MAHKEMESİ : Cizre Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 11/07/2012
NUMARASI : 2010/13-2012/472

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacılar ve davalılar A. Doğal Su Kaynakları Mad.Ot.Ltd.Şti., A. Fin.Kir.A.Ş., K. Uluslararası Nak. Ltd. Şti. vekillerince istenmiş davalılar A. Doğal Su Kaynakları Mad.Ot.Ltd.Şti., A.Fin.Kir.A.Ş. Ve Y. İnş. Ve Taah.Ltd.Şti vekillerince duruşma talep edilmiş olmakla, duruşma için tayin edilen 8.4.2014 Salı günü davalı A. Doğal Su Kaynakları Mad.Ot.Ltd.Şti. vekili Av. Y. T. B., A.Fin.Kir.A.Ş. vekili Av. C. Z. ve davalı Y. İnş. ve Taah.Ltd.Şti vekili Av.N.Z. geldi. Davacılar ve diğer davalılar gelmedi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf vekilleri dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü.

-K A R A R-

Davacılar vekili, davalı A. Ltd.Şti"ne ait davalı A. B. idaresinde bulunan çekici ve davalı A. Fin Kir A.Ş."ne ait silobas dorsenin davacıların desteği Ö. T. idaresinde bulunan araca çarpması sonucu desteğin vefat ettiğini, desteğin davalı A.Ltd. Şti"nin çalışanı olduğunu, davalı Y. Nak Ltd. Şti"nin araç sahibi ve adam çalıştıran olarak sorumlu olduğunu, N. Ü. Nak.Ltd.Şti"nin aracı taşeron olarak kiraladığını, K. Nak. Ltd. Şti"nin kaza sırasında araçta taşınan yükün sahibi olduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere her davacı için ayrı ayrı 1.000,00"er TL"den toplam 6.000,00"er TL destekten yoksun kalma tazminatı, desteğin anne ve babası için ayrı ayrı 40.000,00"er TL, diğer davacılardan her biri için 15.000,00"er TL manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini anne Nezihe için 4.367 TL., baba Akif için 4.109,27 TL. olarak ıslah etmiş, yargılama aşamasında davalı A. Ltd. Şti hakkında açtıkları davayı atiye terk etmiştir.
Davalı A. Ulus.Nak.Ltd.Şti vekili, aracın davalı Y. Nak.Ltd.Şti"ne kiralandığını, davalı A. Fin.Kir. A.Ş. vekili, Finansal kiralama sözleşmesi gereğince dorsenin Y.Ltd. Şti"ne kiralandığını, K. U..Nak. Ltd.Şti temsilcisi araç ile bir bağlantılarının bulunmadığını, sadece yükün davalıya ait olduğunu, davalı Y. Nak.Ltd. Şti. aracın Ü. Ltd.Şti"ne kiralandığını, işleten olmadıklarını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davalı A. Ltd. Şti yönünden açılan dava atiye terk edildiğinden hakkında hüküm kurulmasına yer olmadığına, diğer davalılar yönünden, Nezihe için 4.267 TL. maddi, 7.500 TL. manevi, baba Akif için 4.109,27 TL. maddi, 7.500 TL. manevi, diğer davacılar için 1.250 TL. manevi tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili, davalı A. Doğal Su Kaynakları Mad. Oto Ltd. Şti vekili, davalı A.Fin Kir. A.Ş vekili ve davalı K. U.. Nak.Ltd. Şti tarafından temyiz edilmiştir.
1-Mahkemece toplanıp değerlendirilen delillere, özellikle oluşa ve dosya içeriğine uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının ve tazminata ilişkin hesaplamanın hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre davacılar vekili ve davalı A. Doğal Su Kaynakları Mad. Oto Ltd. Şti. vekili, davalı A. Fin Kir. A.Ş vekili ve davalı Kaya Ulus. Nak.Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davalı A.Fin Kir A.Ş. ve A. Doğal Su Kay. Ltd.Şti. vekilinin temyiz itirazları yönünden; 2918 sayılı KTK.nun hükümlerine göre trafik kaydı, işleteni kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü de yoktur. Aynı yasanın 3. maddesinde "işleten, araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görünen veya aracın uzun süreli kiralama ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin olan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse bu kimse işleten sayılır" şeklinde tanımlanmıştır. Aynı kanunun 85. maddesinde ise "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Davalı A.. A.. adına kayıtlı, .. plakalı, kazaya karışan ... plakalı yarı römorkun, davalı tarafından 77 İnşaat ve Taahhüt Limited Şirketi"ne, 24/04/2006 tarihinde Beyoğlu 24. Noterliği"nce tanzim edilen Düzenleme Şeklinde Finansal Kiralama Sözleşmesi ile kiralandığı anlaşılmıştır. Anılan sözleşmede, kira süresinin 48 ay olarak belirtildiği görülmüştür. Finansal Kiralama Kanunu hükümlerine göre, uzun süreli kira sözleşmelerinde malın mülkiyeti kiralayanda kalmasına rağmen kullanım ve işletme hakkı kiracıya geçer. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85.maddesinde de aracın verdiği zararlardan işletenin sorumlu olacağı kabul edilmiştir. Bu durumda araç, finansal kiralama sözleşmesi ile davalı 77 İnş. Taah. Ltd.Şti’ne uzun süreli olarak kiralanıp işletme hakkı da bu şirkete ait olduğuna göre, davalı A. Finansal Kiralama A.Ş. işleten olmadığından bu davalı hakkındaki davanın husumetten reddedilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
Ayrıca davalı A. Doğal Su Kay. Nak.Ltd.Şti., Adına kayıtlı 73 ST 992 plakalı çekiciyi işleteni olmadıklarını, aracı 77 İnş. Taah. Ltd. Şti"ne kiraladıklarını savunmuş, 13.10.2008 tarihli Silopi 2. Noterliği"nce tanzim edilen Taşıt Kira Sözleşmesini dosyaya ibraz etmiştir. Anılan sözleşmede, kira süresinin taşımacı 77 İnş. Taah.Ltd.Şti"nin yetki belgesinin bitim tarihine kadar olduğu belirtilmiştir. Bu durumda mahkemece, aracı kiralayan şirketin yetki belgesinin geçerlilik süresi araştırılarak kira sözleşmesinin süresinin belirlenmesi ve buna göre taraflar arasında yapılan sözleşme hükümleri de değerlendirilerek davalı A. Doğal Su Nak.Ltd.Şti."nin işletenlik sıfatının kaza tarihi itibariyle bulunup bulunmadığının tartışılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu husus üzerinde durulmadan karar verilmiş olması doğru değildir.
3-Davalı K.U.. Nak.Ltd.Şti. temyiz itirazları yönünden, dosyada mevcut belgelere göre davalı şirketin kazaya neden olan araçta taşınan yükün sahibi olup meydana gelen kazada taşıtan olarak sorumluluğu tespit edilmediğine göre hakkında açılan davanın reddine karar vermek gerekirken yazılı şekilde diğer davalılar ile birlikte tazminattan sorumlu tutulması doğru görülmemiştir.
4-Davacıların temyiz itirazları yönünden; Manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkındaki hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte olayın meydana geliş şekli de göz önünde tutularak, hak ve nesafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Zira, TMK."nun 4. maddesinde, kanunun takdir hakkı verdiği hallerde hakimin hak ve nesafete göre hükmedeceği öngörülmüştür.
Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, davacılar için takdir olunan manevi tazminatların düşük olduğu görülmüş ve hakkaniyete uygun bir manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.
5-Davacılar desteğin anne baba ve kardeşleridir. Davacılar arasında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunduğundan her bir davacı için kabul edilen tazminat yönünden ayrı ayrı vekalet ücreti belirlenmeli,davacılara karşı birlikte sorumlu bulunan birden çok gerçek ve tüzel kişi aleyhine açılan bir davanın, davalılar için müşterek bir sebepten dolayı reddedilmesi halinde, davalılar lehine tek vekalet ücreti takdir edilmesi gerekirken yazılı şekilde vekalet ücreti verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekili ve davalı A. Doğal Su Kaynakları Mad. Oto.Ltd.Şti vekili, davalı A. Fin Kir. A.Ş vekili ve davalı K. U.. Nak.Ltd.Şti vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı A.Fin Kir A.Ş. vekilini ve A. Doğal Su Kay. Nak.Ltd.Şti vekilinin temyiz itirazlarının kabulüne, 3 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı K. U. Nak.Ltd.Şti vekilinin temyiz itirazlarının kabulüne, 4 ve 5 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 1.100,00 TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalılara verilmesine, duruşmada vekille temsil olunmayan davacılar yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine 8.4.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.