9. Hukuk Dairesi 2020/9138 E. , 2021/3701 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, ... Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı"nda şoför olarak çalışan davalının Belediye Başkanlığı"na ait araçla kusurlu eylemi ile meydana gelen trafik kazasında ölüme sebebiyet verdiğini, ölenin mirasçıları tarafından ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2002/418 esas sayılı dava dosyasında davalı ile birlikte hükmedilen tazminat miktarından müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulduklarını, ... İcra Müdürlüğü"nün 2006/14285 takip sayılı dosyasına söz konusu tazminatı ödemek zorunda kaldığını beyanla bu miktarın davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçeyle davanın kabulüne dair verilen karar Yargıtay(kapatılan) 22.Hukuk Dairesi"nin 2020/321 esas 2020/3337 karar sayılı ilamı ile, davanın derdestlik nedeni ile usulden reddine karar verilmesi gerektiği belirtilerek bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyulmakla devam eden yargılama neticesinde bozma ilamı doğrultusunda davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10.02.1988 tarih ve 197/2-520 esas, 1988/89 karar sayılı kararında, Yargıtay"ca temyiz incelemesinin yapıldığı sırada dosyada bulunan bir belgenin gözden kaçırılması, maddi hata nedeni olarak açıklanmıştır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun kökleşmiş içtihatları maddi hataya dayanan bozma ya da onama ilamının usuli kazanılmış hak oluşturmayacağı yönündedir (Yargıtay HGK 17.01 2007 gün ve 2007/9-13 esas 2007/17 karar ve Yargıtay HGK 25.06.2008 gün ve 2008/11-448 esas, 2008/454 karar).
Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1959 gün ve 1957/13 esas, 1959 karar ve 09.05.1960 gün 1960/21 esas, 1960/9 karar sayılı kararlarında da açıklandığı üzere Yargıtayca maddi hata sonucunda verilen bir karara Mahkemece uyulsa dahi usuli kazanılmış hak oluşturmaz.
Derdestlik yani davanın görülmekte olması, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 114/I-ı. maddesinde dava şartı olarak düzenlenmiştir. Dava şartı olan derdestlik nedeni ile davanın reddi için üç koşulun birlikte bulunması gerekmektedir. Bunlar; 1-davanın daha önce aynı veya başka bir mahkemede açılmış olması, 2-birinci davanın görülmekte olması, 3-daha önce açılmış ve görülmekte olan dava ile ikinci davanın yani bu davanın aynı olması koşuludur. Bu dava ile görülmekte olan başka bir davanın aynı dava olduğunu söyleyebilmek için ise, maddi anlamda kesin hüküm gibi her iki davanın taraflarının, konusunun ve dava sebeplerinin aynı olması gerekir. Dava sebebinden maksat da (hukuki sebepler değil) davanın dayanağını teşkil eden vakıalardır (Kuru Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. IV, B. 6, ... 2001, s. 4217-4244).
Usul hükümlerine göre davanın açılmamış sayılma kararı temyizi kabil bir karar ise de, derdestlik yönünden kararın kesinleşmesini aramaya gerek yoktur. Derdestlik, 18.09.1996 tarih ve 1996/19-461 Esas, 1996/607 Karar sayılı Hukuk Genel Kurulu kararına göre dosyanın işlemden kaldırılması tarihinden itibaren üç aylık süre ile sınırlıdır. Bu süre hak düşürücü süredir. Ancak, davanın açılmamış sayılmasını gerektiren şartların doğumu ile dava kendiliğinden ortadan kalkar ve derdest olmaktan çıkar.
Somut olayda davacı davalının Belediye Başkanlığı"na ait araçla kusurlu eylemi ile meydana gelen trafik kazasında ölüme sebebiyet verdiğini, ölenin mirasçıları tarafından ....Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2002/418 esas sayılı dava dosyasında davalı ile birlikte hükmedilen tazminat miktarından müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulduklarını, .... İcra Müdürlüğü"nün 2006/14285 takip sayılı dosyasına söz konusu tazminatı ödemek zorunda kaldığını beyanla İcra müdürlüğüne ödenen miktarın davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Dosya arasında bulunan ... 4.Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/165 esas 2013-666 Karar sayılı dosyasının incelenmesinde, davacı tarafça eldeki dava konusu ile aynı talebe binaen davalı aleyhine icra takibine girişildiği, davalının itirazı üzerine ....Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/165 esas 2013-666 karar sayılı dosyasında itirazın iptalinin talep edildiği görülmüştür. Söz konusu dosya Yargıtay 4.Hukuk Dairesinin 2011/14038 Esas 2012/16123 Karar sayılı ilamı ile bozulmuş olup, bozma sonrası İlk Derece Mahkemesince 01.01.2014 tarihinde davanın takip edilmemesi nedeni ile açılmamış sayılmasına karar verildiği görülmüştür. Eldeki dava ise 19.11.2014 tarihinde açılmıştır.
Bu açıklamalardan sonra Hukuk Genel Kurul Kararı"nda da belirtildiği üzere derdestliğin dosyanın işlemden kaldırılması tarihinden itibaren üç aylık süre ile sınırlı olduğu, davanın açılmamış sayılmasını gerektiren şartların doğumu ile davanın kendiliğinden ortadan kalkarak derdest olmaktan çıktığı göz önüne alındığında eldeki dava tarihi olan 19.11.2014 tarihi itibari ile derdest bir davanın bulunmadığı, Yargıtayca maddi hata sonucunda verilen bir karara mahkemece uyulsa dahi usuli kazanılmış hak oluşturmayacağı da göz önüne alınarak mahkemece işin esasına girilerek hüküm kurulması gerekirken derdestlik nedeni ile davanın usulden reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 15/02/2021 gününde oybirliği ile karar verildi.