Mahkemesi : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : Adana 1. İş Mahkemesi

Dava, Kurum işleminin iptaliyle iptal edilen sürelerde işyerinde fiilen çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
A) DAVACININ İSTEMİ :
Dava, davacının davalı ... işyerinde geçen ve bilahare davalı kurum tarafından iptal edilen 07.01.2011-01.06.2011 devresindeki çalışmalarının fiili olduğunu beyanla Kurum işleminin iptalini, borçlu olunmadığının tespitini, aylığın yeniden bağlanmasını talep etmiştir.
B) DAVALILARIN CEVABI :
Davalı işveren Kurum işleminin hatalı olduğunu, davacının davalı odada çalıştığını beyanla, davanın kabulünü talep etmiştir.
Davalı Kurum vekili tarafından davanın reddi gerektiği savunulmuştur
C) İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI :
İlk Derece Mahkemesince, istemin reddine karar verilmiştir.
D) BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNİN KARARI :
Davacı vekili tarafından İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinafa başvurulması üzerine, İstinaf başvurusunun kabulü ile, HMK 353/1-b-2 maddeleri gereği İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararı yerine,
2-Davacının davasının kabulüne; aksi yöndeki kurum işleminin iptaline, davacının davalı yanında 07.01.2011 - 01.06.2011 tarihleri arasında çalıştığının, davacının kuruma yersiz ödemeden dolayı borçlu olmadığının ve emekli aylığının kesildiği tarihten itibaren tekrar bağlanması gerektiğinin tespitine,
E) TEMYİZ TALEBİ :
Davalı Kurum vekili tarafından temyizen kararın bozulması talep edilmiştir.
F) DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava, Kurumu işleminin iptali talebini içermekteyse de, özü itibarıyla hizmet tespiti niteliği bulunmaktadır. Bu nedenle davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. (5510 sayılı Kanun’un m. 86/9.) maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının davalı işyerindeki 07.01.2011 - 01.06.2011 tarihleri arasındaki çalışması fiili olmadığı gerekçesiyle müfettiş raporuna istinaden iptal edildiği, buna bağlı olarak aylık koşullarını kaybetmesi nedeniyle yaşlılık aylığının kesilerek borç çıkarıldığı anlaşılmaktadır.
İlk Derece Mahkemesince verilen davanın reddi kararına karşı istinaf incelemesi yapan Bölge Adliye Mahkemesince sigortalılığı iptal edilmeyen bordro tanığı ...’in davacının fiilen şoför olarak 2011 başında işe girip çalışmasının 5 ay kadar sürdüğüne dair beyanı ile oda karar defterinde davacının işe alınmasına ilişkin karar bulunması ve davalı oda tarafından dosyaya sunulan 2011 yılı Ocak ve Şubat aylarına ilişkin bordrolarda davacının isminin yer alması ve komşu iş yeri tanıkları da davacının dönemdeki çalışmasının fiili ve gerçek çalışma olduğuna dair beyanları gerekçe gösterilerek davanın kabulüne karar verilmiş ise de verilen karar eksik incelemeye dayalıdır.
Yapılacak iş, dava konusu dönemde davalı oda başkanının kim olduğu davacının kimlerin şoförlüğünü yaptığı tespit edilip, oda başkanını her gün nereden alıp nereye götürdüğü tespit edilerek bu kişinin konutu çevresinde zabıta araştırması yaptırılarak tespit edilecek kişilerden bilgi sahibi olanların tanık olarak beyanları alınmalı, davacının kullandığı ileri sürülen aracın plakasına dava konusu dönemde trafik cezası uygulanıp uygulanmadığı ile bu araçla adına trafik cezası uygulanan sürücü bulunup bulunmadığı araştırılıp, toplanacak deliller değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Bölge Adliye Mahkemesince, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucunda yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararının kaldırılarak verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 13.09.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.