Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/8438 Esas 2022/2125 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : SAMSUN BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 3. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : SİNOP 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen alacak davasının reddine dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; Sinop İcra Müdürlüğünün 2009/1290 E. sayılı takip dosyası ile kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile dava dışı borçlu ... aleyhine 60.000TL bedelli takip başlattığını ve takibin kesinleştiğini, dava dışı ....,in işbu dava davalılarından olan S.S. Basın Yapı Kooperatifi aleyhine Sinop Asliye Hukuk Mahkemesinde açtığı tazminat davasında lehine 336.961,80 TL tazminata hükmedildiğini ve kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiğini, bu ilamın dava dışı ... tarafından Sinop İcra Müdürlüğünün 2009/2002 E. sayılı takip dosyası ile icra takibine konulması üzerine bu takip dosyasına 2009 yılında alacaklı sıfatı ile 1. haciz ihbarnamesi göndererek borcun alacaklı olduğu 2009/1290 E. sayılı dosyasına ödemelerinin istendiğini ancak kooperatifin bu ihbarnameye davanın henüz kesinleşmediğinden bahisle itirazda bulunduğunu, borçlu kooperatife ihbarname gönderildiğini öğrenen dava dışı ...'in ise alacağı etkisiz hale getirmek ve açıkça malını kaçırmak kastıyla kooperatiften olan alacağını anapara ve faiz toplam 468.613,63 TL'yi aynı zamanda kooperatif üyeleri olan diğer davalılar ..., ..., ... ve ...'e temlik ettiğini ancak yapılan bu temlikin Sinop 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/353 E. - 2015/572 K. sayılı ilamıyla, "alacaklı olduğu Sinop İcra Müdürlüğü'nün 2009/1290 E. (2016/1094 yeni E.) sayılı takip dosyasındaki mevcut borç ve ferilerine yetecek kısmının” iptaline karar verildiğini ve kararın kesinleştiğini ancak yine davalılar tarafından gönderilen 1. haciz ihbarnamelerine rağmen ödeme yapılmadığını, ileri sürerek; Sinop İcra Müdürlüğü'nün 2012/1290 E. sayılı dosyasındaki alacak toplamı olan 144.054,98 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalılardan ..., ..., ... ve ...; aldıkları bir para olmadığı için davacıya borçlarının bulunmadığını savunarak davanın husumetten reddini istemişler, diğer davalı kooperatif ise; alacağın zamanaşımına uğradığını ve davacıya herhangi bir borcu bulunmadığını, zira dava konusu borcu diğer davalılara ödediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince; davacının dava dışı borçludan olan alacağını tahsil için başlattığı takipte dosya borçlusunun davalı kooperatiften olan alacağının tahsili için İİK m. 89/1 gereğince gönderdiği ihbarname ile 336.961,80TL lik alacağının haczini talep ettiğini ancak kooperatif tarafından bu alacağa konu davanın kesinleşmemesi sebebi ile henüz doğmuş bir alacak olmadığından bahisle itiraz edildiğini, ilamın kesinleşmesi ile birlikte yeniden 89/1 haciz ihbarnamesi gönderildiğini ancak bu sefer de söz konusu alacağın işbu davanın diğer davalılarına temlik edildiği gerekçesi ile itiraz edildiğini, bunun üzerine bu temlik işleminin iptaline yönelik açılan tasarrufun iptali davasının 08/10/2015 tarihli ve 2014/353 Esas 2015/572 Karar sayılı kararı ile davacı tarafından dava dışı ... aleyhine başlatılan takipteki alacağına yeter kadarının iptaline karar verildiğini, ancak haciz ve satış yetkisi verilmediğinden bu davayı açmakta hukuki yararı olduğunu, TBK’nın alacağın devri hükümleri kapsamında ve ifadan kaçınma ve tevdi mahalli tayini hükümleri kapsamında davalı kooperatifin alacağın çekişmeli olduğunu bilmesine rağmen borcu ödemeyip tevdi mahalli de istemediğini, davacı her ne kadar davasında haklı ise de davalı kooperatifin zamanaşımı defini süresinde sunduğu, davacının alacağını davalı kooperatiften Sinop İcra Müdürlüğünün 2009/1290 E. sayılı dosyasından haciz ihbarnamesi gönderildiği tarihten itibaren iki yıllık süre içerisinde isteyebildiği işbu davanın açılmadığı, dolayısıyla davalı kooperatif yönünden davanın zamanaşımına uğradığı, diğer davalılar yönünden ise husumet nedeni ile reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle; davanın davalı ... Kooperatifi yönünden zamanaşımı nedeni ile diğer davalılar yönünden husumet nedeniyle reddine karar verilmiş; karar karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge adliye mahkemesince; ilk derece mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiş; karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Dava, İİK'nun 89/1. maddesi gereğince gönderilen haciz ihbarnamesine dayalı alacak istemine ilişkindir.
TBK'nın 77. maddesine göre; Haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür.
Aynı Kanun'un 82. maddesine göre; "Sebepsiz zenginleşmeden doğan istem hakkı, hak sahibinin geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde zenginleşmenin gerçekleştiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar."
İlk derece mahkemesince; her ne kadar haciz ihbarnamesinin gönderildiği tarih itibari ile iki yıl geçtikten bu davanın açıldığı gerekçesi ile işbu davanın davalı kooperatif yönünden zamanaşımı nedeni ile reddine karar verilmiş ise de; Sinop 2. İcra Müdürlüğünün 2009/1290 E. sayılı takip dosyası incelendiğinde davalı kooperatife daha öncesinde 2 kez 1. haciz ihbarnamesi gönderildiği bu ihbarnamelere davalı kooperatifin alacağın henüz kesinleşmediği ve temlik edildiğini gerekçe göstererek itiraz ettiği, gönderilen son 1. haciz ihbarnamesinin ise; davacı (alacaklı) tarafından kooperatif ile diğer davalılar arasındaki temlik işleminin iptaline yönelik açılan tasarrufun iptali
davasının kesinleşme tarihi olan (geri istemeye hakkı olduğunu öğrendiği tarih) 22/02/2016 tarihinden sonra 01/08/2016 tarihinde gönderildiği ve zamanaşımının kesildiği, işbu davanın ise 15/09/2017 tarihinde açıldığı gözetildiğinde henüz iki yıllık zamanaşımının henüz dolmadığı anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca ilk derece mahkemesince; alacağın henüz zamanaşımına uğramadığı göz önüne alınarak, davalı kooperatifin zamanaşımı def'i reddedilerek, işin esasına girilip, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
İlk derece mahkemesi kararının, yukarıda açıklanan nedenlerle bozulmasına karar verilmiş olduğundan, işbu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin bölge adliye mahkemesi kararınında kaldırılmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, aynı Kanun'un 371. maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının davalı kooperatif yönünden davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 10/03/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.