Danıştay 5. Daire 2021/1444 Esas 2021/1055 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1444
Karar No : 2021/1055

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurulu / …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Asliye Ceza Mahkemesi Hakimi olarak görev yapan davacı tarafından, 2000 yılında ...’da görev yaptığı dönemle ilgili zayıf olarak düzenlenen 20/01/2000 tarihli hal kağıdının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; dava dosyasındaki tüm bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinden; davacının daha önce görev yaptığı ...Sulh Ceza Mahkemesi'nde yapılan denetim sonucu düzenlenen hal kağıdında yer alan müfettiş ifadeleri ile davacı hakkında yapılan soruşturma sonucunda davacıya verilen uyarma cezası dikkate alındığında, takdir yetkisinin kullanımında objektiflikten uzaklaşıldığını gösteren bir hâlin veya açık bir değerlendirme hatası ile ölçülülük ilkesinin ihlalinin söz konusu olmadığı, 2000 yılına ait müfettiş hal kağıdının zayıf olarak düzenlenmesine ilişkin işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçeyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Mahkeme kararının hukuka ve objektifliğe aykırı olduğu, kararın ilgili mevzuatın tekrarı mahiyetinde ve gerekçeden yoksun olduğu, gerek olumsuz hal kağıdını düzenleyen müfettişler gerekse temyiz edilen Mahkeme kararında gerekçe olarak gösterilen ...Sulh Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın sadece Yargıtay içtihatlarına aykırı düştüğü, açık olarak yasaya aykırı olmadığı, durumun sadece hukuki yorum hatasından kaynaklandığı ve bu durumun zayıf hal kağıdı düzenlenmesini gerektirecek nitelikte olmadığı, dava konusu işlem içeriğinde yer alan diğer hususların gerçeği yansıtmadığı, zayıf hal kağıdı nedeniyle birinci sınıfa ayrılma işleminin yapılmadığı ancak bu duruma itirazı üzerine itirazı kabul edilerek birinci sınıfa ayrılmasına karar verildiği, dolayısıyla hakkında düzenlenen hal kağıdının doğru olmadığının anlaşıldığı, davalı idarenin savunmasında ve Mahkeme kararında hal kağıtlarının düzenlenmesinde müfettişlerin takdir yetkilerinin bulunduğu belirtilmiş ise de bu yetkinin kötüye kullanılmasının söz konusu olamayacağı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacının 20/01/2000 tarihli hal kağıdından 2006 yılında haberdar olduğu, aradan geçen sekiz yılın ardından açılan davanın süre yönünden reddi gerektiği, davacı tarafından Mahkeme kararının gerekçesiz olduğu iddia edilmekte ise de bu durumun gerçeği yansıtmadığı, hal kağıdının düzenlendiği döneme ilişkin olarak düzenlenen tavsiyeler listesinde çok sayıda hatalı iş ve işlemlerin tespit edildiği ve çok sayıda eleştiriye yer verildiği, yapılacak incelemede anılan hususlarında göz önünde bulundurulması gerektiği, davacının birinci sınıfa ayrılmamasına ilişkin işleme karşı yaptığı itirazının kabulüne ilişkin Hakimler ve Savcılar Kurulunun … tarih ve … sayılı kararında dava konusu hal kağıdını kusurlandıran bir ifadenin bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ….'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
… Asliye Ceza Mahkemesi Hakimi olarak görev yapan davacı hakkında, 2000 yılında ...’da görev yaptığı dönemle ilgili olarak düzenlenen 20/01/2000 tarihli hal kağıdı zayıf olarak düzenlenmiştir.
Bunun üzerine anılan hal kağıdının iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun "Müfettişlerce Verilecek Hal Kağıtları" başlıklı 24. maddesinde; "Adalet müfettişlerinin denetimleri sırasında inceledikleri belgelere ve gözlemlerine dayanarak hakim ve savcılar hakkında düzenleyecekleri hal kağıtlarını ilgilinin gizli sicil dosyasına konulmak üzere Teftiş Kurulu Başkanlığına gönderirler." hükmüne, aynı Kanunun "Adalet Müfettişleri" başlıklı 100. Maddesinde; "Adalet müfettişleri; hakim ve savcıların görevlerini, kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgelere (Hakimler için idari nitelikteki genelgelere) uygun olarak yapıp yapmadıklarını ve adalet daireleri ile idari yargı dairelerini denetleme; hakim ve savcıların ve adalet daireleri personelinin görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında suç işleyip işlemediklerini, hal ve eylemlerinin sıfat ve görevleri icaplarına uyup uymadığını araştırma ve gerektiğinde haklarında inceleme ve soruşturma işlemlerini yaparlar." hükmüne yer verilmiştir.
Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğü'nün 10/B maddesinde; hakimler, Cumhuriyet savcıları, icra memurları ve yardımcıları, cezaevi müdürleri, noterlerle atanmaları Bakanlığına ait diğer görevliler hakkında edindikleri bilgi ve kanaata göre hal kağıdı, hakim adayları hakkında fış, özlük işleri adalet komisyonlarınca yürütülen memurlar hakkında gizli rapor düzenlemek müfettişlerin görev ve yetkileri arasında gösterilmiştir.
19/04/1989 tarih, 20113 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin "Hal Kağıdının Düzenlenmesi" başlıklı 48. maddesinde; "Hâl kâğıtları düzenlenirken, ilgililer hakkında ciddi ve titiz inceleme yapılır. Değerlendirmede, sağlam ve güvenilir kaynaklara dayanılarak geniş tefahhusat yapılır. Objektif ölçüler içinde kalınmasına ve gizliliğe riayet olunmasına özen gösterilir. Denetlenen görevlinin denetim yerindeki hizmet süresinin üç ayı aşması hâlinde "kimliği" ile "kişisel ve sosyal özellikleri" bölümleri, altı ayı aşanlar için de bunlara ilaveten "meslekî bilgi ve çalışması" bölümü doldurulur. Ancak denetlenen hakkında denetim süresi içinde bir kanaat edinilmişse, süreye bakılmaksızın hâl kâğıdı düzenlenir. Aksi hâlde sebebi raporda açıklanır. Denetime başlandığı tarih dikkate alınarak o mahâlden ayrılmalarından itibaren üç ay geçmeyenlere oradaki çalışmaları göz önünde tutularak hâl kâğıdı tanzim edilir. " hükmüne, aynı Kanunun "Hakim ve Savcı Hal Kağıtları" başlıklı 49. maddesinde de "Adlî yargı hâkimleri için bu Yönetmeliğe ekli olan (Ek-1) , Cumhuriyet başsavcısı ve savcıları için (Ek-2) , idarî yargı hâkimleri için (Ek-3) numaralı 'Hâl Kâğıdı' formları doldurulur. 'Kimliği', 'Kişisel ve Sosyal Özellikleri' ve 'Meslekî Bilgi ve Çalışması' bölümlerini ihtiva eden hâl kâğıdı formlarının 'Kimliği' ve 'Kişisel ve Sosyal Özellikleri' bölümlerine ait bütün hanelerin değerlendirmeye tâbi tutularak doldurulması zorunludur. Hâl kâğıdının 'Kişisel ve Sosyal Özellikleri' bölümünün doldurulmasında, bu bölüm altında gösterilen (NOT) kısmındaki açıklama esas alınır. Hâl kâğıdı formunun 'Meslekî Bilgi ve Çalışması' bölümünde ise, sıfat, yetki ve iş bölümüne göre, ilgilinin sadece baktığı işle alâkalı olan haneler değerlendirmeye tâbi tutulur. Bu bölümde bütün hanelerin doldurulamaması hâlinde, tam not olan 100 puan, değerlendirmeye esas alınan hane adedine bölünür. Bu suretle bulunan sayı değerlendirmeye alınan hanelerin tam notu olur. Değerlendirme, bulunan bu tam not üzerinden yapılır. Hâl kâğıdının 'Meslekî Bilgi ve Çalışması' bölümünde, tam not % 50'nin altında takdir edildiğinde, sebebi ilgili hanesinde açıklanır. Toplamdaki yarım ve daha fazla küsurat tam sayıya iblağ edilir. Yarımdan az olan küsurat hesaba alınmaz. 'Kişisel ve sosyal özelliği' bölümünde verilen not 'Sonuç' bölümünde sadece rakam ve yazı ile belirtilmekle yetinilir ve derece kısmında değerlendirilmesi yapılmaz. Hâl kâğıdının 'Meslekî Bilgi ve Çalışması' bölümünde verilen notların toplamı ise 'Sonuç' bölümüne rakam ve yazı ile yazılır. Müfettişlik mührü ile mühürlenerek imzalanır. Ayrıca; 0-49 Arasında olan 'Zayıf', 50-69 Arasında olan 'Orta', 70-84 Arasında olan 'İyi', 85-100 Arasında olan 'Pekiyi', kabul edilerek, ilgilinin meslekî bilgi ve çalışması belirlenir ve bu husus hâl kâğıdının bu bölümünün derece kısmına yazılır. Henüz birinci derecenin son kademesine gelmemiş olanların terfie lâyık bulunup bulunmadığı, ikince derece kadro aylığını almış olup da müteakip denetim tarihine kadar hâkimlik ve savcılık mesleğinde 10 yıl görev süresini dolduracak olan hâkim ve savcıların, emsallerine göre birinci sınıfa ayrılabilecek derecede temayüz edip etmediği, gerek görüldüğünde mesailerinden Yargıtay ve Danıştay üyeliklerinde yararlanılabilip yararlanılamayacağı, kendisinden hangi alanda (hâkimlik, savcılık, hukuk, ceza) faydalanılabileceği, büyük merkezlerde görev yapmaya, mahkeme başkanlığına veya müfettişliğe ehil bulunup bulunmadığı hususları da kanaat bölümünde belirtilir. Sabit olmayan inceleme ve soruşturma konularına hâl kâğıdında değinilmez." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden, davacı tarafından dosyaya sunulan ve 14/03/2016 tarihinde Danıştay Genel Yazı İşleri Müdürlüğü kayıtlarına giren dilekçe ekinde yer alan … tarihli … sayılı Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Teftiş Kurulu Başkanlığı yazısında, davacının zayıf olarak düzenlenen hal kağıdına itirazına ilişkin 28/10/2015 tarihli dilekçesi üzerine yapılan inceleme neticesinde, itirazı yerinde bulunmak suretiyle 20/01/2000 tarihli hal kağıdının iptaline karar verildiğinin belirtildiği görüldüğünden, meydana gelen yeni hukuki durum karşısında Mahkemesince yeniden bir karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne;
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 14/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.