Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2019/2881 Esas 2021/747 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2019/2881
Karar No : 2021/747

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU :Danıştay İkinci Dairesinin 17/04/2019 tarih ve E:2016/867, K:2019/2118 sayılı kararının davanın reddine ve yargılama gideri ile vekâlet ücretine ilişkin kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Konya ili, Selçuklu ilçesi, … Anadolu İmam Hatip Lisesinde öğretmen olarak görev yapan ve 2013 yılı Millî Eğitim Bakanlığı Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğü İçin Görevde Yükselme Yazılı Sınavında başarılı olan davacının, taşra teşkilatı şube müdürlüğü kadrosuna başvuru yapma hakkı tanınmamasına ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin ve 12/10/2013 tarih ve 28793 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkındaki Yönetmeliğin; 4. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendi, 6. maddesinin 2. ve 3. fıkrası ile 21. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "sözlü sınav" ibarelerinin; 14. maddesinin, 16. maddesinin, 21. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "şube müdürü, tesis müdürü ve basımevleri müdürleri bakımından sözlü sınav başarı listeleri üzerinden" ibaresinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay İkinci Dairesinin 17/04/2019 tarih ve E:2016/867, K:2019/2118 sayılı kararıyla;
İdarelerin, normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, hizmette etkinliğin sağlanması için gerekli önlemleri alma, bu kapsamda mevzuat değişikliği yapma hususunda takdir yetkisine sahip olduğu, kamu hizmetlerinin hangi koşullar altında ve nasıl yürütüleceğini önceden saptamanın her zaman mümkün olmadığı, gelişen durumlara ayak uydurmak ve ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayabilmek amacıyla düzenleyici işlemler üzerinde gerekli değişiklikleri yapma hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunduğu,
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 3. maddesinde, "sınıflandırma", "kariyer" ve "liyakat" ilkeleri bu Kanunun temel ilkeleri olarak belirlendiği; Kanun’un, Devlet memurluğunu bir meslek olarak kabul ettiği ve memurlara sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkânı sağlanmasını, sınıflar içinde ilerleme ve yükselme istemlerinin liyakat sistemine dayandırılmasını öngördüğü, bu iki ilkenin temelinde, objektif kurallar çerçevesinde işin ehline verilmesi ve hak etme kavramı yatmakta olup, kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesinin tek güvencesinin de, hizmetin yetişmiş, ehil kamu görevlilerince yerine getirilmesinden geçeceği,
18/04/1999 tarih ve 23670 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 15. maddesi; 25/06/1983 tarih ve 18088 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin ''Hizmet Bölgeleri ve Bölgelerdeki Zorunlu Çalışma Süreleri'' başlıklı 5. maddesi ile 12/10/2013 tarih ve 28793 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan Millî Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkındaki Yönetmeliğin "Sözlü Sınav" başlıklı 16. maddesi hükümlerine yer verildikten sonra,
Dava konusu düzenlemeler yönünden;
13/01/2018 tarih ve 30300 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yönetmelik ile, dava konusu Yönetmeliğin, 4. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendi ve 6. maddesinin 2. fıkrasının değiştirilmiş; 6. maddesinin 3. fıkrasının da aynı Yönetmelik ile kaldırılmış olması; 14. maddesinin ise, ilk olarak 10/01/2014 tarih ve 28878 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yönetmelikle ve daha sonra 13/01/2018 tarih ve 30300 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yönetmelikle değiştirilmiş olması; 21. maddesinin 1. fıkrasının, ilk olarak, 10/12/2014 tarih ve 29201 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yönetmelikle daha sonra ise 13/01/2018 tarih ve 30300 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yönetmelik ile değiştirilmiş olması nedenleriyle, karar tarihi itibarıyla söz konusu düzenlemeler yönünden davanın konusuz kaldığı,
Dava konusu bireysel işlem yönünden;
Konya ili, Selçuklu ilçesi, … Anadolu İmam Hatip Lisesinde öğretmen olarak görev yapan davacının, 29/12/2013 tarihinde ÖSYM tarafından gerçekleştirilen Millî Eğitim Bakanlığı Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğü Yazılı Sınavında 88,33 puan alarak başarılı olması üzerine, 10/02/2014 tarihinde girmiş olduğu sözlü sınavdan 65,60 puan alarak başarısız sayıldığı, davacının tercihte bulunmak üzere yaptığı başvurunun dava konusu işlem ile reddedildiği,
Yukarıda yer verilen düzenleme çerçevesinde, sözlü sınavdan başarılı sayılmak için adayların 100 üzerinden 70 ve üzeri puan almalarının gerektiği, bu durumda, davalı idarece yapılan sözlü sınavda 65,60 puan alan davacının tercihte bulunma talebiyle yaptığı başvurunun reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği,
Diğer taraftan, davacının, Millî Eğitim Bakanlığı Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğü sözlü sınavında 65,60 puan alarak başarısız sayılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açtığı davada, ... İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, davalı idarece temyiz edilmesi üzerine, Dairelerince 2577 sayılı Kanun'un 20/B maddesi uyarınca dava dosyası incelenerek … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile, İdare Mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek onanmasına kesin olarak karar verildiği, söz konusu kararın uygulanması çerçevesinde davacının yeniden alınacağı sözlü sınavda 70 ve üzeri puan alması ve yazılı ve sözlü sınavda aldığı puanların aritmetik ortalamasının değerlendirilmesi sonucunda, şube müdürlüğüne atanmak amacıyla tercihte bulunabileceğinin de tartışmasız olduğu gerekçesiyle,
Dava konusu düzenleyici işlemler yönünden karar verilmesine yer olmadığına, dava konusu bireysel işlem yönünden davanın reddine; …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğü Yazılı Sınav sonucunda 88,33 puan alarak Konya il 1.si, Türkiye 44.sü olduğu, sözlü sınavında 65,60 puan alarak başarısız sayıldığı; Yönetmeliğin 21/1. maddesi ile şube müdürü, tesis müdürü ve basımevi müdürleri bakımından sözlü sınav başarı listeleri üzerinden atama yapılacağına ilişkin düzenlemenin yazılı sınavın dikkate alınmaması ve sadece sözlü sınav sonucuna göre başvuruların alınması sonucunu doğurduğu; atamalar gerçekleştirilirken kariyer ve liyakat ilkelerinin uygulanması, kamu görevlilerinin görevde yükselmelerinde, bütün kamu görevlilerine eşit imkânların verilmesi, kamu yararı ve hizmet gerekleri ilkelerinin gözetilmesi gerektiği; yüzlerce adayın ortalama 2,5 dakikalık mülakatlar sonucunda puanlandırıldığı, hep aynı sendika mensuplarının analitik düşündüğüne, temsil kabiliyetine, muhakeme gücüne, iletişim becerisine sahip olduğuna, davranışının uygun olduğuna ve genel kültürünün gelişmişliğine karar verildiği, dayanağı konusuz kalmışsa da bireysel işlem yönünden iptal kararı verilmesi gerektiği; kararda lehe yargılama giderleri ve ücreti vekâlete hükmedilmesi gerekirken aleyhe hüküm kurulduğu, davalı idarenin davanın açılmasına sebebiyet verdiği, Yönetmelik yönünden davanın konusuz kalması nedeniyle lehe vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Davalı idarelerden Millî Eğitim Bakanlığı tarafından, davacının, sözlü sınavda başarısız sayılması işlemine karşı açmış olduğu davada verilen iptal kararı gereği davacının ikinci kez 16/02/2015 tarihinde sözlü sınava alındığı, bu sınavda 35 puan alarak başarısız olduğu; Danıştay İkinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuş, diğer davalı idare olan Konya Valiliği tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ :Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının temyiz istemine konu davanın reddine ve yargılama gideri ile vekâlet ücretine ilişkin kısımlarının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Konya ili, Selçuklu ilçesi, … Anadolu İmam Hatip Lisesi'nde öğretmen olarak görev yapan ve 2013 yılı Millî Eğitim Bakanlığı Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğü İçin Görevde Yükselme yazılı sınavında 88,33 puan alarak başarılı olan ancak sözlü sınavda 65,50 puan alarak başarısız olan davacı, kendisine taşra teşkilatı şube müdürlüğü için başvuru yapma hakkı tanınmamasına ilişkin 16/04/2014 tarih ve 1561010 sayılı işlemin ve bu işlemin dayanağı düzenlemelerin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan işbu davayı açmıştır.
Öte yandan davacı, sözlü sınavda başarısız sayılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle bir başka dava açmış, bu davada ... İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar, Danıştay İkinci Dairesinin 15/09/2015 tarih ve E:2015/2824, K:2015/7337 sayılı kararı ile, gerekçesi değiştirilerek kesin olarak onanmıştır. Anılan yargı kararının uygulanması kapsamında davacı, 16/02/2015 tarihinde sözlü sınava alınmış ve bu sınavda da 35 puan alarak başarısız olmuştur.
İLGİLİ MEVZUAT :
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin eklenen "Sözlü sınav" başlıklı 12/A maddesinin 2. fıkrasında, "...Sözlü sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılır." hükmü, "Başarı Sıralaması" başlıklı 12/B maddesinin 1. fıkrasının dava tarihinde yürürlükte olan hâlinde "... Başarı puanı, şube müdürü, müdür ve bunlarla aynı düzeydeki diğer kadrolara atanacaklar için sözlü sınav; ... puanı esas alınmak suretiyle tespit edilir ..." hükmü bulunmaktadır.
12/10/2013 tarih ve 28793 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmeliğin -işlem tarihinde yürürlükte bulunan hâlleriyle- "Sözlü sınav" başlıklı 16. maddesinin 2. fıkrasında "...Sözlü sınavda 100 üzerinden 70 ve üzeri puan alanlar başarılı sayılır." hükmü, 21. maddesinin 1. fıkrasında ise "şube müdürü, tesis müdürü ve basımevi müdürleri bakımından sözlü sınav; ... sonuçları esas alınarak oluşturulan başarı listesi üzerinden, tercihlerde dikkate alınarak puan üstünlüğüne göre atama yapılır." hükümleri bulunmaktadır.
Her iki Yönetmeliğin başarı listesinin oluşturulmasına ilişkin kurallarının yürütülmesi, Danıştay Beşinci Dairesinin 06/03/2014 tarih ve E:2013/8367 sayılı, Danıştay İkinci Dairesinin 29/04/2014 tarih ve E:2013/10363 sayılı kararlarıyla; başarı sıralamasının yalnızca başarı kriterleri daha muğlak olan sözlü sınav sonuçlarına göre oluşturulmasının, Anayasa'nın 2. maddesinde belirtilen Hukuk Devleti ilkesiyle bağdaşmayacak şekilde etkin yargısal denetimin yapılmasının engellenmesi nedeniyle hukuka aykırı bulunarak durdurulmuştur.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, "Temyiz incelemesi sonunda Danıştay; kararı hukuka uygun bulursa onar. Kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı, gerekçesini değiştirerek onar." hükmüne yer verilmiştir.
Dayanağı düzenleyici işlem ile bireysel işleme karşı birlikte dava açılması ve düzenleyici işlem hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi durumunda, bireysel işlem hakkında hüküm kurulurken, düzenleyici işlem yönünden de işin esasına girilerek düzenleyici işlemin hukuki denetiminin yapılması gerektiği noktasında duraksama bulunmamaktadır.
Temyize konu Daire kararında, dava konusu bireysel işlemin dayanağını teşkil eden Yönetmeliğin 16. maddesinin 2. fıkrasında yer alan; "Sözlü sınavda 100 üzerinden 70 ve üzeri puan alanlar başarılı sayılır." cümlesi hakkında üst hukuk normlarına uygunluğu yönünden hukuki bir değerlendirme yapılmaksızın Yönetmeliğin dava konusu hükümlerinin yürürlükten kaldırılması/değiştirilmesi nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına, bireysel işlem yönünden ise, sözlü sınavdan başarılı sayılmak için adayların 100 üzerinden 70 ve üzeri puan almalarının gerektiği, davacının ise, 10/02/2014 tarihinde girmiş olduğu sözlü sınavda 100 üzerinden 65,60 puan aldığı, bu durumda davalı idarece yapılan sözlü sınavda 70 puanın altında puan alan davacının tercihte bulunma talebiyle yaptığı başvurunun reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ve yargılama giderlerinin tamamı davacı üzerinde bırakılarak aleyhine vekâlet ücretine hükmedilmiş ise de, bireysel işlem yönünden hukuki değerlendirme yapılırken, hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolunda karar verilen dava konusu düzenlemenin hukuka uygunluğu yönünden değerlendirme yapılması gerektiğinden, Daire kararının gerekçesinin eksik olduğu görülmektedir.
Yukarıda yer verilen 2577 sayılı Kanunun 49. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde düzenlenen, Danıştayın kararın sonucunu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa kararı, gerekçesini değiştirerek onayacağı yolundaki hüküm ve usul ekonomisi gözetilerek bu konuda, Kurulumuzca değerlendirme yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin; 31/08/2013 tarih ve 28751 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yönetmelikle değişik 15. maddesinde, kurumların, bu Yönetmeliğin kapsamına giren görevlere atanacaklarda aranacak şartları ve yapılacak sınavlara ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususları Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşünü alarak bu Yönetmeliğe aykırı olmamak üzere çıkaracakları yönetmelikle düzenleyeceği; aynı Yönetmelikle eklenen 12/A maddesinde ise "Sözlü sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılır." hükümlerine yer verilmiştir.
Görevde yükselme suretiyle atamalarda uygulanan sözlü sınav, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmaktadır. Bu çerçevede, sözlü sınavın temel amacı, yazılı sınav yapılmak suretiyle nesnel bir biçimde tespit edilenler arasından o görev için en uygun olanların seçilmesidir. Bu amaçla, yönetmelikle belirlenen kriterler açısından yüz tam puan üzerinden yapılacak değerlendirme neticesinde belirli bir taban puanının üzerinde puan alanların sözlü sınavdan başarılı sayılması yolundaki iptali istenen Yönetmelik hükmünün, dayanağı olan Genel Yönetmeliğin 15. maddesi hükmünün verdiği yetkiye istinaden, aynı Yönetmeliğin 12/A maddesine uygun olarak düzenlendiği anlaşıldığından, üst normlara ve hukuka uygundur.
Öte yandan iki aşamalı olarak yapılan sınavlarda sırasıyla her iki sınavdan da başarılı olunması gerektiği ve başarı listesinin ise başarılı olanlar arasında yapılan bir sıralama olduğu açıktır. Her ne kadar davacı tarafından sözlü sınavda başarısız sayılması işlemine karşı açılan davada iptal kararı verilmişse de bu kararın davacının sınavda doğrudan başarılı olma sonucunu doğurmadığı, davacının yeniden sözlü sınava alınmasına yönelik olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda yukarıda hukuka uygun olduğu değerlendirilen düzenleme uyarınca sözlü sınavdan 65,50 puan alarak başarısız sayılan davacıya, taşra teşkilatı şube müdürlüğü kadrosu için başvuru yapma hakkı tanınmamasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Diğer taraftan, dava konusu bireysel işlem ile dayanağı düzenleyici işlem hukuka uygun bulunduğundan, davacının yargılama giderleri ile vekâlet ücretine yönelik iddialarına da itibar edilmemiştir.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, kısmen davanın reddine yönelik Danıştay İkinci Dairesinin 17/04/2019 tarih ve E:2016/867, K:2019/2118 sayılı kararının, temyize konu davanın reddine ilişkin kısmı ile yargılama gideri ve vekâlet ücretine ilişkin kısımlarının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 08/04/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.