MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 07.07.2009 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 09.07.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, İcra ve İflas Kanununun 121. maddesine dayalı olarak alacaklı tarafından açılan ortaklığın giderilmesi talebine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkilinin davalılardan ... aleyhine kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibinde bulunduğu, Aksaray İcra Hukuk Mahkemesince de, davacı vekiline borçlunun murisi olan ..."a ait 1837, 1228, 1611, 2353, 113, 328, 634, 640, 648, 673, 747, 750, 901, 924, 1438, 1522, 1570, 1700, 1791 parsel sayılı taşınmazlar ve aynı yer ... Köyü 326 ve 191 parsel sayılı taşınmazlar ve aynı yer Yuva Köyü 415, 593 ve 597 parsel sayılı taşınmazlar için Sulh Hukuk Mahkemesinde ortaklığın giderilmesi davası açma yetkisi aldığını, adı geçen taşınmazlarda ortaklığın satış suretiyle giderilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 09/07/2013 tarihli duruşmada; ... Köyü 634, 640, 648, 901, 924, 1522, 1700 ve 1791 parsel sayılı taşınmazların dışında kalan davaya konu diğer taşınmazlara yönelik talebibi atiye bıraktıklarını beyan etmiştir.
Bir kısım davalılar davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, 113, 328, 747, 750 ile 415 parsel sayılı taşınmazlar hakkındaki dava atiye bırakıldığından bu taşınmazlar yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davaya konu 634, 640, 648, 901, 924, 1522, 1700 ve 1791 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın kabulü ile, bu taşınmazların üzerlerindeki hak ve mükellefiyetler ile birlikte ortaklığının umuma açık satış sureti ile giderilmesine, karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmişlerdir.
1) Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davaya konu taşınmazlardan 640, 648, 901, 924, 1522, 1700 ve 1791 parsel sayılı taşınmazlar yönünden yapılan aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2) 634 parsel sayılı taşınmaz yönünden yapılan incelemede ise;
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine ilişkin davalarda taşınmaz üzerinde bulunan bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçaların (muhdesat) kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık olup da bunlar üzerinde bazı paydaşların (ortaklar) hak iddia etmeleri ve öncelikle bu uyuşmazlığın giderilmesini istemeleri halinde o paydaşa görevli mahkemede dava açmak üzere 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmelidir. Mahkemece verilen süre içerisinde dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir.
Somut uyuşmazlıkta; kararı temyiz eden davalı ... vekilinin temyiz dilekçesinde dava konusu 634 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan ev ahır mandıra deponun müvekkiline ait olduğu ve muhdesat aidiyetinin tespiti için Aksaray 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/311 Esas sayılı dosyada dava açtığını ileri sürmüştür.
Bu durumda mahkemece, açılan muhdesatın aidiyeti davasının sonucu beklenerek, sonucunda muhdesatın davalı ...’a aidiyetine karar verilmesi halinde; yukarıda açıklanan ilkeler gözetilerek bilirkişiden rapor alınmak suretiyle satış bedelinden ne kadarının muhdesata isabet ettiğinin yüzdelik oran kurulmak suretiyle belirlenerek, muhdesata isabet eden kısmın muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedelin payları oranında paydaşlara dağıtılması ve dağıtım oranlarının hükümde açıkça gösterilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) no"lu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile 640, 648, 901, 924, 1522, 1700 ve 1791 parsel sayılı taşınmazlar yönünden hükmün ONANMASINA, taşınmaz malın satış bedelinden payına düşecek paranın % 011,38 oranında hesaplanacak onama harcından peşin alınan 27,70 TL’nin mahsubu ile bakiyesinin temyiz edene yükletilmesine, (2) no"lu bentte açıklanan nedenlerle; 634 parsel sayılı taşınmaz yönünden davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 25.05.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.