12. Hukuk Dairesi 2015/34331 E. , 2016/12242 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu ... Ltd. Şti. tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından, ... 50. Asliye Ticaret Mahkemesi"nden 10.06.2014 tarih ve 2014/243 D.İş Esas – 2014/245 D.İş Karar sayılı ihtiyati haciz kararı alınarak, borçlu aleyhine çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile icra takibine başlanmış, İİK’nun 168/5. maddesinde öngörülen yasal 5 günlük sürede borçlu icra mahkemesine başvurarak sair itiraz nedenleri yanında icra dairesinin yetkisine de itiraz etmiş, mahkemece ihtiyati haciz kararının alındığı mahkemenin bulunduğu yer icra dairesinde takip yapıldığı gerekçesi ile yetki itirazının reddine karar verildiği görülmüştür.
Dairemiz; ihtiyati haciz kararını veren mahkemenin bulunduğu yerin yargı çevresindeki icra dairesinde takip yapılmasında yasaya aykırı bir yön bulunmadığı görüşünde iken, HGK"nun 15.01.2014 tarih ve 2013/12-476 Esas-2014/5 Karar sayılı kararı doğrultusunda içtihat değişikliğine gidilerek İİK’nun 261. maddesinin ihtiyati haciz kararının infaz edilmesi gereken yeri belirlediği, icra takibi yönünden icra dairesinin yetkisinin anılan maddede belirlenmediği, yetki konusunda İİK’nun 50. maddesi atfı ile HMK’nun genel yetki kurallarının uygulanması gerektiği yönündeki görüş benimsenmiştir. Bu nedenle, alacaklının ihtiyati haciz kararını aldığı ... 50. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin yargı çevresindeki ... 2. İcra Müdürlüğü"nün yetkili olduğunun kabulü mümkün değildir.
Böyle bir durumda aşağıda açıklanan genel yetki kurallarının değerlendirilmesi ile sonuca gidilmesi gerekmektedir.
İİK"nun 50/1. maddesine göre, para ve teminat borçlarına ilişkin icra takiplerinde yetkili icra dairesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 447/2. maddesi atfıyla aynı Kanunun yetkiye dair hükümleri kıyas yolu ile uygulanmak sureti ile belirlenir. Ayrıca, takip dayanağı akdin yapıldığı yer icra dairesi de yetkilidir. Buna göre, çeke dayalı takip, genel yetkili yer olan borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesinde (HMK. md.6), muhatap bankanın bulunduğu yer, ödeme yeri sayıldığından buradaki icra dairesinde (HMK. md. 10) ve ayrıca İİK.nun 50/1. md. uyarınca çekin keşide edildiği yerdeki icra dairesinde yapılabilir.
HMK"nun yetki sözleşmesini düzenleyen 17. maddesinde ise; "Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden
fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır" düzenlemesine yer verilmiştir. Görüldüğü üzere, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile getirilen yeniliklerden bir tanesi de yetki sözleşmelerine ilişkin olup, yetki sözleşmesi düzenleyebilecek şahıslar sadece tacirler veya kamu tüzel kişileri olarak belirlenmiştir.
Sözkonusu düzenleme ile yetki sözleşmesi yapılmasında, tarafların tacir veya kamu tüzel kişisi olması aranmıştır. Diğer bir anlatımla, maddedeki tacirden anlaşılması gereken, işin ticari nitelikte olması değil, tarafların kanunlarda tacir olarak tanımlanan kişiler olmasıdır. Sözleşmenin konusunun ticari iş olması gerçek kişilere yetki sözleşmesi yapma imkanı vermemektedir.
O halde; mahkemece borçlunun yetki itirazının İİK"nun 50. maddesi atfı ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun genel yetki kuralları kapsamında incelenerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlu ...nin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK"nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine bu aşamada yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26/04/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.