Danıştay 6. Daire 2019/16623 Esas 2021/5156 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/16623
Karar No : 2021/5156

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Aksaray ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda Aksaray Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararıyla 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi kapsamında yapılan parselasyonun iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:… İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporla dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, davacının … ada, … sayılı kadastro parselinin tamamının uygulama imar planında rekreasyon alanına isabet etmesinden dolayı düzenleme ortalık payından … ada, 3, 4, 5, 6, 7, ve 8 sayılı parsellerden kadastro parselindeki diğer hissedarlar ile hisse yapıları korunarak tahsis yapıldığı, tahsis edilen yeni parselin eski parselin bulunduğu rekreasyon alanına yaklaşık 500 metre mesafede olduğu ve tahsis edilen parsellerin imar planında ayrık nizam 3 katlı yapılaşma alanında kaldığı, düzenleme sahasındaki düzenleme ortaklık payı(DOP) oranının 0,3925998 olarak hesaplandığı ve davacının parsellerinden de bu oranda kesinti yapıldığı, ancak düzenleme sınırı geçirilirken Adana-Ankara çevre yolunun sağında kalan parsellerin bir kısmının düzenlemeye alındığı, bir kısmının ise alınmadığı, düzenleme sınırının düzenlemeye alınan ve alınmayan parseller açısından eşitsizlik yarattığı, bu nedenle DOP oranının yüksek çıkması noktasında Yönetmeliğin 6.maddesine aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Bu sebeplerle, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; İdare Mahkemesi kararında düzenleme sınırının Yönetmeliğin 6. maddesine aykırı olarak belirlendiği ifade edilmişse de düzenleme sınırının hatalı belirlendiği iddia olunan yerde davacının taşınmazının (parselinin) bulunmadığı, düzenleme sınırının bilirkişi raporunda belirtildiği şekliyle geçirilmesi durumunda davacıdan daha fazla DOP alınması sonucunun doğacağı, düzenleme sınırının bu haliyle kalmasının davacı lehine bir durum olduğu,düzenleme sınırının hatalı belirlenmesinin davacı parselini etkilememesi ve davacı aleyhine bir durumda doğurmaması nedeniyle 3194 sayılı Kanunun 18 maddesinde belirlenen amaçları gerçekleştirmek için anılan maddeye ve ilgili Yönetmelik hükümlerine uygun olarak tesis olunan parselasyon işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılarak istinaf isteminin kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu mahkeme kararının usule ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava; Aksaray ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda Aksaray Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararıyla 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi kapsamında yapılan parselasyonun iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
İşlem tarihinde yürürlükte olduğu şekliyle 3194 sayılı İmar Kanununun "Tanımlar" başlıklı 5.maddesinde, "Uygulama imar planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan" olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinde, imar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri, malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakati aranmaksızın, birbirleri ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve resen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyelerin yetkili olduğu, sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkilerin valilikçe kullanılacağı, hükmüne yer verilmiştir.
İşlem tarihinde yürürlükte olan İmar Kanununun 18. maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile ilgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, düzenleme sahasının, sınırı tespit edilerek düzenlenmesine karar verilen saha olduğu, (b) bendinde, düzenleme sınırının, düzenlenecek imar adalarının imar planına göre yol, meydan, park, genel otopark, yeşil saha gibi umumi hizmetlere ayrılan ve tescile tabi olmayan alanlar ile cami ve karakol yerlerini çevreleyen sınır olduğu belirtilmiş, aynı Yönetmeliğin "Düzenleme sahalarının tespiti esasları" başlıklı 5. maddesinde, "Belediye ve mücavir alan sınırı içinde belediyeler, belediye encümeni kararı ile; dışında valilikler, il idare kurulu kararı ile; 5 yıllık imar programlarında öncelik tanımak ve beldenin inkişaf ve ihtiyaç durumuna göre, yeterli miktarda arsayı, konut yapımına hazır bulunduracak şekilde düzenleme sahalarını tespit etmek ve uygulamasını yapmak mecburiyetindedir. Konut yapımına hazır arsa sayısının, bir önceki yıl verilen inşaat ruhsatından az olmamasına dikkat edilir. Belirlenen düzenleme sahası bir müstakil imar adasından daha küçük olamaz. Ancak, imar adasının büyük bir kısmının imar mevzuatına uygun bir şekilde teşekkül etmiş olması nedeniyle, yeniden düzenlemesine ihtiyaç bulunmaması ve diğer kısmında birkaç taşınmaz malın tevhid ve ifraz yoluyla imar planı ve imar mevzuatına uygun imar parsellerinin elde edilmesinin mümkün olduğu hallerde, adanın geri kalan kadastro parselleri müstakil bir imar düzenlemesine konu teşkil edebilir." kuralına; "Düzenleme sınırının geçirilmesi" başlığını taşıyan 6. maddesinde ise, "Düzenleme Sınırı; a) İskan sahasının bittiği yerlerde iskan sınırından, b) İskan sahası içindeki yollarda yol ekseninden, c) İbadet yeri ve karakol yerlerinin dış sınırından, yeşil alan ve genel otopark alanlarının düzenleme ortaklık payı oranı ve uygulamaya alınan parsel sınırına göre uygun görülecek yerinden geçirilir. Ancak, imar planlarında gösterilmiş düzenleme sınırları varsa bu durum dikkate alınır. Düzenleme sınırının herhangi bir parseli iki veya daha fazla parçaya bölmesi halinde; sınır, bu parçalardan düzenleme sahası dışında kalan başka bir imar adasına girmeyenleri varsa bunları da içine alacak şekilde geçirilir. Parsel büyük ise, ifraz yapılarak ifraz sınırından geçirilir." kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Parselasyon işleminin amacı; imar planı, plan raporu ve ilgili yönetmelik hükümlerine göre, imar adasının biçim ve boyutu, yapı düzeni, inşaat yaklaşma sınırı ve bahçe mesafeleri, yapı yüksekliği ve derinliği, yerleşme yoğunluğu, taban alanı ve kat alanı katsayısı, arazinin kullanılma şekli, mülk sınırları, mevcut yapıların durumu göz önüne alınmak suretiyle üzerinde yapı yapmaya elverişli imar parseli oluşturmaktır. Düzenleme sınırı içerisinde bulunan yol, yeşil alan gibi kamusal alanların bedelsiz olarak kamuya kazandırılması için imar parsellerinde oluşacak değer artışı karşılığında düzenleme ortaklık payı alınması mümkün olmakla birlikte, asıl amaç plana uygun yapı yapmaya elverişli imar parselleri oluşturmaktır.
İdare Mahkemesince yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda; "Uygulamanın, dayanağı olan 1/1000 ölçekli uygulama imar planına uygun olduğu, 3194 sayılı yasanın 18. maddesinde belirtilen amaçların gerçekleşmesine yönelik olduğu, uygulama sahasındaki parselasyonun ve davacının üretilen parsellerinin ön cephe ve derinliklerinin 18. Madde Yönetmeliğine uygun olduğu, davacının düzenleme ile yapılan yeni tahsislerin (dağıtımın) 3194/18. madde uygulamasına ve Yönetmeliğine uygun olduğu, düzenleme sahası sınırının, 3194 sayılı İmar Kanununun 18. Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 6. maddesi (Düzenleme Sınırının Geçirilmesi) hükümleri dikkate alınarak geçirilmediği.." tespitlerine yer verildiği görülmektedir.
Uygulama sahasında kamulaştırma ile çevre yolunun açılmasının öngörüldüğü ve düzenleme sınırı geçirilirken Adana-Ankara çevre yolunun sağında kalan parsellerin bir kısmının düzenlemeye alındığı bir kısmının ise alınmadığı, düzenleme sınırının düzenlemeye alınan ve alınmayan parseller açısından eşitsizlik yaratıldığı, bu durumda düzenleme sahasındaki DOP oranının da etkileneceği dikkate alındığında, parselasyon işleminin İmar Kanununun 18. Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 6.maddesine aykırı olduğu, bu yönleriyle uyuşmazlık konusu imar uygulamasının kamu yararına uygun olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, dava konusu parselasyonun tümünü ilgilendiren ve genel iptal sebebi niteliğinde olan düzenleme sınırına ilişkin aykırılığın davacı parselleri bakımından da etkileri olacağı gözetildiğinde dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşıldığından davanın reddi yolundaki Bölge İdari Dava Dairesi kararında uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu parselasyon işleminin iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 07/04/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.