9. Hukuk Dairesi 2010/39629 E. , 2013/2615 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (İŞ) MAHKEMESİ
DAVA :Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, ulusal bayram genel tatil ücreti ile vergi iadesi alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalıya ait fırında hamur karıcı olarak 10.06.1999 tarihinde çalışmaya başladığını, davacının gerçekteki ücretinin aylık net 640 lira olduğunu, davalının ekmek üretimine devam etmeyeceğini bildirerek davacıyı işten kovduğunu, iş akdinin işvereni tarafından haksız olarak feshedildiğini bildirerek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin alacağı, fazla çalışma alacağı, ulusal bayram ve genel tatil alacağı ile ödenmeyen 2005-2006 yılı vergi iadesi alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davaya konu olayda iş kanunu hükümlerinin uygulanmasının mümkün olmadığını, üç kişinin çalıştığı işyerlerinde iş kanunu hükümlerinin uygulanacağını, fırıncılığın esnaf ve sanatkarlar meslek kollarından olduğunu, iş yerinde sadece iki kişinin çalıştığını, müvekkilinin ekonomik faaliyetlerinin sermaye ile birlikte bedeni çalışmaya dayandığını, davacının düzensiz çalışıp iş yerini terk edip gittiğini, davacının asgari ücretli çalıştığını, davacının bu ücreti az bulurak iş akdini fesh ettiğini, davalı tarafından davacının işine son verilmediğini, davacının ulusal bayramlarda çalışmadığını, müvekkile ait fırında 1000-1500 arasında ekmek üretildiğini, bu üretiminde en fazla üç saat gerektirdiğini bildirerek açılan davanın reddini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verildi.
D) Temyiz:
Kararı, taraflar temyiz etmiştir
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının tüm davacının sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Uyuşmazlık, davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda toplanmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği
ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Yine işçilerin gece çalışmaları günde yedibuçuk saati geçemez (İş Kanunu, Md. 69/3). Bu durum günlük çalışmanın, dolayısıyla fazla çalışmanın sınırını oluşturur. Gece çalışmaları yönünden, haftalık kırkbeş saat olan yasal çalışma sınırı aşılmamış olsa da günde yedibuçuk saati aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödenmelidir. Dairemizin kararları da bu yöndedir (........... 23.6.2009 gün 2007/40862 E, 2009/17766 K).
Fazla çalışmanın belirlenmesinde, 4857 sayılı Yasanın 68 inci maddesi uyarınca ara dinlenme sürelerinin de dikkate alınması gerekir.
Somut olayda, davacının gece saat 03:00-03:30 gibi işe başlayıp gündüz saat 13:00 sularına kadar çalıştığı davalı tanıklarınca da doğrulanmış olup, taraf tanıklarının anlatımları karşısında ara dinlenmeler düşüldükten sonra davacının fazla mesaisinin bulunduğu anlaşılmaktadır.Buna rağmen mahkemece delillerin yanılgılı değerlendirilmesi sonucu fazla çalışma ücreti isteminin tümüyle reddi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 23/01/2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.