Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2014/4400 Esas 2014/4655 Karar Sayılı İlamı

Dernek defterleri ile ilgili zayi belgesi verilmesi istemine ilişkin talep hakkında ... Asliye Hukuk Mahkemesi ile ... Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Talep, ..."ne ait defterlerin teslim edilmemiş olması nedeniyle buna ilişkin zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Asliye Hukuk Mahkemesince, uyuşmazlığın çekişmesiz yargı işi olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
Sulh Hukuk Mahkemesi ise, uyuşmazlığın ticari nitelikte olduğu ve ticaret mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiğini belirterek görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur.
01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK."nın 382"nci maddesinde, "çekişmesiz yargı işleri" düzenlenmiş, aynı maddenin 1. fıkrasında İlgililer arasında uyuşmazlık olmayan, ilgililerin ileri sürülebileceği herhangi bir hakkının bulunmadığı ve hâkimin resen harekete geçtiği hâllerden bir veya birkaçına göre bu yargıya giren işlere uygulanacağı belirtilmiş, aynı yasanın 383.maddesinde de, çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkemenin aksine bir düzenleme bulunmadığı sürece sulh hukuk mahkemesi olacağı hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda açıklanan yasa hükümlerine göre, çekişmesiz yargıda "dava" deyiminin yeri olmayıp "iş" deyimi vardır. Dava, iki taraf sistemine göre kurulmuş ise de çekişmesiz yargıda birbiriyle çekişme halinde olan iki taraf olmadığından çekişmesiz yargı işleri için "dava" teriminin kullanılması doğru değildir. Yine çekişmesiz yargıda "taraf" değil, "ilgililer" kavramı vardır. Çekişmesiz yargıda dava söz konusu olmadığı için davacı ve davalı terimlerinin de yeri yoktur.
HMK."nın 383.maddesine göre çekişmesiz yargıda Sulh Hukuk Mahkemesinin görevi asıl olup asliye hukuk mahkemesinin görevi istisna olduğundan yalnız "mahkeme" veya "hakim" terimlerinin kullanıldığı bütün çekişmesiz yargı işleri için sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu sonucuna varılmaktadır. (Prof Dr. B.Kuru/Prof Dr. A.C.Budak İstanbul Barosu Dergisi, Cilt:85, Sayı:5, Yıl: 2011,sh:33-36)
Somut olayda uyuşmazlık, 6100 sayılı HMK."nın yürürlüğe girmesinden sonra mahkemeye getirilmiştir.
6100 sayılı HMK."nın geçici 1.maddesinin 1 bendine göre bu kanunun yargı yolu ve göreve ilişkin hükümleri Kanunun yürürlüğe girmesinden önceki tarihte açılmış olan davalara uygulanmaz.
Bu durumda, zayi belgesi verilmesine ilişkin uyuşmazlık, 6100 sayılı HMK."nın 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe girmesinden sonra açılan çekişmesiz yargı işi niteliğinde olup, Sulh Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 Sayılı HMK.’nın 21. ve 22. maddeleri gereğince ... Sulh Hukuk Mahkemesi"nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 28.03.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.