Danıştay 10. Daire 1983/132 Esas 1985/173 Karar Sayılı İlamı

Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1985
Karar No : 173
Esas Yılı : 1983
Esas No : 132
Karar Tarihi : 06/02/985

1110 SAYILI YASA VE TAŞ OCAKLARI TÜZÜĞÜNDEKİ BELİRTİLEN MESAFELER İÇİNDE OLUP, İŞLETİLMESİNİN ASKERİ YÖNDEN SAKINCALI OLDUĞU SAPTANAN,ASKERİ MAKAMLARDAN İZİN ALINMADAN, DAVALI İDARE DIŞINDA BAŞKA BİR İDARİ MERCİ TARAFINDAN MEVZUATA AYKIRI BİÇİMDE RUHSAT VERİLMİŞ OLAN TAŞOCAĞININ İŞLETİLMESİNE GÖREVİ GEREĞİ ENGEL OLAN DAVALI İDARENİN TAZMİN SORUMLULUĞU BULUNMADIĞI HK.
Dava, davacının ... İl Daimi Encümeninden ruhsat alıp işlettiği taş ocağının, 4.kolordu komutanlığınca hiçbir gerekçe gösterilmeden tel örgü içine alınarak taş ocağının bir yıl süreyle işletilememesi sonucu doğan ... lira kazanç kaybı ve taş ocağı sahasındaki dinamit deposunun bu sahanın tel örgü içine alındığı sırada tahribi sonucu ...lira zarar meydana geldiği iddiasıyla, ... lira tazminatın davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle açılmıştir.
Kamu hizmetini yürüten idarenin tazminat ödemekle yükümlü tutulabilmesi için, idarenin eylem veya işlemi sonucu kişilere zarar verilmiş olması; kişilerin uğradığı zararla idarenin eylem veya işlemi arasında nedensellik bağı bulunması gereklidir. İdarenin eylem veya işleminden doğmayan bir zararın idarece tazmini yoluna gidilemiyeceği açıktır.
Taş Ocakları Tüzüğünün 8.maddesinde istihkamet ve cephane mevakiinin yasak sınırından itibaren bir kilometre mesafe dahilinde bulunan mahallerde ocak açılıp işletilmesi için ruhsat verilmesinin; önceden ocak işletilmesinde sakinca olup olmadığının askeri makamlardan sorulmasına ve onların olumlu görüşüne bağlı olacağı belirtilmiştir. Dava konusu olay tarihinde yürürlükte olan 1110 sayılı Askeri Memnu Mıntıkalar Kanununun 6517 sayılı Yasayla değişik 1/b.maddesinde de, birinci mennu mıntıkanın harici hududundan başlamak üzere beş kilometre dahilindeki sahada mahalli halkın,müstahkem mevkiin müdafa kıymetini ihlal etmeyecek surette her türlü inşaat ve hafriyat ve tadilat yapması ve orman kat'iyatı ve yetiştirmesi ve bataklıkları ihdası ve kurutması hususunda takdir ve müsaade hakkının müstahkem mevki kumandanlığına ait olacağı, itiraz halinde durumun Milli Savunma Bakanlığınca çözümleneceği hükme bağlanmıştır.
İhale yapılarak işletme hakkı davacıya verilen taş ocağının da, yukarıda anılan yasa ve tüzük hükümleri gereği, ancak askeri makamlarca askeri yönden sakınca görülmemesi halinde faaliyette bulunalabilecek bir bölgede olduğu, buna rağmen askeri makamlardan izin alınmadan … İl Daimi Encümenince davacıya ruhsat verildiği, taş ocağının işletilmesinin askeri yönden sakıncalı bulunduğunun saptandığı dava ve işlem dosyalarının incelenmesinden anlaşılmaktadır.
Nitekim, söz konusu taş ocağının işletilmesinin askeri yönden sakıncalı bulunduğunun, saptanması üzerine, İl Daimi Encümeni davacıya ait taş ocağı işletme ruhsatını iptal etmiştir. İl Daimi Encümeninin bu kararının iptali istemiyle davacı tarafından açılan dava da, Danıştay Sekizinci Dairece, 1110 sayılı Yasa ve Taşocakları Tüzüğü hükümlerine göre bölgede taş ocağı işletilmesinin askeri yönden sakıncalı bulunduğunun saptandığı, bu nedenle davacıya mevzuata aykırı olarak verilen taş ocağı işletme ruhsatının iptalinin yerinde olduğu sonucuna varılarak reddedilmiştir.
Bu durumda, 1110 sayılı Yasa ve Taş Ocakları Tüzüğünde belirtilen mesafeler içinde ve ancak askeri makamların sakıncalı bulmaması halinde faaliyet gösterilebilecek bir bölgede olan ve işletilmesinin askeri yönden sakıncalı olduğu saptanan taş ocağının davacı tarafından işletilmesine idarece engel olunması, davalı idarenin görevi gereği olup; mevzuata aykırı bulunmamaktadır. Mevzuata uygun biçimde söz konusu taş ocağının işletilmesini engelleyen davalı idarenin, davalı idare dışında başka bir merci tarafından konuya ilişkin yasa ve tüzük hükümlerine aykırı biçimde davacıya taş ocağı ruhsatı verilmesi nedeniyle, bu ruhsat işleminden dolayı sorumlu tutulması da düşünülemez. Davacının taş ocağı ruhsatını kullanamaması sonucu uğradığını iddia ettiği kazanç kaybı ile davalı idarenin mevzuata uygun biçimde, taş ocağı işletilmesini engellemesi arasında nedensellik bağı olmadığından, olayda davalı idarenin tazmin sorumluluğu bulunduğunu kabule olanak görülmemektedir.
Öte yandan, davacı, taş ocağının işletilmesi davalı idarece engellenirken dinamit deposunun tahrip edildiğini ve zarara uğradığını öne sürmekte ise de; dinamit deposunun tahrip edilmiş olduğunu kanıtlıyan herhangi bir belge ibraz edilmemiş olması karşısında, davacının belirttiği biçimde bir zarara uğradığının kabulü de olanaksız bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, yasal dayanaktan yoksun bulunan davanın reddine karar verildi.