Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/229 Esas 2021/730 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/229
Karar No : 2021/730

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF: I- (DAVALILAR): 1-… Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
2-… Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
II- (DAVALILAR YANINDA MÜDAHİL) : … Bakanlığı
VEKİLİ: Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 28/03/2019 tarih ve E:2015/9230, K:2019/2328 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antalya ili, Kepez ilçesi, … mevkiinde bulunan … parsel numaralı taşınmazın üzerinde, Orman Kanununun 17/3 ve 18. Maddelerinin Uygulama Yönetmeliği'nin 4. maddesinin 1. fıkrası uyarınca "eğitim tesisi" yapılmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı adına ön izin verilmesine ilişkin 18/06/2014 tarih ve 91 sayılı Bakanlık oluru ile bu işlemin dayanağı olan "Orman Kanunun 17/3 ve 18. maddelerinin Uygulama Yönetmeliği"nin 4. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "İlk, orta lise ve dini eğitim tesisi gibi eğitim tesislerine; futbol sahası, kapalı spor tesislerine ve bunlarla ilgili yer, bina ve tesislere izin verilebilir" şeklindeki düzenlemenin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 28/03/2019 tarih ve E:2015/9230, K:2019/2328 sayılı kararıyla;
Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasında yer alan, "İlk, orta lise ve dini eğitim tesisi gibi eğitim tesislerine; futbol sahası, kapalı spor tesislerine ve bunlarla ilgili yer, bina ve tesislere izin verilebilir" ibareleri yönünden;
Davaya konu Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasında, normlar hiyerarşisindeki soyuttan somuta doğru kademeli bir sistem içerisinde, ormanlık alanlarda kamu yararı ve zaruret bulunması halinde izin verilebilecek, yer, bina ve tesislerin neler olduğunun ortaya konulduğu; 24/1 maddesinde, kamu yararı ve zaruret olup olmadığı hususunun; faaliyetin orman sınırları dışında gerçekleştirilmesi imkânının bulunup bulunmadığı hususunun irdelenerek tespit edileceğinin ifade edildiği;
6831 sayılı Orman Kanunu'nun 17. maddesinin 3. fıkrasında, Devlet ormanları üzerinde izin verilebilecek bina ve tesislerin hangi kamu hizmetlerine ilişkin olması gerektiği genel anlamda sayma suretiyle belirtildiği; bu maddenin uygulanmasına yönelik olarak, daha ayrıntılı ve yönlendirici hükümler getirilebilmesinin, hukuk devletinin temel ilkelerinden biri olan "belirlilik" ilkesinin gereği olduğu; bu ilkeye göre, hukuki düzenlemelerin hem kişiler hem de idare yönünden herhangi bir duraksamaya ve kuşkuya yer vermeyecek şekilde açık, net, anlaşılır ve uygulanabilir olması, ayrıca kamu otoritelerinin keyfi uygulamalarına karşı koruyucu önlem içermesinin gerekli olduğu;
Bu bakımdan; davaya konu düzenlemede yer alan kamu yararı ve zaruret kavramlarının kapsam ve içeriği ile maddede belirtilen kamu hizmetlerinin orman arazisi üzerinde yapılmasına izin verilmesinde kamu yararı ve zaruret olup olmadığı konusunda, dayanak 6831 sayılı Kanun'un 17. maddesinin 3. fıkrasının lafzı ve amaçsal yorumuna uygun olup olmadığının değerlendirilmesinin uyuşmazlığın çözümü için gerekli olduğu;
Anayasa'nın 169. maddesi ile ormanların özel olarak koruma altına alındığı dikkate alınmak suretiyle, 6831 sayılı Kanun'un bir bütün olarak değerlendirilmesinden; Devlet ormanları üzerinde izin verilebilecek bina ve tesislerin hangi kamu hizmetlerine ilişkin olduğunun kanunla belirlenmesi gerektiğinin açık olduğu; nitekim bu kamu hizmetlerine dayanak Kanun maddesi ve dava konusu Yönetmelik maddelerinde belirtildiği gibi ancak Devlet ormanları üzerinde bulunması veya yapılmasında kamu yararı ve zaruret hali bulunması durumunda izin verilebileceği;
Öncelikli kamu hizmetlerine Devlet ormanlarında izin verilebileceği açık olmakla birlikte, Yönetmeliğin 4. maddesinin dava konusu 1. fıkrasında, 6831 sayılı Kanun'un 17/3 maddesinin uygulanmasını sağlamak üzere, uygulamada birliğin sağlanarak, olası tereddütlerin ortadan kaldırılması ve hukuki belirliliğin sağlanması adına, kamu yararı ve zaruret bulunması halinde ormanlık alanda izin verilebilecek yer, bina ve tesislerin belirtildiği anlaşıldığından, hukuka, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı;
Dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrası uyarınca "eğitim tesisi" yapılmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı adına ön izin verilmesine ilişkin işlem yönünden;
Antalya ili, Kepez ilçesi, … Mahallesinde 524.150,00 m² lik orman arazisinin, 1946 yılında yapılan orman tahdit sınırları içinde kalması nedeniyle, tapulama tespit ve ve komisyon kararının iptaline karar verildiği, kararın kesinleşmesini müteakip … parsel numarası verilmek suretiyle 05/10/1984 tarihinde orman vasfıyla Hazine adına tescil edildiği; Antalya Orman Bölge Müdürlüğünce ise 2004 tarihinde dava konusu taşınmazın üzerinde maki florası mevcut olduğu ve orman olarak kullanılmasında yarar görüldüğünün bildirildiği, talep üzerine 29/12/2005 tarihinde orman olarak kullanılmak üzere Orman Genel Müdürlüğüne tahsis edildiği; 16/07/2009 tarihinde ise davacı tarafından, dava konusu taşınmaz üzerinde özel ağaçlandırma talebinde bulunulduğu, bu başvurunun Antalya Orman İşletme Müdürlüğünce, … nolu parselin özel ağaçlandırma amacıyla gerçek kişilere tahsis edilmesi mümkün olmadığından bahisle reddi üzerine, bu işleme karşı davacı tarafından açılan dava sonucunda, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, Dairelerinin E:…, K:… sayılı kararıyla temyiz isteminin, E:…, K:… sayılı kararıyla ile de kararın düzeltilmesi talebinin reddedildiğinin anlaşıldığı;
Davacı tarafından dava konusu sahanın davalı … Genel Müdürlüğüne ağaçlandırılmak üzere, şartlı tahsis edildiği, tahsis amacının ağaçlandırma olması nedeniyle farklı amaçlarla Milli Eğitim Bakanlığına "Eğitim Kompleksi" yapmak üzere ön izin verilmesinin amaç dışı kullanım olduğu öne sürülerek iptali talep edilmekte ise de; Antalya Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısında, Antalya ilinde ikili eğitim yapıldığı ve Milli Eğitim Bakanlığının tekli eğitim sistemine geçiş hedefinin bulunduğu, şehrin kentsel dönüşüm ve diğer sebeplerle şehir dışından büyük göç aldığı ve ilçede yeni okul yapılabilecek mülkiyeti sorunsuz taşınmaz bulunmakta zorlanıldığı, Antalya ili Kepez ilçesi …Mahallesinde 592.195,74 m²lik bir alana denk gelebilecek Hazineye ait orman dışı bir taşınmazın bulunmadığının belirtildiği;
Ayrıca dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrası gereğince uygulamada birliğin sağlanarak, olası tereddütlerin ortadan kaldırılması ve hukuki belirliliğin sağlanması adına, kamu yararı ve zaruret bulunması halinde ormanlık alanda izin verilebilecek yer, bina ve tesislerin belirtildiği anlaşıldığından, hukuka, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığından davalı idarece, dava konusu taşınmaz üzerinde Milli Eğitim Bakanlığına Eğitim Kompleksi yapmak üzere ön izin verilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle,
davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, usul ve yasaya aykırı olduğu iddiasıyla Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Davalı idareler ve müdahil tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Devlet ormanlarında eğitim tesisi yapılabilmesi 6831 sayılı Kanun'un 17/3 maddesi uyarınca mümkünse de, izin verilebilmesi için 6831 sayılı Kanun'un 17/3 maddesi ve dava konusu Yönetmelik maddelerinde belirtildiği gibi ancak Devlet ormanları üzerinde bulunması veya yapılmasında kamu yararı ve zaruret hali bulunması durumunda izin verilebileceği açıktır.
Bu durumda, verilen ön izne konu eğitim tesisinin orman alanına yapılmasında hangi zorunluluk/zaruret halinin bulunduğunun açıklanamadığı görülmekte olup bu haliyle Kanun'un amacına aykırı bulunduğu sonucuna varıldığından, Daire kararının ön izin verilmesine ilişkin işlem yönünden bozulması, kalan kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Üyeler …, …, …, … ve …'ın, "dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 17. maddesinin 3. fıkrasındaki "eğitim" ibaresinin Anayasa'ya aykırı olduğundan bahisle iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurulması gerektiği" yolundaki oylarına karşılık, ibarenin Anayasa'ya aykırı olmadığına; üye …'in "davacının uyuşmazlık konusu taşınmaz üzerinde özel ağaçlandırma talebine ilişkin başvurusunun … nolu parselin özel ağaçlandırma amacıyla gerçek kişilere tahsis edilmesinin mümkün olmadığından bahisle reddedildiği dikkate alındığında, "Eğitim tesisi" yapılmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı adına ön izin verilmesine ilişkin Bakanlık oluru ile bu işlemin dayanağı olan Orman Kanunu'nun 17/3 ve 18. maddelerinin Uygulama Yönetmeliği'nin 4. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "İlk, orta lise ve dini eğitim tesisi gibi eğitim tesislerine; futbol sahası, kapalı spor tesislerine ve bunlarla ilgili yer, bina ve tesislere izin verilebilir" şeklindeki düzenlemenin iptalini istemekte menfaati bulunmadığı, bu sebeple davada ehliyetinin bulunmadığı" yönündeki oyuna karşılık, davacının ehliyetli olduğuna oyçokluğu ile karar verilerek işin esasına geçildi:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 28/03/2019 tarih ve E:2015/9230, K:2019/2328 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 08/04/2021 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı adına ön izin verilmesine ilişkin işlem yönünden oyçokluğu, diğer kısımlar yönünden oybirliği ile karar verildi.

KARŞI OY
X-Milli Eğitim Bakanlığı adına, üzerinde eğitim tesisi yapılmak üzere ön izin verilen ... parsel sayılı 561.875,00 m2 yüzölçümlü taşınmaz özel şahıslar adına kayıtlı iken, "orman tahdit sınırları" içinde kaldığından 05/10/1984 tarihinde hükmen Hazine adına tescil edilmiş olup tapuda beyanlar hanesinde, "Doğal ve Arkeolojik Sit Alanı" kaydının yer aldığı ve 29/12/2005 tarihinde de "orman olarak kullanılmasında" yarar görüldüğü gerekçesiyle Orman Genel Müdürlüğüne tahsis edildiği anlaşılmaktadır.
Bu alanda Milli Eğitim Bakanlığının Eğitim Kampüsü planlamasının bulunması ve … Mahallesi sınırları içerisinde 592.195,74 m2'lik alana denk gelebilecek, Hazineye ait ve orman dışı bir taşınmaz bulunmadığı gerekçesiyle söz konusu taşınmaz için, eğitim tesisi yapılmak üzere Milli Eğitim Bakanlığına ön izin verilmişse de, planlanan eğitim tesisinin Antalya içinde uygun olan başka bir yere yapılmama gerekçeleri net bir şekilde açıklanamadığı gibi özellikle … Mahallesi sınırları içinde yapılmasını gerekli kılan nedenlerin de ortaya konulamadığı anlaşılmaktadır.
Nitekim, 6831 sayılı Kanun'un 17/3 maddesi ve dava konusu Yönetmelik maddelerinde belirtildiği gibi ancak Devlet ormanları üzerinde bulunması veya yapılmasında kamu yararı ve zaruret hali bulunması durumunda Bakanlığa eğitim tesisi için izin verilebileceği açıktır.
Bu durumda, verilen ön izne konu eğitim tesisinin orman alanına yapılmasında hangi zorunluluk/zaruret halinin bulunduğunun açıklanamadığı görülmekte olup bu haliyle dava konusu ön izin verilmesine ilişkin işlemin Kanun'un amacına aykırı bulunduğu sonucuna varıldığından, Daire kararının bu işlem yönünden bozulması gerektiği oyuyla, kararın bu kısmına katılmıyoruz.