Danıştay 4. Daire 2016/9486 Esas 2021/2203 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2016/9486
Karar No : 2021/2203

TEMYİZ EDEN TARAFLAR : 1- … Metal İmalat ve Kaplama Sanayi Ticaret Limited Şirketi
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek taraflarca aleyhlerine olan hüküm fıkralarının bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, defter ve belge ibraz etmediğinden bahisle düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden re'sen tarh edilen 2011/1 ila 12 dönemleri ilişkin katma değer vergisi ile tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle kesilen vergi ziyaı cezalarının kaldırılması istenilmektedir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesince verilen kararda; ihtilaflı dönemlerde davacının fatura aldığı Boğaziçi Kurumlar Vergi Dairesi mükellefi … Boya Kim. San. Tic. Ltd. Şti. ile Gaziosmanpaşa Vergi Dairesi mükellefi … Peyzaj Maden Haf. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında tanzim edilen vergi tekniği raporunda yer alan tespitlere göre, düzenlenen faturaların taklit olduğu anlaşıldığından dava konusu üç kat vergi ziyaı cezalı tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı, vergi ziyaı cezalarına uygulanan tekerrüre gelince; yapılan ara kararına rağmen davalı idare tarafından tekerrüre dayanak vergi ziyaı cezasına ilişkin dosyaya belge sunulmuş olmasına karşın tekerrüre dayanak cezanın kesinleştiğine ilişkin herhangi bir tevsik edici bilgi veya belge sunulamadığından vergi ziyaı cezalarının tekerrür nedeniyle artırılan kısımlarında ise hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kısmen reddine, kısmen kabulüne karar verilmiştir.

TEMYİZ EDEN DAVACININ İDDİALARI : Davacı tarafından, vergi inceleme raporunun atıf yaptığı vergi tekniği raporunun tarafına tebliğ edilmediği, söz konusu hususun vergi ceza ihbarnamesini hükümsüz kıldığı, savunma hakkının kısıtlandığı, fatura alınan mükellef hakkında yapılan işlemlerin sonuçlarının vergi mahkemesince değerlendirilmediği, somut uyuşmazlıkla ilgili emsal yargı kararlarının bulunduğu, sahte olduğu iddia edilen faturalardaki mal alımlarının gerçek olduğunun vergi müfettişince de kabul edildiği, kurumlar vergisi yönünden herhangi bir eleştiri yapılmadığı, vergi inceleme raporunun ilgili dönemlere ait yasal defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmemesi nedeniyle düzenlendiği, ancak mahkemece söz konusu hususa ilişkin olarak herhangi bir değerlendirme yapılmadığı, aynı yılın farklı dönemleri için yapılan tarhiyatlara karşı açılan davalarda kabul kararı verildiği belirtilerek temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının redde ilişkin hüküm fıkrasının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

TEMYİZ EDEN DAVALININ İDDİALARI : Davalı idare tarafından, yapılan işlemlerin yasal ve yerinde olduğu belirtilerek temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının tekerrüre ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVACININ SAVUNMASI : Davacı tarafından, yasal dayanaktan yoksun davalı idare temyiz isteminin reddi ile hukuka uygun olan Vergi Mahkemesi kararının tekerrüre ilişkin kısmının onanması gerektiği savunulmuştur.

DAVALININ SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.

TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Dava konusu vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin dayanağı vergi inceleme raporunda, davacı tarafından ilgili dönem yasal defterinin ibraz edilmediğinden hareketle tüm katma değer vergisi indirimlerinin reddedildiği, ancak Mahkemece sadece sahte fatura kullanma yönünden değerlendirme yapılarak hukuki ihtilafın sonuçlandırıldığı, öte yandan istenilmesi halinde yasal defter ve belgelerin ibraz edilebileceğinin davacı tarafından dava dilekçesinde belirtildiği, bu haliyle Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 08/02/2019 tarih ve E:2013/3, K:2019/1 sayılı kararı dikkate alınarak davacı temyiz isteminin kabulü ile eksik inceleme sonucu verilen Vergi Mahkemesi kararının redde ilişkin kısmının bozulması, davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile Vergi Mahkemesi kararının tekerrüre ilişkin kısmının ise onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinde "re'sen vergi tarhı" tanımlanmış, aynı maddenin 3. bendinde, bu Kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsi veya bir kısmı tutulmamış veya tasdik ettirilmemiş veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmemiş olması halinde maddi delillerin var olmadığının kabul edileceği açıklanmıştır. Madde hükmüne göre, defter ve belgelerin her ne sebeple olursa olsun ibraz edilmeme halinin, re'sen takdir sebebi sayılacağı kuşkusuzdur.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29. maddesinin 1/a bendinde, mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri, aynı Kanun'un 34. maddesinin 1. bendinde, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait katma değer vergisinin alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği kurala bağlanmıştır.
Bu düzenlemeler nedeniyle emtia veya hizmet alışını temsil eden fatura veya yerine geçen belgenin yasal defterlere usulüne uygun olarak kaydedilmesi ve bu belgelerde katma değer vergisinin ayrıca gösterilmesi, katma değer vergisi indirimi yapılabilmesinin ön koşullarıdır. Bu ön koşulların varlığının, sözü edilen defter ve belgelerin ibrazı ve incelenmesiyle saptanabileceği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, davacının 2011 takvim yılı hesap ve işlemlerinin sahte fatura kullanma yönünden incelenmesinin istenildiği, defter ve belge isteme yazısının tebliğ edilerek 15 günlük ibraz süresi tanındığı, ancak belirtilen süre içinde davacı tarafından yasal defter ve belgelerin ibraz edilmediği, defter ve belgelerin herhangi bir mücbir sebep ileri sürmeksizin ibraz edilmediğinden hareketle davacının ihtilaflı yıl katma değer vergisi indirimlerinin tamamının reddedilmesine istinaden beyan tablosunun yeniden düzenlendiği, yeniden düzenlenen beyan tablosuna göre üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatı önerildiği, akabinde dava konusu ihbarnameler ile davacı adına tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatları yapılması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 08/02/2019 tarih ve E:2013/3, K:2019/1 sayılı kararıyla; davacılar tarafından, mücbir sebep olmaksızın inceleme elemanına ibraz edilmeyen yasal defterler ve belgelerin mahkemeye sunulabileceğinin ileri sürülmesi halinde, bu defter ve belgeler davacıdan istenilip, defterlerdeki kayıtlar incelenip, bu kayıt ve belgeler hakkında davanın diğer tarafı olan vergi dairesinin görüşü ve saptamaları da alınarak yapılacak hukuki değerlendirmeye göre karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşıldığından, oluşan içtihat aykırılığının bu doğrultuda birleştirilmesine karar verilmiştir.
Uyuşmazlıkta; her ne kadar Vergi Mahkemesince davacının ilgili dönemde fatura aldığı mükellefler hakkında tanzimli vergi tekniği raporlarındaki tespitler irdelenerek karar verilmiş ise de, dava konusu vergi ziyaı cezalı tarhiyatların dayanağı inceleme raporunda davacının 2011 yılına ilişkin yasal defter ve belgelerini ibraz etmediğinden hareketle 2011 yılının tüm dönemlerindeki katma değer vergisi indirimlerinin reddedildiği, öte yandan davacı tarafından istenilmesi halinde inceleme sırasında ibraz edilmeyen defter ve belgelerin Mahkemeye ibraz edilebileceğinin belirtildiği, bu haliyle hukuki ihtilafın ''defter ve belge ibraz etmeme'' fiili yönünden yukarıda belirtilen Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu kararı da dikkate alınarak değerlendirme yapılmak suretiyle sonuçlandırılmak üzere Vergi Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Öte yandan, yeniden verilecek kararda tekerrür hükümlerinin uygulanması bakımından da oluşacak yeni hukuki duruma göre yeniden değerlendirme yapılacağı tabiidir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyize konu … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
2. Dosyanın anılan Vergi Mahkemesine gönderilmesine,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.