka vekili istinaf yoluna başvurmuştur.
Bölge adliye mahkemesince; sözleşmenin haklı nedenle feshedildiği, kredi sözleşmesinin bağlı kredi olduğu, davanın açıldığı tarih itibari ile zorunlu arabuluculuğa tabi olmadığı, hükme esas alınan bilirkişi raporunun hüküm kurmaya ve denetlemeye elverişli olduğu gerekçesi ile davalı banka vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; karar, davalı banka vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere, özellikle temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, davalı banka vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2) Davacı, davalı şirketten satın aldığı konutun ve içinde yer aldığı projenin inşaatının tamamlanmadığını, konutu satın almak için diğer davalı bankadan bağlı kredi kullandığını, bu nedenle davalı şirkete ödediği bedelden davalı bankanın da sorumlu olduğunu ileri sürmüştür.
Uyuşmazlık, davalı bankanın söz konusu alacaktan sorumlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 30 uncu maddesine göre, bağlı kredi sözleşmesi; tüketici kredisinin münhasıran belirli bir malın veya hizmetin tedarikine ilişkin bir sözleşmenin finansmanı için verildiği ve bu iki sözleşmenin objektif açıdan ekonomik birlik oluşturduğu sözleşmedir.
Kredi verenin, tüketici kredisini, belirli marka bir mal veya hizmet satın alınması ya da belirli bir satıcı veya sağlayıcı ile yapılacak satış sözleşmesi şartı ile vermesi durumunda, ortada bir bağlı kredinin var olduğu söylenebilir. Bunun sonucu olarak, satın alınan mal veya hizmet hiç ya da zamanında teslim veya ifa edilmez ise satıcı, sağlayıcı ve kredi veren tüketicinin satış sözleşmesinden dönme veya bedelden indirim hakkını kullanması halinde müteselsilen sorumludur.
Somut uyuşmazlıkta; derece mahkemelerinin de kabulünde olduğu üzere, davalı şirketten konut satın alan davacıya diğer davalı banka tarafından kullandırılan kredi niteliği itibariyle bağlı kredidir.
Hal böyle olunca, davalı banka da söz konusu alacak miktarından kullandırılan kredi miktarı ile sınırlı olmak üzere sorumludur.
O halde mahkemece; belirlenen miktar yönünden davalı bankanın sorumluluğunun kullandırdığı kredi miktarı ile sınırlı olduğuna hükümde yer verilerek karar verilmesi gerekirken, diğer davalı şirket ile birlikte borcun tamamından sorumlu tutulmasına karar verilmiş olması, usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılması ve ilk derece mahkemesi kararının düzeltilerek onanması HMK'nın 370. maddesinin ikinci fıkrası hükmü gereğidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalı banka vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının hüküm fıkrasının üçüncü bendinde yer alan “144.312,25TL’nin dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,” ifadesinin çıkartılarak yerine “144.312,25TL’nin dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte (davalı bankanın sorumluluğu kullandırdığı kredi tutarı ile sınırlı olmak üzere) davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,” ifadesinin yazılmasına, hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 17/02/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.