Mahkemesi : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : Turgutlu 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabul, kısmen reddine dair verilen karara karşı, davalı ve fer’i müdahil vekillerince istinaf yoluna başvurulması üzerine, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf istemlerinin kabulüyle kararın kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının, 1998 yılından 13.07.2014’e kadar geçen sürede, askerlik dönemi hariç kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II- CEVAP
Davalı ve fer’i müdahil Kurum vekilleri davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
“Davanın kısmen kabulü ile;
Davacının, davalıya ait... ait sicil numaralı işyerinde 19/04/2003-13/07/2014 tarihleri arasında toplam 2134 gün çalıştığı ve bu çalışmaların 347 günün ..."na bildirildiği, 1787 günün ..."na bildirilmediği, bildirimi yapılmayan 1787 gün asgari ücretli sigortalı hizmetinin bulunduğunun tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine” karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
“ Davalı vekili ve fer"i müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurularının kabulü ile; Turgutlu 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi"nin 16.11.2018 tarih, 2014/563 Esas ve 2018/849 Karar sayılı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b.2 maddesi uyarınca kaldırılmasına,
1-Davanın reddine” karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davacı vekili; dinlenen tüm tanıkların çalışmayı doğrulamasına rağmen verilen ret kararının isabetsiz olduğu, bildirdikleri delillerin toplanmadığı, davalıya ait işyerinin ciddi miktarlarda iş yaptığı ve ayda 5 gün işçi çalıştırarak bu kapsamda bir işi yapamayacağı, dosyaya sunulan form ve çizelgelerdeki imzaların davacıya ait olmadığı ve sair gerekçelerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanun’un 86/9. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda; davacı adına 19.04.2003 – 01.06.2005 ve 22.09.2010 – 13.07.2014 tarihleri arasında ayda 5’er gün davalı işyerinden bildirim yapıldığı sabittir. Öte yandan davalı tarafından dosyaya sunulan puantaj cetvelleri ve sigorta sicil kayıtları incelendiğinde, tek bir işyerinde çalışan ve kuruma kısmi çalışmaları bildirilen birden fazla kardeşin ve çalışanın bulunduğu, diğer kardeşlerin de aynı çalışma dönemlerini kapsayacak şekilde davalı aleyhine ayrı ayrı hizmet tespiti talepli davalar ikame ettiği anlaşılmıştır.
Bu durumda dava konusu uyuşmazlıktan önce işyeri kapsam ve kapasitesi, çalışma şekli, çalışan sayısı/ihtiyacı, aile işletmesi olup olmadığı, çalışmaların aile içi yardımlaşma kapsamında kalıp kalmadığı, çalışmaların ve çalışanların niteliği önem arzetmektedir.
Mahkemece, işyerinin davacının ağabeyine ait olduğu gözetilerek çalışmanın aile içi yardımlaşma kapsamında kalıp kalmadığı araştırılmalı, aynı davalıya karşı dava açan diğer kardeşler, Osman Kayber, ... ve ...’in dava dosyalarındaki iddialar, bildirimler dikkate alınarak, gerekirse işyerinin kapsam ve kapasitesi bilirkişi marifetiyle belirlenerek, eksik bildirim olup olmadığı açıklığa kavuşturulmalı, gerekirse komşu işyeri tanıklarının yeniden beyanlarına başvurularak çalışma şekli, biçimi, süresi net bir şekilde açıklığa kavuşturulmalı, çelişkiler de giderilmek suretiyle oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/2 maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 13.09.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.