Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2020/1698 Esas 2020/4618 Karar Sayılı İlamı

14. Hukuk Dairesi
Esas No: 2020/1698
Karar No: 2020/4618
Karar Tarihi: 07.09.2020

Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2020/1698 Esas 2020/4618 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davalılarla paydaş oldukları bir taşınmazın ortaklığının giderilmesi talebiyle açılan dava sonucunda, mahkeme satış suretiyle giderilmesine karar vermiştir. Ancak mahkeme, satışın nasıl yapılacağı ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağı konusunda karar vermediği için davalıların temyiz itirazı sonucunda hüküm bozulmuştur. Paydaşlık giderilmesi davalarında, paydaşların tapudaki payları oranında ya da mirasçılık belgesindeki paylar oranında satış bedelinin dağıtılması gerektiği belirtilmiştir. Bu tür davaları açan paydaşların tümünün davada yer alması zorunlu olduğundan, taraf teşkili usulüne uygun olarak davaya dahil edilmesi gereken mirasçıların taraf teşkili sağlanıp işin esası hakkında karar verilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Kanun Maddeleri: Paylı ve elbirliği mülkiyeti hükümleri, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 27. Maddesi.

14. Hukuk Dairesi 2020/1698 E. , 2020/4618 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 22/08/2014 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 24/05/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Ayşe kayyımı Ereğli ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili, davalılar ile paydaş oldukları 2019 ada 18 sayılı parselde kayıtlı taşınmaz üzerindeki ortaklığın öncelikle aynen taksim yoluyla, mümkün olmazsa satış suretiyle giderilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü davalı ...i ... vekili temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları paylı ve elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi mallarda paydaşlar veya ortaklar arasındaki hukuki ilişkiyi sona erdiren, birlikte mülkiyetten ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Mahkemece paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satışın nasıl yapılacağının ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının karar yerinde gösterilmesi gerekir. Satış bedelinin, satışına karar verilen taşınmaz paylı mülkiyet hükümlerine konu ise paydaşların tapudaki payları oranında, elbirliği halinde mülkiyet hükümlerine tabi olması halinde mirasçılık belgesindeki paylar oranında, hem paylı hem de elbirliği mülkiyet halinin bir arada bulunması halinde ise tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına karar verilmesi gerekir.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur.
Taraf teşkili kamu düzenine ilişkin olup re’sen yargılamanın her aşamasında gözönünde bulundurulması gerekir.
Somut olaya gelince; dava konusu 2019 ada 18 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydında yer alan ölü paydaş ...’ın mirasçılık belgesi incelendiğinde; yasal mirasçılarından... davada husumet yöneltilmediği anlaşılmakla, HMK"nın 27. maddesi uyarınca taraf teşkili usulüne uygun olarak sağlandıktan sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekir.
Bu durumda mahkemece, adı geçen mirasçıların davaya dahil edilerek taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esası hakkında karar verilmesi gerekirken, taraf teşkili sağlanmaksızın davanın esası hakkında yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 07.09.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.