Yargıtay 16. Hukuk Dairesi 2019/1498 Esas 2020/4036 Karar Sayılı İlamı

16. Hukuk Dairesi
Esas No: 2019/1498
Karar No: 2020/4036
Karar Tarihi: 07.10.2020

Yargıtay 16. Hukuk Dairesi 2019/1498 Esas 2020/4036 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davacı Ermeni Kilisesi Vakfı, kendilerine ait olduğunu iddia ettikleri bir taşınmazın, davalı belediye adına kayıtlı olması nedeniyle tapu kaydının iptali ve kendi adlarına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkeme davayı kabul etmiştir fakat davalının temyiz itirazları sonrasında Yargıtay'a taşınmıştır. Yargıtay kararı ise şu şekildedir:
Dava kadastro tespitinden önceki nedene dayalı olarak açılmıştır. Ancak 3402 sayılı Kanun'un 12/3. maddesinde belirtilen hak düşürücü süre, kadastro tespitinin kesinleştiği 17.04.1950 tarihinden davanın açıldığı 09.05.2014 tarihine kadar geçmiştir. Bu nedenle davanın reddi gerekmektedir. Vakıflar Kanunu'na eklenen geçici 11. madde, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesinde düzenlenen süreye istisna getirmez. Bu nedenle mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Kanun maddeleri: 1580 sayılı Belediye Kanunu'nun 160. maddesi, 11410 sayılı mezarlıklar nizamnamesinin 1. ve müteakip maddeleri, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesi, Vakıflar Kanunu'na eklenen geçici 11. madde.

16. Hukuk Dairesi 2019/1498 E. , 2020/4036 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU: TEMYİZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucunda, ... Mahallesi çalışma alanında bulunan 372 ada 45 parsel sayılı 9.152,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 1580 sayılı Belediye Kanunu"nun 160. maddesi ve 11410 sayılı mezarlıklar nizamnamesinin 1. ve müteakip maddeleri gereğince mezarlık vasfıyla... Belediyesi adına tespit ve tescil edilmiştir.Davacı ... Ermeni Kilisesi Vakfı, 1936 Beyannamesi"ne ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, tapu kaydının iptali ile taşınmazın adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı Yeniköy Kuddipo ... Ermeni Kilisesi Vakfı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kadastro tespitinden önceki nedene dayanılarak açılmıştır. Mahkemece işin esasına girilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, kadastro tespitinin kesinleştiği 17.04.1950 tarihinden davanın açıldığı 09.05.2014 tarihine kadar 3402 sayılı Kanunu’nun 12/3. maddesinde öngörülen hak düşürücü sürenin geçtiği tartışmasızdır. Hak düşürücü süreler kanunla düzenlenir ve hakimin hak düşürücü süreler konusunda takdir hakkı yoktur. Aksine, hakim hak düşürücü sürenin geçip geçmediğini her somut olayda re"sen nazara almak zorundadır. Diğer yandan, Vakıflar Kanunu"na 651 sayılı KHK"nın 17. maddesiyle eklenen Geçici 11. madde ile, cemaat vakıflarının 1936 yılı beyannamesinde kayıtlı olup kamu kurumları adına tescilli olan mezarlıkları ile çeşmelerinin, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren oniki ay içinde müracaat edilmesi halinde, Meclisin olumlu kararından sonra ilgili tapu sicil müdürlüklerince cemaat vakıfları adına tescil edileceği belirtilmiştir. Görüldüğü üzere Vakıflar Kanunu"na eklenen geçici 11. madde, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 12/3. maddesinde düzenlenen 10 yıllık hak düşürücü süreye ve aynı Kanunun Geçici 4. maddesinin 3. fıkrasında düzenlenen bir yıllık ek süreye istisna getirir nitelikte olmayıp, idari bir düzenleme niteliğindedir.
Hal böyle olunca; Mahkemece, kadastro tespitinin kesinleştiği 17.04.1950 tarihinden davanın açıldığı 09.05.2014 tarihine kadar, 3402 sayılı Kanun’un 12/3. maddesinde öngörülen 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçmiş olması nedeniyle, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, bu husus göz ardı edilmek suretiyle, işin esasına girilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07.10.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.