Danıştay 13. Daire 2015/1811 Esas 2021/1278 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2015/1811
Karar No:2021/1278

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği / …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Samsun İl Özel İdaresi Alt Yapı Daire Başkanlığı'nca 15/02/2013 tarihinde gerçekleştirilen "Kavak Organize Sanayi Bölgesi Ulaşım Yolu Yapım İşi" ihalesi üzerinde bırakılan davacı tarafından, söz konusu ihale kapsamında sözleşmeye davet yazısının tebliğ edilmesine rağmen 10 gün içerisinde sözleşmeyi imzalamadığından bahisle geçici teminatının irat kaydedilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile tahsil edilen 65.000,00-TL teminat tutarının ödeme tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davacının sözleşmeye davet yazısını süresinde imzalamadığı hususuna yönelik davacı ile davalı idare arasında ortaya çıkan ihtilafa ait idari sürecin, 4737 sayılı Kanun'da belirlenen usul doğrultusunda sırasıyla; 11/04/2013 tarihli şikâyet, 03/05/2013 tarihli itirazen şikâyet başvuruları ile en son 13/05/2013 tarih ve 2013/UY.IV-2113 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı neticesinde tüketildiği, Kamu İhale Kurulu'nun "itirazen şikâyet başvurusunun süreaşımı nedeniyle reddine" yönelik kararına karşı açılan davanın ise … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla reddedildiği, bu durumda; davacının 4734 sayılı Kanun'un 44. maddesinde düzenlenen, sözleşmeye davet yazısını süresi içerisinde imzalama görev ve sorumluluğunu yerine getirip getirmediğine dair ihtilafa ilişkin yargılamanın davacı aleyhine sonuçlandığı dolayısıyla; ihale üzerinde kalan davacının 4734 sayılı Kanun'un 42. ve 43. maddelere göre kesin teminatı vererek sözleşmeyi imzalamadığının kabulü gerekeceğinden, söz konusu mevzuat uyarınca davacı tarafından verilen geçici teminatın irat kaydedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kararın usul ve yasaya aykırı olduğu, yasal süre içerisinde sözleşme imzalamak için başvurduğunun … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile sabit olduğu, süresinde başvuru yapıp yapmadığı konusunda değerlendirme yapılması gerektiği, sözleşme imzalamak için gerekli tüm belgeleri eksiksiz şekilde tamamlayarak yasal süresi içerisinde başvuru yapmasına rağmen yasal süresinde sözleşme imzalanmadığından bahisle geçicici teminatının irat kaydedilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Samsun İl Özel İdaresi Alt Yapı Daire Başkanlığı tarafından 15/02/2013 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "Kavak Organize Sanayi Bölgesi Ulaşım Yolu Yapım İşi" ihalesinin davacının uhdesinde kaldığı, davalı idarece 26/03/2013 tarihinde davacıya 10 gün içinde sözleşme imzalamasını bildiren sözleşmeye davet mektubunun gönderildiği, 10/04/2013 tarihinde sözleşme imzalamak üzere idareye başvuran davacıya, sözleşme imzalaması gereken 10 günlük sürenin davet yazısını tebliğ aldığı 27/10/2013 tarihinde başladığı ve 08/04/2013 tarihinde sona erdiği bildirilerek idarece sözleşmenin imzalanmaması üzerine, davacı tarafından davet yazısının usulüne uygun tebliğ edilmediği ve söz konusu yazıdan haberdar olunduğu tarihte sözleşme imzalamak için başvurduğu ileri sürülerek 11/04/2013 tarihli şikâyet başvurusunda bulunulduğu, şikâyet başvurusunun davalı idarece 03/05/2013 tarihinde reddedilmesinin ardından Kamu İhale Kurulu'na aynı tarihte yapılan itirazen şikâyet başvurusunun da 13/05/2013 tarih ve 2013/UY.IV-2113 sayılı kararla süre aşımı nedeniyle reddedildiği anlaşılmaktadır.
Samsun İl Özel İdaresi'nin … tarih … sayılı işlemi ile süresi içerisinde sözleşme imzalamak için başvurulmadığından bahisle geçici teminatın irat kaydedilmesine karar verildiği, teminat bedelinin 16/05/2013 tarihinde tahsil edilmesi üzerine öğrenilen bu karara karşı yasal süresi içerisinde idareye yapılan şikâyet başvurusunun davalı idarece 28/05/2013 tarihinde, anılan ihale sözleşmeye bağlandığından şikâyet hakkının bulunmadığı gerekçesiyle reddedilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.
Öte yandan, davacı tarafından sözleşme imzalamak için süresinde başvurmadığından bahisle yapılan itirazen şikâyet başvurusunun süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin Kamu İhale Kurulu'nun 13/05/2013 tarih ve 2013/UY.IV-2113 sayılı kararına karşı açılan davanın reddine ilişkin … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının Dairemizin 16/06/2020 tarih ve E:2015/1376, K:2020/1407 sayılı kararı ile onanmasına kesin olarak karar verilmiştir.
Davacının söz konusu ihalede süresinde sözleşme imzalamadığından bahisle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 58. maddesi uyarınca 6 ay süre ile ihalelere katılmaktan yasaklanmasına ilişkin 06/07/2013 tarih ve 28699 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan işlemin iptali istemiyle açılan davada ise dava konusu işlemin, "davacının kendisine yapılması gereken tebligattan ancak 10/04/2013 tarihinde haberdar olduğu ve tebligatı öğrendikten hemen sonra 11/04/2013 tarihinde sözleşmeyi imzalamak için idareye başvurduğu dikkate alındığında, tebligattan haberdar olduğu tarihten itibaren 10 gün içinde sözleşmeyi imzalamak amacıyla yaptığı başvurunun süresinde olduğunun kabul edilmesi gerektiği sonucuna varıldığından, usulsüz tebligata dayalı olarak tesis edilen 6 ay süre ile ihalelere katılmaktan yasaklanmaya ilişkin dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uygunluk bulunmadığı" gerekçesiyle iptaline ilişkin … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı Dairemizin 16/06/2020 tarih ve E:2014/2154, K:2020/1385 sayılı kararı ile onanmış, bu karara karşı yapılan karar düzeltme istemi de … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile reddedilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Geçici Teminat" başlıklı 33. maddesinde; "İhalelerde, teklif edilen bedelin % 3’ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır. İhale dokümanında belirtilmesi şartıyla, danışmanlık hizmeti ihalelerinde geçici teminat alınması zorunlu değildir." Aynı Kanun'un "Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi" başlıklı 41.maddesinde;"ihale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir. İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır. İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz." kuralı; "Sözleşmeye davet" başlıklı 42. maddesinde; "41 inci maddede belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir." kuralı; "Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu" başlıklı 44. maddesinde; "İhale üzerinde kalan istekli 42 ve 43 üncü maddelere göre kesin teminatı vererek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan hemen sonra geçici teminat iade edilir.
Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilir. Bu durumda idare, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekli ile de Kanunda belirtilen esas ve usullere göre sözleşme imzalayabilir. Ancak ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli ile sözleşme imzalanabilmesi için, 42 nci maddede belirtilen on günlük sürenin bitimini izleyen üç gün içinde ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliye 42'nci maddede belirtilen şekilde tebligat yapılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin de sözleşmeyi imzalamaması durumunda ise, bu teklif sahibinin de geçici teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir." düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda aktarılan hükümlerin değerlendirilmesinden, ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşmeye davet edilmesine rağmen kesin teminatı vererek 10 gün içerisinde sözleşme imzalamaması durumunda herhangi bir bildirime gerek kalmaksızın geçici teminatının irat kaydedileceği açıktır. Ancak istekli tarafından davet yazısına rağmen sözleşme imzalamaya gelinmediği yani belirtilen zorunluluğa uyulmadığının kabulü için öncelikle sözleşmeye davet yazısının usulüne uygun olarak tebliğ edilip edilmediğinin açıkça ortaya konulması ve buna göre bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacının sözleşme imzalamaya 26/03/2013 tarihli davalı idare yazısı ile davet edildiği, 10/04/2013 tarihinde sözleşme imzalamak için yaptığı başvurunun süresinde olmadığı gerekçesi ile reddedilmesi üzerine yapılan itirazen şikâyet başvurusunun süre aşımı nedeniyle reddedildiği, söz konusu itirazen şikâyet başvurusu içerik olarak sözleşme imzalamak için süresinde idareye başvurulduğuna yönelik olmasına rağmen bu başvurunun, süre aşımı dolayısıyla esastan bir değerlendirilmesi yapılamadığı ve 03/05/2013 tarihinde davacının geçici teminatı bakımından idarece tesis edilmiş bir işlem olmadığı görülmektedir.
Diğer yandan, davacının süresinde sözleşme imzalamadığından bahisle yasaklanmasına yönelik işleme karşı açılan davada, davacıya usulsüz şekilde tebligat yapıldığı ve süresinde sözleşme imzalamak için idareye başvurduğu tespitine yer verilmiş ve bu karar temyiz incelemesi sonucunda onanarak kesinleşmiştir.
Bu itibarla, davacının geçici teminatının irat kaydedilmesi işleminin, 03/05/2013 tarihinde yapılan itirazen şikâyet başvurusu esnasında henüz tesis edilmediği ve anılan başvurunun geçici teminata ilişkin olmadığı gibi başvuru kapsamında davacının sözleşme imzalamak için süresinde idareye başvurup vurmadığı konusunun esasının incelenmediği dikkate alındığında, söz konusu itirazen şikâyet başvurusu sonucu verilen karar ile bu karara karşı yapılan yargılama esas alınarak davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 08/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.