Danıştay 6. Daire 2016/1708 Esas 2021/5330 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/1708
Karar No : 2021/5330

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVALI İDARE YANINDA
MÜDAHİL : … Gayrımenkul Yatırım İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …, Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … Şehir Plancıları Odası (… Şubesi)
VEKİLİ : Av. …
2- … Mimarlar Odası
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : ... İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

… MİMARLAR ODASININ
SAVUNMASININ ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

… ŞEHİR PLANCILARI ODASININ
SAVUNMASININ ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planı plan notlarında yer alan " turizm + ticaret" ve " turizm + ticaret + kültür" tanımlarına konut kullanımı eklenerek yeniden düzenlenmesine ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı plan notu değişikliğinin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; dava dosyasındaki mevcut bilgi ve belgeler ile mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde hazırlanan bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden; İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planı plan notlarında yer alan " turizm + ticaret" ve " turizm + ticaret + kültür" tanımlarının yeniden düzenlenmesine ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı plan notu değişikliğinin, kamu yararı taşıyan nesnel ve teknik gerekçelere dayanmaması, planda öngörülmeyen bir nüfus artışına neden olmasına karşın, artan bu nüfusun ihtiyacı olan ilave teknik ve sosyal altyapı alanlarının yine aynı bölge içerisinde planlanmasına yönelik bir plan kararı içermemesi ve mevcut planın işlevsel bölgeleme kararlarına dayanan yaklaşımını ve bu yaklaşımın hayata geçmesine yönelik yönlendiriciliğini ve bütünlüğünü ortadan kaldırması nedeniyle planlama esaslarına, şehircilik ilkelerine, kamu yararına, yasal mevzuata uygun olmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle iptali yolunda karar verilmiş, bu karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde; "nazım imar planı; varsa bölge planlarının mekâna ilişkin genel ilkelerine ve varsa çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini, nüfus yoğunlukları ve eşiklerini, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, plan hükümleri ve raporuyla beraber bütün olan plandır." hükmüne yer verilmiştir.
İşlem tarihinde yürürlükte olan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin "Tanımlar" başlığı altında düzenlenen 3. maddesinde; "İmar Planı:Belde halkının sosyal ve kültürel gereksinimlerini karşılamayı, sağlıklı ve güvenli bir çevre oluşturmayı, yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen ve bu amaçla beldenin ekonomik demografik, sosyal, kültürel, tarihsel, fiziksel özelliklerine ilişkin araştırmalara ve verilere dayalı olarak hazırlanan, kentsel yerleşme ve gelişme eğilimlerini alternatif çözümler oluşturmak suretiyle belirleyen, arazi kullanımı, koruma, kısıtlama, kararlar, örgütlenme ve uygulama ilkelerini içeren pafta, rapor ve notlardan oluşan belgedir. İmar planı, nazım imar planı ve uygulama imar planı olmak üzere iki aşamadan oluşur." şeklinde, "Plan değişikliği: Plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan plan düzenlemeleridir." şeklinde "Revizyon Planı: Her tür ve ölçekteki planın ihtiyaca cevap vermediği veya uygulamasının mümkün olmadığı veya sorun yarattığı durumlar ile üst ölçek plan kararlarına uygunluğun sağlanması amacıyla planın tamamının veya plan ana kararlarını etkileyecek bir kısmının yenilenmesi sonucu elde edilen plandır." şeklinde tanımlanmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; 1/5000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planı plan notlarında yer alan “turizm + ticaret” ve “turizm + ticaret + kültür” tanımlarının değiştirilmesine ilişkin İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararına karşı askı süresi içinde yapılan itirazlar üzerine anılan plan notlarının yeniden düzenlenmesine ilişkin İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı ve … tarih ve … sayılı kararlarına karşı davacılardan TMMOB Mimarlar Odasının, … tarih ve … sayılı dilekçe ile TMMOB Şehir Plancıları Odasının, … tarih ve … sayılı dilekçe ile yaptıkları itirazların reddi üzerine bakılmakta olan iş bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava dosyasında yer alan bilirkişi raporunda, plan notu değişikliği ile getirilen ve “turizm + ticaret” ve “turizm + ticaret + kültür” tanımlarına eklenen "malikleri aynı olan ve bir bütünlük oluşturan imar adalarında ve/veya parsellerinde, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında belirlenecek birlikte projelendirilecek alan sınırı içinde, yapılaşma koşulları ve kullanım kararı oranları değişmemek kaydıyla kullanımlar arası transferler yapılabilir. Bu durumda bir parselde anılan kullanımların bir ya da birkaçı yer alabilir" hükmüyle mevcut planda öngörülen işlevsel bölgelemenin ve bölgeler arası farklılığın ortadan kalkacağı, homejen bir yapılaşma oluşacağı, bu sebeple plan notu değişikliğinin planlama ilkelerine, şehircilik esaslarına ve kamu yararına uygun olmadığı tespiti yönünden Dairemizce yapılan değerlendirmede; anılan plan notuyla önceden belirlenen yapılaşma koşulları ve kullanım kararı korunmak kaydıyla turizm + ticaret” ve “turizm + ticaret + kültür” bölgelerinde ayrıştırmanın yapılabilmesinin önünün açıldığı, birbirinden farklı olan ve aynı taşınmaz içinde olması halinde sorunlar yaratabilecek konut, turizm, ticaret ve kültür alanlarının daha işlevsel kullanımına olanak sağlamak için ayrı taşınmazlarda bulunmasına olanak sağladığı, bu haliyle anılan plan notunda kamu yararı bulunduğu sonucuna ulaşıldığından bilirkişi raporunda yer alan bu tespite itibar edilmemiştir.
Dava dosyasında yer alan bilirkişi raporunda, “turizm + ticaret” ve “turizm + ticaret + kültür” tanımlarına konut kullanımı eklenmesinin planda öngörülmeyen bir nüfus artışına neden olmasına karşın artan nüfusun ihtiyacına yönelik ilave sosyal donatı ve teknik altyapı alanlarının ayrılmaması nedeniyle plan notu değişikliklerinin planlama esaslarına, şehircilik ilkelerine uygun olmadığı belirtilmiş ise de raporda sosyal donatı ve teknik altyapı alanlarından hangisinin yeterli olduğu, hangisinin ne oranda yetersiz olduğuna yada planlama bölgesinde mevzuatta öngörülen standardın altına düştüğüne ilişkin ayrıntılı bir değerlendirme yapılmadığı görülmektedir.
Öte yandan, davalı idare tarafından, bilirkişi raporuna karşı yapılan itirazda sosyal donatı alanlarının yeterli olduğuna ilişkin verilere dayalı değerlendirme yapıldığı ancak İdare Mahkemesince anılan itirazın yerinde görülmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davalı idarenin ayrıntılı verilere dayanan itirazı da göz önüne alınarak “Turizm + Ticaret” ve “Turizm + Ticaret + Kültür” tanımlarına konut kullanımı eklenmesi hasebiyle uyuşmazlık konusu bölgede yeterli sosyal donatı ve teknik altyapı alanı bulunup bulunmadığı konusunun yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılarak araştırılması gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, ... İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 08/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.