MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 13.04.2006 gününde verilen dilekçe ile suya elatmanın önlenmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 16.01.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, suya vaki müdahalenin önlenmesi istemine ilişkindir.
Davacı ..., mevkiinde kendi imkanları ile çıkardıkları içme suyunu köylerine götürmek istediklerini, davalı köylerin içme suyunu kullanmalarına engel olduklarını belirterek davalıların suya elatmasının önlenmesini ve muarazanın giderilmesini istemiştir.
Davalı ..., suyun çıktığı yerin mera olduğunu, hayvanların bu suya ihtiyacı olduğunu; ayrıca, davacı köyün içme suyu ihtiyacı olmadığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ..., suyun çıktığı yerin kendi köylerinin sınırları içinde kaldığını davacı köye götürülmesinin uygun olduğunu beyan etmiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Türk Medeni Kanununun 756. maddesine göre; Kaynaklar, arazinin bütünleyici parçası olup, bunların mülkiyetinin ancak kaynadıkları arazinin mülkiyeti ile birlikte kazanılabileceği belirtilmiştir.
Gerçek kaynağın suyu bir akiferden gelir. Su çıkışı bir noktadan veya bir alandan olabilir. Bu alana kaynak alanı denir. Kaynak, yer altı suyunun doğal olarak yeryüzüne çıkması halidir.
Kaynak suyu kendiliğinden kaynadığı arazinin hudutlarını aşacak debide ise ya da malikinin ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra fazlası varsa genel su kabul edilir ve komşular yararlanabilir.
Uygulamada kaynak; “yer altı suyunun üst düzeyinin yer yüzeyini kestiği yer” olarak tanımlanmaktadır. Yer altı suyu doğal yoldan yeryüzüne çıkmamış, drenaj vs. yollarla çıkarılmış ise, kaynak olarak değil, drenaj veya kuyu vs. isimlerle anılır. Bu şekilde insan eliyle çıkarılan sular, yer altı suyu olarak kabul edilir.
Yeraltı suları, kamu yararına ait sulardandır. Arza malik olmak, onun altındaki yeraltı sularına da malik olmak sonucunu doğurmaz (TMK.md.756/3).
Arazisinde faydalı ihtiyaçları için yeter miktarda su bulunmayan veya bu suyu elde etmesi fahiş masrafı icabettiren bir kimsenin, komşu arazideki yeraltı suyundan istifade şartları 20 nci maddede sözü geçen tüzükte belirtilir (167 Sayılı Yer Altı Suları Kanunu 1-6. madde).
Somut olayda, davaya konu kaynak, 101 ada 14 numaralı mera parselinden çıktığından genel sudur. Genel sulardan kadim ve öncelik hakkı nazara alınmak koşulu ile herkes faydalı ihtiyacı oranında yararlanabilir. Kural olarak, içme suyu ihtiyacı önceliklidir. Mahkemece taraf köylerinin içme suyu ihtiyaçlarının olup olmadığı bilimsel verilere uygun olarak bilirkişi raporu ile saptanmamıştır.
Bu durumda mahkemece mahallinde yeniden jeolog, ziraat ve teknik bilirkişi aracılığı ile suların az olduğu dönemde keşif yapılarak tarafların içme suyu ihtiyaçları ziraat bilirkişisine bilimsel verilere uygun olarak tespit ettirilmeli, bu yapılırken tarafların başka kaynakları da gözönünde bulundurulmalı, ayrıca dava konusu sudan numune alınarak suyun içme suyu niteliği bulunup bulunmadığı da tespit edilmeli, suyun yeterlilik durumları, suyun kadim yeri ve kullanım şekli usulünce saptanmalı, içme suyu ihtiyacından fazlasının bulunduğunun saptanması halinde bu sudan yararlanma şekil ve şartları belirlenmek suretiyle su rejimi oluşturulmalıdır.
Mahkemece, eksik inceleme ile suyun akış istikameti itibariyle davacı köyün kullanmasının uygun olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 24.05.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.