19. HUKUK DAİRESİ
YARGITAY KARARI

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili, davacı ile davalı şirket arasında mülkiyeti dava dışı ..."ya ait 10 adet gayrimenkulün alım satımına ilişkin 06.04.2012 tarihinde protokol imzalandığını, protokole göre davacının alıcı, davalılardan ... Metal San. ve Tic. A.Ş."nin satıcı, ..."nin satıcı şirketin ortağı, ..."nin ise şirketin murakıbı olduğunu, davacı tarafından gayrimenkullerin satışının gerçekleşeceği inancıyla davalıya toplamda 800.000 TL ödeme yapıldığını, protokolün "kaparo ve teminat senedi" başlıklı maddesi gereğince davacı tarafından öncelikle 11.04.2012 tarihli 600.000 TL bedelli çekin düzenlenip kaparo olarak davalı şirketin ortağı olan ... ve şirket murakıbı ..."ye elden teslim edildiğini, bu çek karşılığında 11.04.2012 vadeli ve 600.000 TL bedelli bono alındığını,bu protokolün geçersiz olması halinde tarafların evrakları karşılıklı olarak iade edeceklerini,söz konusu çekin bankadan tahsil edilmiş olduğunu,daha sonra da 03.05.2012 keşide tarihli 200.000 TL bedelli ayrı bir çekin düzenlenerek davalılara verildiğini, fakat satışın gerçekleşmediğini, tüm ihtarlara rağmen ödenen bedelin de geri alınamadığını ileri sürerek davacının ödediği 800.000,00 TL kaparonun sebepsiz zenginleşme tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar ... Metal San. ve Tic. A.Ş. ile ... vekilleri, taraflar arasındaki protokole göre on adet gayrimenkulun 10.000.000 TL olan bedelinin en geç 04.05.2012 tarihinde ödenmiş olması gerektiği halde davacının taahhüdünü yerine getirmeyip ödemeyi süresinde yapmadığını, davacı tarafından davalı şirkete teslim edilen 600.000 TL bedelli çekin kaparo olarak nitelendirildiğine göre sözleşmedeki edimini yerine getirmeyen davacının çek bedelini geri talep edemeyeceğini, davanın reddini savunmuştur.
Davalı ..., davacıdan gayrımenkul satımına ilişkin öncelikle 600.000 TL"lik çek alındığını, daha sonra 200.000 TL"lik bir çek daha alınarak diğer davalı şirkete teslim edildiğini, bir takım borçların ödendiğini,satışın davalıların kusuru nedeniyle gerçekleşmediğini bu sebeple ... Metal A.Ş."nin veya ..."nin haksız olarak edindiği 800.000 TL"nin davacıya ödenmesi gerektiğini beyan etmiştir.
Mahkeme yapılan yargılama sonucu ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, tarafların adi yazılı protokolü alım -satım sözleşmesi olarak düzenledikleri, sözleşme içeriği ve tarafların iradesi birlikte değerlendirildiğinde sözleşmenin mahiyeti itibariyle tellallık sözleşmesi olduğu ve yazılı şekilde yapıldığı için geçerli olduğu, düzenlenen protokolün konusunun dava dışı bankanın mülkiyetinde olan taşınmazların davacıya devri olduğu,dava dışı banka ile davalı satıcı şirket arasında düzenlenen 14/12/2011 tarihli sözleşmenin satış vaadi niteliğinde olup resmi şekilde yapılması gerektiği halde adi yazılı şekilde yapıldığından geçersiz olduğu bu nedenle dava dışı bankanın davacıya karşı sözleşmesel herhangi bir edim borcu olmadığı, tarafların dava dışı bankanın taahhüdünün geçerli olduğu varsayımıyla protokol yaptıkları,davacı tarafın doğrudan dava dışı ... ile satış için temasa geçerek bedelin ödenmesi hususunda süre uzatım talep ettiği ve talebin banka tarafından kabul edilerek 20/05/2012 tarihine kadar uzatıldığı, akabinde davacının 17/05/2012 tarihinde mail mesajı ile bankaya satım bedelini bloke çek ile ödeyeceğini bildirdiği, dava dışı bankanın kararlaştırılan süre içerisinde davacıya olumlu veya olumsuz cevap vermediği, ancak süre bitiminden bir gün sonra davacıya mesaj atarak süre içerisinde ödeme olmadığından taşınmazların devrine ilişkin sürecin olumsuz olarak sonuçlandırıldığının davacı şirkete bildirildiği, protokolde 600.000,00 TL"lik çekin kapora olarak verildiğinin yazılı olduğu, ifa sırasının belirlenmediği, bu duruma göre tarafların edimlerini aynı anda ifa ile yükümlü sayılacakları, davacı tarafın dava dışı bankaya uzatılan süre içerisinde bloke çek ile ifaya hazır olduğunu bildirdiği, taşınmaz satımlarında mutat uygulamanın, alıcının bedeli bloke çek ile ödemesi ve akabinde satıcının tapuda ferağ vermesinin olduğu, aksinin taraflarca kararlaştırılması mümkün olduğu halde sözleşmede bu doğrultuda düzenleme bulunmadığı, davacı alıcının satım bedelini ferağdan önce banka hesabına yatırmak ile sorumlu tutulamayacağı, bu nedenlerle dava dışı banka ile davacı alıcı arasında taşınmazların devrinin gerçekleşmemesinde davacıya atfı kabil herhangi bir kusur veya edim borcunun ihlali bulunmadığından protokolün geçersiz hale gelmesinde davacı alıcının sorumluluğundan bahsedilemeyeceği, bu kabule ve protokoldeki geçersizlik şartına göre de davalı satıcı şirketin, davacıdan almış olduğu çekleri veya bedelini davacıya geri vermek veya ödemekle yükümlü olduğu, sözleşmede imzaları bulunan ... ve ..." nin ise dava konusu protokolü şirket ortağı sıfatı ve şirket murakıbı sıfatıyla imzaladıkları, söz konusu imzaların sözleşmenin tamamına kefil olduklarına dair gerek imzaların üstünde gerekse sözleşmenin içeriğinde herhangi bir ibare bulunmadığı, davalı şahısların protokoldeki sorumluluğunun kapora olarak verilen 600.000,00 TL çeke karşılık düzenlenip davalı şahıslar tarafından imzalanmak suretiyle davacıya verilen bonodan kaynaklandığı ve sadece bu bedelle sorumlu oldukları gerekçesiyle davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 04/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.