Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/518 Esas 2022/2228 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İZMİR BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 6. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : SALİHLİ 1. SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen tazminat davasının reddine dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davacı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davalıya ait iki katlı tavuk çitliği binasını 12/05/2011 tarihli ve beş yıl süreli sözleşme ile kiraladığını, kira süresine güvenerek kiralananda gerekli tadilat ve ıslah işlemlerini yaptırdığını, imalata başladıktan sonra işletme ruhsatı için belediyeye başvurulduğunda bina projesine uygun yapılmadığı için öncelikle tadilat ruhsatının alınması gerektiğini öğrendiğini, hazırlattığı projenin davalı tarafından imzalamasını beklerken işletmenin elektriğinin kesildiğini ve trafonun kiralanandan söküldüğünü, tadilat ruhsatı alınamadığından iş yerinin belediyece mühürlendiğini, davalının trafoyu söktürmesi ve tadilat projesini imzalamaması eylemleri nedeniyle uğradığı zararlardan sorumlu olduğunu, mahkemece aracılığıyla tespit edilen 25.743,20 TL masraf ile yapılan iyileştirmelerden 5 yıl yerine 4 yıl yararlandığından 20.000 TL zarara uğradığını, artezyeni faaliyete geçirebilmek için 5.543,00 TL harcama yaptığını, 4220 adet tenekenin paslanarak özelliğini yitirmesi sebebiyle de zarara uğradığını, uzun yıllardan beri bu işi yaparak piyasada kendisine bir yer edindiğini fakat davalının kusuru nedeniyle iş devamlılığının kesintiye uğraması ve olumsuz söylentilerle birlikte taahhüt ettiği ürünleri de teslim edememesi sebebiyle müşteri kaybına ve kazanç kaybına uğradığını iddia ederek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak suretiyle, maddi zararın tazmini için 31.543 TL ve sözleşme uyarınca ödenmesi gereken cezai şart bedeli 10.000 USD’nin, delil tespiti tarihi olan 17/04/2012’den itibaren ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı; hiçbir kusuru bulunmadığını, taşınmazın kira sözleşmesinden de anlaşılacağı üzere mevcut hali ile kiraya verildiğini, davacının tacir olmakla ticari işi ile ilgili araştırmalarını yaparak üretim yerini seçmek ile yükümlü olduğunu, davacının taşınmazı aleyhine başlatılan takip ve bu kapsamda alınan tahliye kararı nedeniyle terk ettiğini, kira borçlarını ödemediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince; kira sözleşmesine aykırı davranış nedeniyle uğranılan maddi zararın varlığının ispat külfetinin davacıya ait olduğu, davacının tazminat taleplerini ispatlayamadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiş; karar, davacı tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge adliye mahkemesince; Tacir olan davacı kiracının basiretli davranma yükümlülüğü bulunduğu, kiralananın fiziki ve hukuki durumunu inceleyip ona göre davranması gerektiği, sözleşmede kiralananın eski tavuk kümesi, tapu kaydında da tavuk çiftliği olduğu, davacının dava konusu yeri kiralayıp, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı almadan faaliyet başladığı, zarara kendi kusurlu davranışları ile sebep olduğu gerekçesiyle davacı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; karar, davacı tarafça temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere göre, davacının temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Davacı tarafça sunulan dayanak kira sözleşmesinin incelenmesinde sözleşmenin 30/05/2011 başlangıç tarihli ve beş yıl süreli olduğu görülmektedir. Sözleşmeyi kiracı sıfatıyla ... kendi nam ve hesabına imzalamıştır. Bu durumda kira sözleşmesine dayalı olarak sözleşmeye aykırılık iddiasıyla tazminat talebinde bulunma hakkı, sözleşmenin taraflarına ait olacağından; sözleşmeye taraf olmaması nedeniyle davada davacı olma sıfatı bulunmayan davacı şirketin açmış olduğu davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddi gerekir.
Hal böyle olunca bölge adliye mahkemesince; davacının istinaf başvurusunun reddi ile davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı re'sen gözetilerek ilk derece mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile istinaf başvurusunun reddine karar verilmesi bozmayı gerektirir ise de bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden de sonucu itibariyle doğru bulunan bölge adliye mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek ve düzeltilerek onanması, HMK'nın 370/4 maddesi hükmü gereğidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle bölge adliye mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek ve düzeltilerek ONANMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 14/03/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.