Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2017/1508 Esas 2017/4304 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ...Ticaret Mahkemesi Vek. Av. ...

Yukarıda tarih ve numarası yazılı bozmaya uyularak verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili gelmedi. Davalı vekili Avukat ... ... geldi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davalı avukatı dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesi gereğince davalıya verilen, işin yapılmaması nedeniyle bedelsiz ve konusuz kalan çekin iadesi ve istirdadı ile davaya konu çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti ve maddi tazminat davası olup, mahkemece davanın reddine dair verilen karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
HUMK döneminde verilen 09.05.1960 tarih, 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı"nda; Yargıtay bozma kararına uyulmakla orada belirtilen biçimde işlem yapılması yolunda lehine bozma yapılan taraf yararına usuli kazanılmış hak, aynı doğrultuda işlem yapılması yolunda yerel mahkeme için de zorunluluk doğacağı, usuli kazanılmış hakka ilişkin açık kanun hükmü olmasa da temyiz sonucu verilecek bozma kararının hakka ve usule uygun karar verilmesini sağlamaktan ibaret olan amacı ve muhakeme usulünün hakka varma ve hakkı bulma maksadıyla kabul edilmiş olması yanında hukuki alanda istikrar amacıyla kabul edilmiş bulunması bakımından usuli kazanılmış hak müessesesi usul hukukunun dayandığı ana esaslardan olup kamu düzeniyle de ilgili olduğu belirtilmiştir. 6100 sayılı HMK"da da usuli kazanılmış hakka ilişkin açık bir düzenleme bulunmamakta ise de bu ilkenin uygulanma gerekliliği HMK hükümleri karşısında da varlığını sürdürmektedir.
Somut olayda mahkemece Dairemizin 23.02.2015 tarihli 2014/2081 Esas 2015/912 Karar sayılı bozma kararına uyulmuş ise de bozma doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılmamıştır. Şöyle ki bozma ilâmında; öncelikle hakimin davayı aydınlatma ödevi kapsamında davacının talep konusu ettiği 5.000 ABD doları alacağın, herbir kalem talep için ne miktarda olduğu davacı tarafa verilecek uygun süre ile açıklattırılmalı, bu açıklama yapıldıktan sonra 6100 sayılı HMK"nın 266 ve devamı madde hükümlerine uygun seçilecek uzman bilirkişi yada bilirkişiler kurulu aracılığıyla davacı iş sahibinin dava konusu ettiği kalemlerden varsa alacak miktarları ayrı ayrı belirlenmeli, açıklama dikkate alınarak bu miktarlar değerlendirilmeli, ayrıca davalı yüklenicinin iş bedeli belirlenmeli, davalının iş bedelinden alacağının bulunup bulunmadığı belirlendikten sonra iş bedelinin teminatı niteliğindeki çekten dolayı borçlu olunup olunmadığı hüküm altına alınmalı iken aksine düşüncelerle davacının talebi açıklattırılmaksızın talep sadece gecikme cezasına ilişkin kabul edilerek bu alacağın hüküm altına alınması ve iş bedeli belirlenmeksizin iş bedelinin teminatı niteliğinde ki çekten dolayı menfi tespite karar verilmesinin doğru olmadığı belirtilmiş ve bozma kararına da uyulmuş olduğu halde, bu hususa riayet edilmeyerek yeni bilirkişi raporu alınmaksızın, bozma kararından önce alınan bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak karar verilmesi doğru olmamış kararın temyiz eden davacı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil edilmediğinden davacı yararına vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 06.12.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.