Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, ... sigortasına giriş olan 01.10.1993 tarihinin Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak belirlenmesi, 03.07.2006 günlü borçlanma isteminin geçerliliği ve 01.01.2014 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazanıldığının tespiti istemine ilişkindir.

Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.

Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

24.07.2013 tarihinden itibaren 5510 sayılı Yasanın 4/1-a madde kapsamında 15 gün sigortalılığı bulunan ve ilk kez 03.07.2006 günlü başvurusuyla Almanya"da geçen 16.08.1993-08.06.2006 tarihleri arası ev kadınlığı süresini 3201 sayılı Yasa uyarınca borçlanmak isteyen davacının, bu başvurusu, "Borçlanılmak istenilen süreyi kapsayan pasaportların giriş-çıkış sayfalarının noter tasdikli fotokopilerinin" eksikliğinden bahisle 04.07.2006 tarihinde reddi üzerine, 09.09.2013 günlü dilekçe ve eki ibraz edilen pasaport suretleriyle, sözkonusu eksiklik giderilerek, borçlanma tahakkuku yapılması istenmiş, ancak borçlanma başvurusunun geçersiz sayılması üzerine davacı, 4.371 güne tekabül eden günlüğü 3,5 dolardan olmak üzere 15.300 Amerikan dolar karşılığı olan 31.212 TL"yi Kurum hesabına 17.12.2013 tarihinde yatırmıştır.

09.09.2013 günlü borçlanma talebi ve 17.12.2013 günlü ödemeyle Almanya"da geçen 01.10.1993-31.12.1993 arası 90 gün ve 08.01.2009-21.06.2013 arası 1.260 gün olmak üzere toplam 1.350 günlük süreyi 3201 sayılı Yasa uyarınca ve 4/1-a kapsamında borçlanan davacının, 25.12.2013 günlü tahsis başvurusu, sigorta girişinin 24.10.2009 (24.07.2013 tescil tarihinden 1.350 gün borçlanma süresi kadar geriye
.
gidilerek) tarihi alınarak reddi üzerine de eldeki bu dava açılmıştır. Öte yandan, dava dosyası içerisinde yer alan 26.08.2013 günlü ... sigorta kurumuna ait yazı ve eki cetvelde, davacının, 16.04.2002 günlü kararla Almanya"da geçen 01.10.1993-08.02.2000 tarihleri arası çalışma primlerini iade aldığı ifade edilmektedir.

Davacı, ...sigortasına giriş olan 01.10.1993 tarihinin Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak belirlenmesini, 03.07.2006 günlü borçlanma isteminin geçerliliğini ve 01.01.2014 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitini istemiştir.

Mahkeme, yurt dışı primlerinin iade edildiğinden bahisle davanın tümüyle reddine karar vermiştir.

1- 3201 sayılı Yasanın “döviz ile değerlendirme” başlıklı 4.maddesi “sosyal güvenlik kuruluşlarınca döviz ile değerlendirilecek sürelerin her bir günü için tahakkuk ettirilecek prim, kesenek ve karşılık borcu tutarı bir dolardır. Dövizin cinsi ve miktarı Bakanlar Kurulu Kararı ile değiştirilebilir. Değişen miktar, tahakkuk ettirilmiş borçlarının tamamını ödememiş olanların bakiye borç sürelerine de uygulanır….” hükmünü; aynı yasanın geçici 2.maddesinin ikinci fıkrası ise “Ancak, 4 üncü madde hükümlerine göre tahakkuk ettirilen borç miktarı, ödeme tarihindeki doların Türk Lirası karşılığı esas alınarak hesap ve tahsil edilir.” hükmünü içermekte iken; anılan geçici 2.madde, 5510 sayılı Yasanın 106.maddesi ile tamamen yürürlükten kaldırıldığı gibi; aynı Yasanın 4.maddesi de, 08.05.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5754 sayılı Yasanın 79.maddesiyle değişikliğe uğramıştır.

5754 sayılı Yasanın 79.maddesiyle değişik 3201 sayılı Yasanın “Borçlanma tutarı ve borçlanma tutarının iadesi” başlıklı 4.maddesi ise, “Borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarı, başvuru tarihindeki 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 82 nci maddesinde belirtilen prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32"sidir. Ancak, prime esas asgari günlük kazancın altında olmamak üzere borçlanma tutarına esas alt sınırı farklı bir miktarda belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir…” hükmünü içermekte olup; anılan madde içeriğinden de açıkça anlaşılacağı üzere, 3201 sayılı Yasa kapsamındaki borçlanmalarda, borçlanma tutarının belirlenmesindeki “ödeme tarihi” kıstası, “borçlanma başvuru tarihi” olarak değişikliğe uğramıştır.

Öte yandan 08.05.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5754 sayılı Yasayla eklenen 3201 sayılı Yasanın geçici 7"inci maddesi "bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce hizmet borçlanması talebinde bulunanlardan; borç tahakkuku yapılmış olanların, borç tahakkuku ile ilgili işlemleri devam edenlerin, tahakkuk ettirilen borçlarını ödeyenlerin ve borçlandıkları yurtdışı hizmetleri dikkate alınarak aylık bağlanmış olanların kazanılmış hakları saklıdır.." hükmünü içermektedir.

Somut olayda, 03.07.2006 günlü başvurusuyla Almanya"da geçen 16.08.1993-08.06.2006 tarihleri arası ev kadınlığı süresini 3201 sayılı Yasa uyarınca

borçlanmak isteyen davacının, borçlanma başvurusunun geçersiz sayılması üzerine anılan döneme ilişkin olarak günlüğü 3,5 dolardan olmak üzere 15.300 Amerikan dolarının ödeme tarihindeki kur karşılığı olan 31.212 TL"yi 17.12.2013 tarihinde kurum hesabına yatırmış olması karşısında, 08.05.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5754 sayılı Yasa ile ekli 3201 sayılı Yasanın geçici 7.madde hükmü gereği, davaya konu borçlanma talebinin ve borçlanmanın geçerliliğine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde reddi yönünde karar tesisi yerinde bulunmamıştır.

2-Dava dosyası içerisinde yer alan 26.08.2013 günlü ... sigorta kurumuna ait yazı ve eki cetvelde, davacının, 16.04.2002 günlü kararla Almanya"da geçen 01.10.1993-08.02.2000 tarihleri arası çalışma primlerini iade aldığının belirtilmesi karşısında, rant sigortasına giriş tarihini de kapsayan yurt dışı hizmetlerin, tasfiye edilip edilmediği davalı Kurumdan sorularak usulünce yapılacak araştırmayla saptanmalıdır. Bu araştırma yapılırken,11.09.2014 tarihli Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı Kanunun ile 3201 sayılı Kanunda yapılan değişikliklerin ardından davalı Kurum tarafından çıkarılan 29.09.2014 tarih ve 2014/27 sayılı Genelge"de Almanya"dan prim iadesi alınan sürelerdeki çalışmaya başlanılan tarihin ülkemizde sigorta başlangıcı olarak kabul edileceği belirtilmiş olduğundan; davacının, anılan genelge kapsamında kuruma bir başvurusunun bulunup bulunmadığı, bulunmadığının anlaşılması halinde, genelge kapsamında Kuruma başvurması için süre verilerek, sigorta başlangıcına ilişkin uyuşmazlığın devam edip etmediği belirlenmeli, böylece toplanacak tüm deliller dikkate alınmak suretiyle yapılacak değerlendirme sonucuna göre karar verilmelidir.

Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın, eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 28.05.2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.