Danıştay 8. Daire 2017/4603 Esas 2021/2221 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/4603
Karar No : 2021/2221

DAVACI : …Derneği

VEKİLLERİ : Av. … - Av. …

DAVALILAR : 1- … (…)
2- … Bakanlığı

VEKİLLERİ : Av. … - Av. …

DAVANIN KONUSU :
20.02.2017 tarih ve 2017/10090 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile kabul edilen, 06.05.2017 tarih ve 30058 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin geçici 1. maddesinin 3. fıkrasının, 9. maddesinin 4. fıkrasında yer alan ve "yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurt ve pansiyonlarında yatakhaneler" ibaresinden sonra gelen "en az bir veya üç" ibaresinin, 19. maddesinin 1. fıkrasının, 20. maddesinin 4. fıkrasının, 28. maddesinin 9. fıkrasının iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Üst hukuk normlarına, eşitlik ilkesine ve yurt hizmeti sunumunun gereklerine aykırı olduğu, uygulamada sıkıntılara yol açtığı öne sürülmektedir.

DAVALI İDARELERİN SAVUNMALARI :
Usul yönünden, davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği; esas yönünden, öğrencilerin çağın gereklerine uygun ve kaliteli hizmet almalarının sağlanması amacıyla davaya konu Yönetmeliğin ihdas edildiği, dava konusu maddelerin üst hukuk normlarına ve barınma hizmetinin gereklerine uygun olduğu, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davaya konu Yönetmeliğin yürürlükten kaldırılması nedeniyle, karar tarihinde yürürlükte bulunmayan Yönetmelik hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmadığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : Dava; 06/05/2017 tarihli ve 30058 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 4. fıkrasında yer alan ve "yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurt ve pansiyonlarında" ibaresinden sonra gelen "en az bir veya üç" ibaresinin, 19. maddesinin 1. fıkrasının, 20. maddesinin 4. fıkrasının, 28. maddesinin 9. fıkrasının ve Geçici 1. maddesinin 3. fıkrasının iptali istemiyle açılmıştır.
16/03/2018 tarihli ve 30362 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 22. maddesi ile Yönetmeliğin "Kuruculara ve personele ilişkin geçiş hükümleri" başlıklı Geçici 1. maddesinin dava konusu " 3. fıkrasında; " Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte faaliyette bulunan özel öğrenci yurtlarının gerçek kişi kurucuları hakkında 4. Maddenin 2. Fıkrasında belirtilen şart aranmaz. tüzel kişi kurucular ise 1/8/2018 tarihine kadar 4. Maddenin 2. Fıkrasında belirtilen şarta uygun kurucu temsilci belirler." kuralı; işbu dava devam ederken; "Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte faaliyette bulunan özel öğrenci yurtlarının gerçek kişi kurucuları ile tüzel kişi kurucuların mevcut kurucu temsilcileri hakkında aynı kurumda devam ettiği sürece 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen lisans mezunu olma şartı aranmaz. (Mülga ikinci cümle: 22/1/2018-2018/11277 K.) (…)" şeklinde, davacı istemini karşılayacak şekilde değişiklik yapılmış olduğu görüldüğünden, davanın bu kısmının esasını inceleme olanağı bulunmamaktadır.
5661 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları Ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanun’un 1. maddesinin dördüncü fıkrasında “ Öğrenim düzeyine göre barınma hizmeti verilecek öğrenciler ile bu hizmetin verilebileceği kurumlar ve bu hizmeti sunacak gerçek ve tüzel kişilerin nitelikleri yönetmelikle belirlenir.”, onuncu fıkrasında ise “ Öğrencilere barınma hizmeti veren öğrenci yurtları ve benzeri kurumlarda görevlendirilen personelde, ikinci fıkrada belirtilen şartlar ve 14/71965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48’ inci maddesinde belirtilen genel şartlara ek olarak istenen diğer şartlar ile bu personelin özlük, ödül, disiplin iş ve işlemlerine ilişkin hususlar yönetmelikle belirlenir.” hükmü yer almaktadır. Bu çerçevede:
Yönetmeliğin 9. maddesinin 4. fıkrasının incelenmesine gelince;
Yönetmeliğin "Kurum binaları" başlıklı 9. maddesinin 4. fıkrasında, "Ortaokul, imam-hatip ortaokulu veya ortaöğretim kurumları öğrencilerine barınma hizmeti veren kurumlarda yatakhaneler en az üç, en fazla altı öğrenci; yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurt ve pansiyonlarında yatakhaneler en az bir veya üç, en çok altı öğrenci, öğrenci apartı en az bir veya üç, en çok altı öğrenci, öğrenci stüdyo dairesi bir veya üç öğrenci barınacak şekilde düzenlenir." hükmü getirilmiştir.
Yönetmeliğin Geçici 2. maddesinin 2. fıkrasında ise Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte Bakanlığa bağlı olarak faaliyette bulunan özel öğrenci yurtlarının, 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendindeki şartlar hariç olmak üzere binalarını 1/8/2019 tarihine kadar bu Yönetmelikte belirlenen şartlara uygun hale getirecekleri öngörülmüştür.
Davalı idarece düzenlemenin amacının; öğrencilerin hayat boyu izlerini ruhlarında taşıyacakları bir takım travmatik sonuçlara yol açacak olayları yaşamamaları olduğu belirtilmiş olup, bu haliyle yapılan düzenlemede kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık görülmemiştir.
Yönetmeliğin 19. maddesinin 1. fıkrasının incelenmesine gelince;
Yönetmeliğin 19. maddesinin 1. fıkrasında "Kız öğrencilerin barındığı kurumlarda kadın, erkek öğrencilerin barındığı kurumlarda erkek yönetici görevlendirilir." hükmüne yer verilmiştir.
Öğrenci ile aynı cinsiyette olan yöneticinin yatakhanelere daha rahat girmesi, her hangi bir olay anında gerekli müdahalenin rahatlıkla yapılabilmesi, öğrenciler ile daha iyi iletişim kurulabilmesi amacıyla yapılan düzenlemede bu yönüyle hizmet gereklerine aykırılık görülmemiştir.
"Barınma hizmeti ücreti ve yükümlülükler" başlıklı 20. maddesinin 4. fıkrası yönünden yapılan incemede;
"Öğretim yılı başlamasına bir aydan az zaman kala kurumdan ayrılanlara hizmet sunum taahhütnamesinde belirlenen ücretin %10'u dışındaki kısmı, daha önce ayrılanlara ise tamamı; öğretim yılı başladıktan sonra ayrılanlara hizmet sunum taahhütnamesinde belirlenen ücretin %10'u ile barınma hizmeti aldığı aylara ait içinde bulunulan ayın ücreti de dahil edilerek hesaplanan miktarın dışındaki kısmı ile depozito iade edilir ve hizmet sunum taahhütnamesi karşılıklı feshedilir." hükmü, (4) (Değişik: 22/1/2018-2018/11277 K.) "Kuruma kayıt yaptıran öğrencilerden 15 Eylül tarihine kadar kurumdan ayrılanlardan hizmet sunum taahhütnamesinde belirlenen yıllık barınma hizmeti ücretinin %10’u, 15 Eylül ve sonrasında ayrılanlardan ise barınma hizmeti aldığı aylar ve içinde bulunulan ayın ücretinin tamamı ve kalan aylara ait barınma hizmeti ücretinin %30’u alınır. ..." olarak değiştirilmiş ise de, anılan bu değişikliğin dava açma gerekçelerini ortadan kaldırmadığı, işin esasının incelenmesinden de; anılan hükmün özel öğretim kurumları ücretleri ve iadesi hususuna ilişkin düzenlemeye paralel olduğu ve bu haliyle , üst hukuk normlarına aykırı bir durumun olmadığı görülmüştür..
Dava konusu "Personel" başlıklı 28. maddesinin 9. fıkrası yönünden yapılan incelemede;
Yönetmeliğin 28. maddesinin 9. fıkrasında yer alan, "Kurumlarda görev alan yönetim memuru, belletici ile temizlik hizmeti veren görevlilerin, kız öğrencilere hizmet veren kurumlarda kadın, erkek öğrencilere barınma hizmeti veren kurumlarda erkek olması şarttır." düzenlemesi yine dava devam ederken 9) (Değişik: 22/1/2018-2018/11277 K.) Kurumlarda görev alan yönetim memuru ve belleticilerin kız öğrencilere barınma hizmeti veren kurumlarda kadın, erkek öğrencilere barınma hizmeti veren kurumlarda erkek olması şarttır. Temizlik hizmeti veren görevliler, erkek öğrencilere barınma hizmeti veren kurumlarda erkek veya kadın olabilir ancak bu görevlilerin kız öğrencilere barınma hizmeti veren kurumlarda kadın olması şarttır. ...." şeklinde değiştirilmiş ise de, bu değişikliğin dava açma gerekçelerini ortadan kaldırmadığı, esas incelemede ise anılan hükümde; hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle; "Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği"nin; 9. maddesinin 4. fıkrasının, 19. maddesinin 1. fıkrasının , 20. maddesinin 4. fıkrasının ve 28. maddesinin 9. fıkrasının iptali istemi yönünden davanın reddine, Geçici 1. maddesinin 3. fıkrasının iptali istemi hakkında ise, karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince duruşma için taraflara önceden bildirilen 14.04.2021 tarihinde, davacı vekili Av. … ve davalı idare vekili Av. …'in geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra davalı idarenin usule dair iddiaları kabul edilmeyerek işin esası incelendi, gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
Dava, 20.02.2017 tarih ve 2017/10090 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile kabul edilen, 06.05.2017 tarih ve 30058 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin geçici 1. maddesinin 3. fıkrasının, 9. maddesinin 4. fıkrasında yer alan ve "yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurt ve pansiyonlarında yatakhaneler" ibaresinden sonra gelen "en az bir veya üç" ibaresinin, 19. maddesinin 1. fıkrasının, 20. maddesinin 4. fıkrasının, 28. maddesinin 9. fıkrasının iptali istemiyle açılmıştır.
Davaya konu Yönetmeliğin, 11.09.2020 tarih ve 31241 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, 10.09.2020 tarih ve 2946 sayılı Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılmış olması nedeniyle, karar tarihinde yürürlükte bulunmayan Yönetmelik hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmadığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. KONUSU KALMAYAN DAVA HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA oybirliği ile,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin ve kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, duruşmalı dosyalar için öngörülen … TL vekalet ücretinin, davanın açılmasına neden olan davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine oyçokluğu ile,
3. Posta giderleri avansından artan tutarın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 333. maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
14/04/2021 tarihinde karar verildi.

AZLIK OYU

(X) - 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ''Esastan sonuçlanmayan davada yargılama gideri'' başlığını taşıyan 331. maddesinde; davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkimin, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmedeceği kurala bağlanmıştır.
Uyuşmazlıkta; davaya konu Yönetmeliğin, yürürlükten kaldırılmış olmasına karşın, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 331. maddesi uyarınca davanın açıldığı tarih itibarıyla davacı ve davalı idarelerin haklılık oranlarının değerlendirilmesi gerektiğinden, kararın vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin, davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine ilişkin kısmı yönünden çoğunluk kararına katılmıyorum.